lijders bij 11 met absolute zekerheid en bovendien bij 3 met groote waarschijnlijkheid malaria als ziekteoorzaak moesten aannemen, daar is het niet twijfelachtig, dat de genius epidemicus op dat oogenblik in het teeken der malaria stond.

Wat den naderen aard der ziekte betreft, zoo werd gevonden:

quartana 1 maal.

tropica 5 „

tertiana 5 „

11

Eigenaardig is het, dat van de 5 tertianagevallen 4 werden aangetroffen in één gezin, dat van Mangga besar naar boven was verhuisd, en blijkbaar reeds in zijn vroegere verblijfplaats geinfecteerd was geworden. Rekenen wij deze vier niet mede onder de plaatselijk ziek gewordenen, dan valt het groote percentage aan tropica op. Dit is waarschijnlijk de reden, dat er gerapporteerd is; het meer dan gewone voorkomen van den. meest kwaadaardigen malariavorm en de daardoor verhoogde sterfte hebben de aandacht van het districtshoofd getrokken.

Dat er in. drie kampongs te zamen 19 zieken bekend waren, lijkt zeer weinig. Het zou echter voorbarig zijn, daaruit af te leiden, dat het werkelijke ziektecijfer gering was; ik weet bij ondervinding, dat lang niet altijd alle lijders aan de kamponghoofden bekend zijn, en dat men, zelf in de kampong zoekende, vaak veel meer zieken vindt, dan officieel is opgegeven. Wij zijn daarom nogmaals naar kampong Ketapang gegaan en hebben daar van een aantal willekeurig gekozen huizen alle bewoners onderzocht. Het doel daarvan was in de eerste plaats, te zien of er nog veel zieken waren, en verder, om uit het onderzoek der zoogenaamd gezonden te komen tot een inzicht in den algemeenen gezondheidstoestand.