Xiae&maaC „YYlawQiatt – hulp”

1782- 1947.

„Friesland, our friends since America was bom”. (Titel van het hoofdstuk „Friesland” in ttAll the best in Holland” door Sydney Clark).

In het begin van de zomer van het jaar 1957, toen de warmte mild over Europa kwam, werd het heugelijke feit herdacht, dat juist tien jaren geleden de Amerikaanse generaal George Marshall, als U.S.A.- minister van buitenlandse zaken, aan de Universiteit van Harvard zijn rede uitsprak ten bate van de hulpverlening aan andere landen. Een rede, die de stoot gaf tot het Marshall-flan, dat zo mild en warmhartig steun, ja men mag wel zeggen: redding zou brengen aan het door Wereldoorlog II uitgeputte Europa.

Wat toen reeds een daad van uitzonderlijke betekenis scheen, is dit, achteraf gezien, ook werkelijk gebleken te zijn. De mens pleegt het goede, aan hem verricht, snel te vergeten. Niet uit achteloosheid, maar vooral, doordat vele nieuwe zaken, vele nieuwe noden, zijn dagelijkse aandacht vragen. Daarbij komt nog in dit geval – laten wij het openlijk uitspreken -, dat velen het goede inzicht inde bedoeling en de waarde van deze hulpverlening uit het oog hebben verloren, doordat, kort gezegd, langzamerhand egoïstische beweegredenen bij de Amerikaanse gevers van dit enorme geschenk werden verondersteld. Een andere ongunstige factor was, dat men de druk der voorwaarden, verbonden aan deze massale hulpactie, ging gevoelen en vaak ook: de verdere ontwikkeling van de buitenlandse politiek van de Amerikaanse wereldmacht niet immer kon waarderen.

Het is hier niet de plaats, dit alles te onderzoeken en af te wegen. Wel heeft het zin ruiterlijk te erkennen, dat een gezond eigenbelang vrijwel nimmer vreemd is aan een bijstand van volk tot volk.

Deze erkenning, gebaseerd op historische feiten, stelt de Marshallzaak ineen zuiver licht. Zij behoeft geenszins tot gevolg te hebben, dat wij onze grote dankbaarheid voor de hulp, verleend in tijd van bittere nood, zouden moeten verzwijgen. Integendeel! Gelukkig is dit zo juist op velerlei wijzen tot uitdrukking gebracht. Onze regering is daarbij voorgegaan in ons land. De 0.E.E.5., de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking, welke de „opvang” van de Marshall-hulp in Europa verzorgt, heeft de historische datum van 5 juni 1947 ruim en eerlijk als het reddingsuur van het destijds ontredderde Europa geschetst. Marshall zelf werd op passende wijze gehuldigd.