Bij de berekening werd een flesch melk = 30 gram koolhydraat gesteld, voorts het koolhydraatgehalte van brood op 50°/0, dat van gekookte rijst—al naar gelang van het watergehalte van een, door den patiënt 1 maal meegebracht monster—op 30—40 °/0, dat van geschilde aardappelen, van kentang djawa (coleus tuberosus Benth.) en van verschillende oebi-soorten op 15 °/0 geschat. Voor vruchten werd gebruik gemaakt van de tabel, voorkomende in het Jaarverslag van het Departement van Landbouw over 1905, blz. 53, waarbij het gewicht van het inderdaad opgenomen vruchtvleesch zoo goed mogelijk werd getaxeerd. De geringe hoeveelheden koolhydraat in vleesch en in bladgroente werden verwaarloosd.

Een voedingsmiddel, waarvan ik het geregeld gebruik herhaaldelijk aanbeval, is tao koan, gelijk met-weet '), een Chineesch praeparaat uit katjang këdële (sojaboonen), waarvan de droogrest bijna geheel uit eiwit en vet bestaat 2). Deze koeken kunnen, in olie of in boter gebakken, als een—zeer goedkoop—soort van glutenbrood dienst doen en blijven ook bij sommige Europeanen op den duur in den smaak vallen.

1. De heer P., 69 jaar oud, heeft eenige jaren geleden in het hospitaal te Tjimahi de verzekering ontvangen, dat hij suikerziekte had. Voelde zich over het algemeen vrij gezond, maar had veel last van dorstigheid en polyurie, somtijds ook van duizelingen. Quantitatieve gegevens omtrent suikerafscheiding in verband met voedselopname in dien tijd ontbreken. Bleef, na het hospitaal verlaten te hebben, het eten van rijst vermijden en maakte overigens slechts

!) vorderman, Analecta op bromatologisch gebied 1; dit tijdschrift 1893, afl. 3. Prinsen Qeerliqs, Eenige Chineesche voedingsmiddelen, uit sojaboonen bereid; Pharm. Weekbl. 1895.

s) P. A. boorsma vond dit tijdschriftt XL (1900), afl. 3 : water 79.8 "/o, eiwit 12.13 %, vet 6.3 "/o, asch 0.85 %.