bleef negatief. Het water van de bron was dus evenals vroeger steriel.

Te Deli Toewa, 35 Kilometer beneden de bron, werd uit de aldaar aanwezige kraan eveneens water ter onderzoek genomen. Daar bleek het water gemiddeld reeds 50 tot 60 bacteries per c.c.m. te bevatten. Deze bacteries evenwel konden niet schadelijk zijn, daar de gistproef volgens Eijkman, genomen met 500 c.c.m. water, negatief uitviel.

De platen van het water in Medan aangelegd bevatten nog steeds 300 bacteriën per c.c.m.; ook viel de gistproef volgens Eijkman positief uit.

Het moest dus het buizennet in Medan zelf zijn, dat nog besmet was en nog onvoldoende was gereinigd.

Aan den beheerder der waterleiding werd nu de raad gegeven niet meer, zooals tot nu toe geschiedde, op vele plaatsen van de leiding het water in kleine hoeveelheden te doen wegstroomen, doch bepaalde deelen van het net door de groote kranen schoon te spoelen, terwijl elders de kranen gesloten bleven, opdat de buizen door krachtige stroomen zouden worden gereinigd.

Het succes bleef niet uit, en reeds na 5 of 6 dagen was het bacteriegehalte tot 50 per c.c.m. gedaald en bleef de gistproef volgens Eijkman negatief. Eerst toen werd het water geschikt voor het gebruik verklaard.

Merkwaardig was de lange tijd, die noodig bleek om het leidingnet te reinigen.

Het water wordt nog telkens onderzocht. Het aantal bacteriën bedraagt nu (Maart 1908) 90 per c.c.m. en de gistproef, volgens Eijkman met 600 c.c.m. genomen, valt negatief uit.

Het nut, dat Medan van deze prachtige waterleiding heeft, is mijns inziens niet te overschatten. Op verschillende plaatsen in de stad staan waterkranen voor publiek gebruik en eveneens geeft de maatschappij gelegenheid om voor zeer weinig geld een bad te nemen. Het aantal der infectieuze darm-

16