Het is iets nieuws, dat dit vergeleken wordt met productieven arbeid en dat van die zijde wordt verkondigd, dat de arbeider die oorlogsmateriaal levert om zoo veel mogelijk van zijn medemenschen te laten doodschieten, niet den prikkel voelt van het eigenbelang. Wanneer men vraagt, welke de redenen zijn waarom die zaak gelukt is, dan wijst men van den anderen kant op de loonen, zoo idioot hoog, dat men er op het oogenblik geen raad meer mee weet. Verder heeft men in den beginne 14 uur per dag gewerkt, ook op Zondag. Is dat in het belang van den arbeider ? Men heeft het gedaan, maar als men er een motief voor wil hebben, dan was het gewone bourgeois-vaderlandsliefde, die naast het eigenbelang er achter zat. Wanneer men echter een argument wil putten uit de productivitéit van de oorlogsindustrie, dan kunnen wij zeggen: wanneer de socialisatie gelukt is in andere landen, dan kunnen wij zeggen dat dit een voorbeeld is geweest, dat niet tot navolging aanmoedigt.
M. d. V.! Dit is in het kort hetgeen wy. Katholieken, hierover denken. De my toegestane spreektijd is te kort dan dat ik in détails zon kunnen afdaleh, maar ik ben bereid, hij een volgende gelegenheid dit debat te hervatten, al zal het dan waarschijnlijk niet zijn in een vergadering van deze Vereeniging. De vraag van de werkloosheid is in dit debat eigenlijk eenigszins op den achtergrond geraakt. Wij hebben ons bewogen in hoogere regionen en ons afgevraagd, hoe de maatschappij er zal uitzien in de toekomst. Ik wil niet zeggen dat in de toekomst zooals ik mij die voorstel de werkloosheid zal verdwijnen. Ik ben het eens met hetgeen Mr. Lbvt eens heeft geschreven in een artikel in „De Economist”: recht op arbeid heeft de arbeider, wanneer er arbeid is. De algemeene welstand moet bevorderd worden. Wanneer wij het particulier initiatief weten te prikkelen om nieuwe banen te betreden en nieuwe werken aan te vatten, dan scheppen wij de beste kansen om werkloosheid te bestrijden. Wanneer wy het particulier initiatief een krachtigen stoot geven in de goede richting, met behulp van de arbeiders, dan openen wij de mogelijkheid om te komen tot veel grootere welvaart en een ruimere verschaffing van werk aan allen.
De Vooezittee: De heer Lew staat, hoewel hy steeds ieder onder de wet wil brengen, zelf altijd boven de wet. Ik geef hem dus nog enkele oogenblikken het woord.
De heer Mr. J. A. Lbvt : M. d. V.! Ik zal geen misbruik maken, noch van üw goedheid, noch van de welwillendheid van de vergadering, en ik zal mij tot enkele opmerkingen bepalen.
De geachte allerlaatste spreker heeft er herhaaldelijk op gewezen, dat het algemeen leidende beginsel van den geachten adviseur in toepassing is gebracht in Katholieke kringen. Dat algemeen leidende beginsel, waarmede dunkt mij noch werkne-