maar als men hun de chinine niet nadroeg, deden ze het er maar liever zonder. Zelf deden ze er geen stap voor, lieten dit zelfs, wat nog sterker is, niet door anderen doen. De chininedepöts hebben dus nog niet aan hun doel beantwoord ')•

De consequentie hiervan is, dat men er m. i. nog lang mee zal moeten voortgaan, de chinine aan de zieken te brengen, maar toch niet mag ophouden met de verkrijgbaarstelling in depóts, in de hoop, dat daarvan langzamerhand meer gebruik zal worden gemaakt.

Een tweede ervaring, die ik opdeed en die ook al niet buitengewoon is, was dat een der dokters djawa al heel gauw probeerde, een groot deel van zijn werk aan zijn magangs over te laten. Nu, de man had zelf pas zware malaria gehad, en ik wil hem dus deze neiging niet te zwaar aanrekenen, maar men leert er toch weer door, dat de keus van het personeel voor dergelijken arbeid niet te streng kan zijn en dat controle altijd strikt noodig blijft.

Het aantal der in die zes weken in de benedenstad behandelde lijders geeft alle reden tot tevredenheid.

In het geheel werden door de dwee dokters djawa in de 48 dagen, waarover dit verslag loopt, 2812 personen behandeld, dat is dus gemiddeld ruim 58 per dag. Er werden in den regel dagelijks tusschen de 50 en 70 personen behandeld. Toe- of afname van het aantal onderzochte personen in den loop der proef was niet waar te nemen. Trouwens, waar, zooals in het onderhavige geval, de bevolking totaal passief was en zich er evenmin voor interesseerde als dat zij er bevreesd of afkeerig van was, waar dus het aantal behandelde personen eigenlijk alleen afhing van de activiteit der dokters djawa, kon dit ook niet worden verwacht.

De verdeeling van de 2812 behandelde lijders naar geslacht en leeftijd en naar den landaard, is kampongsgewijze weergegeven in onderstaanden staat.

») Bij de Chineezen was het in dit opzicht wel wat beter dan bij de Inlanders.

29