Havelte, met toestemming van pastoor Wolter Berendsz Regelinck in 1477 van Havelte werd afgesplitst en tot een afzonderlijke kerkgemeente werd verheven onder den naam „Nijeveen”.

De stichtingsbrief van de kerk en pastorie, in extenso aangehaald in het „Geschiedkundig Overzigt van de besturen, die, vóór de herstelling van Nederland in 1814, elkander in Drenthe zijn opgevolgd” van denzelfden schrijver (I, 1, p. 81) maakt melding van het motief, dat tot de afscheiding heeft geleid. ~Alsoo wy seer veere geseten synt van der kerspelkercke tot „Westerhesselen, ende om langheid ende quaatheid der weghen dyckwyl .„geboert is, Wynterdages ende des Somers, dat sommigen van onsen buirluden „gestorven syn sonder biechte ende sacramente der Heyliger Kercke, eer den „Priester tot henluden comen conde” wordt de kerk getimmerd „op een erve, „dat wy daer toe gecoft hebben, middes in den dorpe.”

De oorkonde regelt dan verder allerlei tarieven voor kerkelijke bedieningen, zulks ten profijte van den pastoor en geeft vervolgens een lijst van ■de renten, die aan de kerk gegeven zijn. Aan het slot wordt bepaald, dat „die „van dat Nijeveen voorscr. altyt, op Sant Mertensdagh in den wynter, betaelen „sullen den Cureyt van Westerhesselen voirscr. voir sevenentwintigh erven, „van elk erve een schepel rogge des iaers, ende van elcken koter, nu is oft „namaels komen sal, van elck koterhuis een half schepel roggen, Zwolsche „mate”. Het stuk is gedateerd 10 Juni 1477.

In de jaargang 1929 van dit orgaan komt een uitvoerig artikel over de „Oude Geschiedenis betreffende Nijeveen” voor van de hand van H. D. Dorenbos. Uiteraard wordt de gebeurtenis van 1477 hierin gememoreerd en de hardnekkigheid van de verdeeling in 27 erven wordt gedemonstreerd door de vermelding van een ~slagcedel der 27 erven”, dateerend van 29 December 1702.

Zes en twintig dier erven lagen tusschen den tegenwoordigen straatweg Meppel—Leeuwarden en de Nijeveensche Grift. Het zeven en twintigste lag Westelijk van die grift. Voor verdere bijzonderheden meenen wij naar bovengenoemd artikel te mogen verwijzen.

Deze verdeeling in 27 erven, van zeer groote beteekenis bij de stichting van het kerspel in 1477, nog van belang in 1702 en tot op den huidigen dag nog levend in de herinnering der ingezetenen van Nijeveen, moest naar de meening van het gemeentebestuur in het wapen in beeld worden gebracht. In beide ontwerpen geschiedde dit op dezelfde wijze: drie rijen van negen blokken. De kleur werd sabel (zwart), omdat het hier veengrond betreft.

Hiermede was een motief gevonden, dat ontleend was aan de geschiedenis van het dorp Nijeveen. Daar de gemeente nog een tweede dorp telt, ongeveer even belangrijk als het hoofddorp, scheen het gewenscht een tweede motief