(De mogelijkheid, ze alle te onteigenen en zoodanig te draineeren, dat er geen larven meer in kunnen leven, kan met het oog op de groote daaraan verbonden kosten zonder gevaar voor tegenspraak worden ontkend).

Wat de accidenteele anophelespoelen betreft, het volgende:

Iedereen, die in den Westmousson wel eens in de kampongs dwaalt, merkt, dat de bodem der stad bestaat uit vette, impermeabele klei, wat ten gevolge heeft, dat er overal water blijft staan. De wegen en erven in de kampongs zijn niet verhard; elke kar, die over een weg rijdt, laat in den natten tijd een diep wagenspoor achter; elke vrouw, die water put en daarbij morst, elke Inlander, die in de kampong baadt op de wijze, zooals dat gebruikelijk is, maakt plassen, die dagen, ja weken kunnen blijven staan. Welnu, in tal van die accidenteele waterreservoirs vonden we massaas anopheleslarven, en dat niet alleen in de oude stad, maar even goed boven. Alleen in kampong Kwitang, die vrij nauwkeurig is onderzocht, vond ik tientallen anophelespoelen. In wagensporen, in voetsporen van menschen en dieren, in goten, waarin water was blijven staan, — wat ten gevolge van den slechten aanleg en het geringe of ontbrekende verval zeer dikwijls het geval is —, bij putten, bij badplaatsen, ja waar niet vonden wij anophelesbroedplaatsen.

Dit zijn de gegevens, die ons op heden ten dienste staan ter beoordeeling van de malariaverhoudingen te Batavia. Zij zijn natuurlijk verre van volledig, maar vormen integendeel slechts een eerste begin van wat noodig is om den toestand volledig te overzien. 'De ziekte- en sterftecijfers waren echter van dien aard, dat een direct handelend optreden noodzakelijk werd geacht, zoodat wij genoodzaakt waren, ons voorloopig hiermede tevreden te stellen.

De conclucies, die uit het vorenstaande kunnen worden getrokken, laten zich gevoegelijk in tweeën splitsen. Voor-