hypertrophie en dilatatie rechts duiden op een verhoogden weerstand in den kleinen bloedsomloop, die in de longen zelf gelegen moet zijn, getuige het absolute ontbreken van verschijnselen van stuwing in het linker atrium. Het snelle optreden der ziekte bewijst, dat deze hindernis van functioneelen aard moet zijn, hoewel er misschien later sclerotische veranderingen in de longen optreden, daar in vele chronisch verloopende gevallen uitgebreide pleura-adhaesies worden gevonden, die hier bij secties veel minder constant en uitgebreid zijn dan in Europa.

De tricuspidalis is snel relatief insufficiënt, getuige de sterke hypertrophie en dilatatie van rechter atrium en rechter hartoor en de sterke stuwingslever; waarschijnlijk is het rechter hart ondanks de hypertrophie niet opgewassen tegen de eischen, die gestel-d worden. Het linker atrium ontvangt blijkbaar weinig bloed; de linker ventrikel is niet of zeer weinig gedilateerd, doch vertoont somtijds een hypertrophie van den wand. Er moeten dus ook vaak weerstanden in den grooten bloedsomloop bestaan, die eveneens van voorbijgaanden en dus functioneelen aard moeten zijn.

Het klinische beeld van de beri-beri wordt dus voor zoover betreft de verschijnselen van het circulatie-apparaat, zooals oedemen, oppressie, cyanose, kortademigheid en vergrooting der hartdofheid, beheerscht door functioneel e stoornissen in den grooten en in den kleinen bloedsomloop, welke stoornissen bestaan in een verhindering der circulatie, met andere woorden: er moet een verhoogde bloedsdruk bij beri-beri zijn te constateer en.

Ik besprak deze zaken herhaaldelijk met Dr. van Hengel, die steeds de lijkopeningen bijwoonde. Ons beiden leek een klinisch onderzoek naar den bloedsdruk in den grooten bloedsomloop bij beri-beri van groot belang. De resultaten, die Dr. van Hengel in deze richting heeft verkregen, lijken mij van veel beteekenis voor de pathogenese van de