slijmig beslag op den darm wand. Er worden 200 ankylostoma geteld, die ieder door een bloedigen hof zijn omgeven.

Bij drie kuren, die de patiënt op de kliniek doormaakte, werden slechts een 60tal ankylostoma afgedreven.

Velen zullen niet met mij medegaan om in de beide volgende gevallen de ankylostomiasis als doodsoorzaak aan te merken.

S. 55. Chinees, 38 jaar, algemeene hydrops en anasarca, sterke anaemie, hart klein met donkerbruine spier, pleura rechts-vooronder vergroeid, in de adhaesies vele tuberkels en kleine kaashaardjes, ook in de bronchiaalklieren kaashaardjes; in de longen zelf werden geen tuberkels gevonden; lever en milt klein en bruin. In het duodenum op het slijmvlies een slijmig haemorrhagisch beslag, waarin een 50tal ankylostoma worden geteld, lager zijn er in den dunnen darm nog 100 ankylostoma te vinden. In den dikken darm katarrhale ontsteking met oppervlakkige ulcera.

Op de kliniek maakte de patiënt een wormkuur door, waarbij slechts 39 wormen afgingen.

S. 185. Chinees, 24 jaar, zeer mager, anaemisch, algemeen oedeem; hart gedilateerd, 210 gram, milt 490 gram, matig vast en van roodbruine tint, in het duodenum en den dunnen darm worden 150 ankylostoma geteld; op de kliniek verloor de patiënt bij een drietal kuren 125 wormen.

Ik heb gemeend, dat het in al deze gevallen juist was, de diagnose op ankylostomiasis te stellen en in stede van te gelooven, dat ik de ankylostomiasis te vaak als doodsoorzaak heb genoemd, ben ik er integendeel van overtuigd, dat de wormziekte in waarheid meer kwaad heeft gesticht, dan uit mijn lijst van doodsoorzaken zou blijken.

Ik wil om deze overtuiging ingang te doen vinden, enkele bijzonderheden van het anatomisch beeld der ankylostomiasis in verband met klinische verschijnselen bespreken. Bij iedere sectie, waarbij men ankylostoma vindt, ziet men enkele daarvan omgeven met den bekenden bloedigen hof. In vele gevallen blijft het niet daarbij, doch de darm is vaak over een groot gedeelte van zijn lengte overtrokken met een dun laagje bloedig slijm, zooals in vele der bovenstaande gevallen