quête voor een erfelijkheidsonderzoek werden verzameld. Het gehele materiaal bestaat uit persoonsberichten van 458 vaders en evenveel moeders met hun kinderen. Het spreekt dus vanzelf, dat zowel onder de dronkaards en geregelde gebruikers van alcoholica als onder spelers om grof geld en liefhebbers van hazardspel een aantal onderling verwante persoonlijkheden voorkomt. Toevallig was deze onderlinge verwantschap onder de dronkaards niet aanwezig, maar wel onder de geregelde alcoholgebruikers: deze 312 persoonlijkheden behoren tot 194 families, zo, dat op elk dezer families gemiddeld 1.6 lid komt. De 35 spelers om grof geld behoren tot 28 families, waarvan 22 met één lid, 5 met 2 en 1 met 3 leden zijn vertegenwoordigd. Gemiddeld komt op elk der 29 families der spelers om grof geld 1.2 lid, waarvan deze eigenschap is aangegeven. Nog iets groter is de verwantschap der 154 blote liefhebbers van hazardspel, die nl. behoren tot 106 families, waarvan 72 met één lid zijn vertegenwoordigd, 48 met 2, 7 met 3, 2 met 4 leden en zelfs 1 met 5 leden. Op elk dezer 106 families komt gemiddeld 1.5 lid, waarvan de eigenschap liefhebberij voor hazardspel is aangegeven. Tenslotte bestaat er nog enige onderlinge verwantschap tussen de spelers om grof geld en de liefhebbers van hazardspel, die geen grote sommen wagen, want er zijn 6 families, die personen uit beide groepen omvatten, tezamen 7 spelers om grof geld en 16 gematigde liefhebbers van hazardspel. De betekenis dezer cijfers is dezelfde als indertijd voor de alcoholisten werd aangegeven. Het is blijkbaar voor de vraag, of iemand een speler zal zijn, niet geheel onverschillig, tot welke familie hij behoort. In bepaalde families komt het beoefenen van hazardspelen blijkbaar meer voor dan in andere. Men zou daarin reeds een aanwijzing van de betekenis van erfelijkheid voor het ontstaan der speelzucht kunnen zien en dus kunnen menen, dat het constitutionele element zo reeds voldoende was aangetoond. Doch deze conclusie zou hier even voorbarig zijn als ze dat ten aanzien van de drankzucht was. Want evenals daar, moeten wij hier rekening houden met de waarschijnlijkheid, dat er in bepaalde families eenvoudig het gebruik bestaat, hetzij bij bepaalde gelegenheden, hetzij geregeld een of ander hazardspel te beoefenen. En deze werking van het milieu kan, zolang wij niet over nadere gegevens beschikken, de stand van zaken ten minste evengoed verklaren als de veronderstelling van een constitutionele fac-