IN ZIÜN SCHULP Het is alsof het leven in zijn schulp kruipt. De zomer is voorbij. Al was die nog zo grillig, er wasleven. Nu lijkt het alsof de mens bedaarder wordt en beducht voor de herfst. Kruipt hij ook in zijn schulp? Wat is dat eigenlijk, die schulp? Een schelp, waarin de slak zich te rug trekt ? Zo heb ik het me altijd voorgesteld. En ik bel nu liever niet een woordkundige op om uitleg. Ik ben er tevreden mee. Hoe vaak heb ik mijn vriendjes met hun grote mond niet in hun schulp zien kruipen, als het er helemaal op aankwam? Kleine vriendjes, die de leraar wel eens even zouden! Grote vriendjes, die de politie, de belasting, de roomse bisschop, de baas en de ~geachte redactie” van hun krant wel even zouden ! Grote woorden, bij het eerste het beste wederwoord nijdig, en tenslotte: ~als u zo praat, dan heeft iedereen gelijk”. Maar inde schulp, al was het brommend en scheldend op allen die niet zo wilden denken als zij. Toch huiver ik voor al die mokkende schulpkruipers. Als ze er vandaag of morgen weer uitkruipen en kameraden zien die ook meedoen, dan luisteren ze misschien niet eens meer. Hoe meer wij erop uit zijn een ander te laten uitspreken, en met hem in samenspraak willen blijven, hoe mee rkanserisoph et breken van benauwende spanningen. lemand die in zijn schulp kruipt, gedwongen door ons, kan een gevaarlijke vijand worde". BAREND.

RIJDEN

H ebt u vorige week op Prinsjesdag de gouden koets ook op de televisie gezien? Elk jaar is de plechtige tocht van de koningin naar het parlement inde gouden koets een gebeurtenis, die tot de verbeelding van duizenden landgenoten spreekt. Het is een schouwspel van vorstelijke pracht en praal, waarin de letterlijk schitterende gouden koets decentrale plaats inneemt.

De gouden koets is in 1898 door de gemeente Amsterdam aan koningin Wilhelmina geschonken, daags na haar troonsbestijging, op initiatief vaneen klein groepje mensen uiteen eenvoudige Amsterdamse buurt, de Oranjevriendenkring. Dat Amsterdam als geschenk voor de jonge koningin op het denkbeeld vaneen pronkkoets gekomen is, is niet zo verwonderlijk. Er waren in die tijd nog bijna geen auto’s en de statiekaros is vanouds een bij uitstek koninklijk rijtuig geweest. En Amsterdam had een grote reputatie als stad, waar prachtige koetsen vervaardigd werden.

Maar toch stelde de gouden koets speciale eisen aan het vakmanschap van de makers. De koets moest zo gemaakt worden, dat niet alleen de koningin haar volk en het volk zijn koningin goed kon zien, maarde vorstin moest er bovenben rechtop in kunnen staan. Toch mocht de koets weer niet zo hoog worden, dat

IN DE GOUDEN KOETS

Na 1898 is de gouden koets voor diverse grote gebeurtenissen gebruikt. Tweemaal heeft er een jonge bruid in gereden: koningin Wilhelmina in 1901 en prinses Juliana in 1937. En ook de nieuwe koningin Juliana maakte inde gouden koets haar rijtoer door Amsterdam, toen ze op 6 september 1948 ingehuldigd werd. Tijdens de oorlog, toen de koninklijke familie in het buitenland vertoefde, heeft de koets jarenlang vergeten als een museumstuk inde stallen gestaan. Wonder boven wonder werd zij in 1945 onbeschadigd teruggevonden.

zij niet door poorten of lage doorgangen kon rijden. Veronderstel, dat de koets niet door het poortje van het Haagse Binnenhof had gekund! De koets moest ook berekend zijn op stapvoets rijden bij plechtige gelegenheden. Wij, moderne mensen, weten niet meer dat bij een rijtuig zoals onze gouden koets dat op een dubbel stel veren met hangriemen hangt, een dergelijke wijze van voortbewegen de sensatie geeft vaneen zware deining op zee. Er moest iets gevonden worden om te voorkomen, dat de inzittenden zeeziek zouden worden.

Een hiermede samenhangende moeilijkheid was, dat door de lange stang, die bij dit dubbele verensysteem midden onder het rijtuig achter- en vooras verbindt, het bijna onmogelijk zou zijn een korte bocht te nemen, waardoor het rijtuig alleen op rechte, brede wegen zou kunnen rijden. En dat wilden de Amsterdammers niet. ~Wij willen onze koningin in onze koets in onze stad door onze straten zien rijden”, had de aanbiedingscommissie gezegd. Dooreen vernuftig systeem van niet één, maar twee stangen aan weerszijden van het rijtuig werd ook hiervoor een oplossing gevonden. De stijl van de gouden koets is de renaissance, de stijl van onze bloeitijd, weelderig en rijk maar niet overladen. De tientallen afbeeldingen vormen een' harmonisch evenwicht, hoewel ze elk hun eigen betekenis hebben. De goutjen koets is bezaaid met symbolen. Op de naven van de wielen zijn zonnen geschilderd, die het koningschap uitbeelden, de velgen verbeelden het firmament en zijn versierd met de tekens van de dierenriem. De symboliek blijkt ook uit de kinderfiguurtjes, de grimmige leeuwen als bewakers op het achtergedeelte, uit de op de treden geschilderde waterlelies en uit de zwemvogels, die de bok schragen. Helemaal vol symboliek zijnde vier grote panelen en de allegorische voorstellingen op het dak. Het is alles tot inde kleinste details uitgewerkt en doordacht. En ondanks de rijkdom maakt de koets een statige, rustige indruk.

foto's P.T.T.

Duizenden Nederlanders besteden hun vrije tijd aan studie en de meesten van hen studeren bij een instituut voor schriftelijk onderwijs. U kunt over het schriftelijk studeren meer lezen op de binnenpagina's.