De Heer Kiewiet de Jonge. De Heer Nyland is van meening, dat er met het onderwijs geminderd moet worden, zelfs al zou het onderzoek der voorgestelde commissie niet leeren, dat de kinderen op school overladen worden. Hierin schuilt gebrek aan logica.
De Heer Nyland. De zaak heeft verschillende kanten; het experimenteele onderzoek zoekt met zijn methoden naar overlading, maar men dient alle andere momenten mede in beschouwing te nemen om te komen tot de slotsom die ik zoo straks uitsprak.
De heer de Haan: Ik betreur het, dat de Heer Nyland uit mijn voorstel heeft afgeleid, dat ik alleen hecht aan experimenteel werk over vermoeienis. Wij weten inderdaad niet of hier misschien nog andere factoren dan vermoeienis, b.v. de warmte, van beteekenis zijn. Ook ik wil de schooltijden verkort zien. In Europa is men daartoe algemeen gezind: op vele plaatsen geeft men alleen in de morgenuren les. Is de vergadering het eens met het instellen eener commissie?
De Heer Stibbe wijst er nogmaals op, dat de overlading op de scholen denkelijk overschat wordt en dat het zeer moeilijk zal vallen schadelijke vermoeienis vast te stellen.
De Heer de Haan. Welnu, leidt het onderzoek tot geen duidelijke uitkomst, dan zal de voorgestelde commissie ook wel zoo wijs zijn geen vérstrekkende conclusies te trekken. De Heer Grijns: Er is in Europa uitvoerig onderzoek gedaan naar vermoeienis op de school; en al weten wij hier ook niet te zeggen of dat onderzoek leidde tot eenig wetenschappelijk resultaat, zooveel is toch zeker, dat het mede aanleiding is geweest tot verkorting der schooltijden. In elk geval is het resultaat van Europeesche onderzoekingen niet zonder meer van toepassing op de scholen hier te lande: om over deze quaestie een eigen meening te krijgen, dienen we ze zelf hier te onderzoeken. De gelegenheid nu om zich in zaken als deze te doen hooren doet zich voor de geneeskundigen niet dikwijls voor. In groote organisaties'