Hetgeen terra sigiilata vooral belangrijk maakt, is haar groote waarde voor de dateering. Voor het trekken van chronologische conclusies zijn wij aangewezen op de gedurende den ontwikkelingstijd van meer dan vier eeuwen aan sterke wijzigingen onderworpen uiterlijke kenmerken. De overgang van Italische naar provinciaal-Romeinsche industrie, de smaak- en modewisselingen in de verschillende opeenvolgende tijden hebben hierbij alle een rol gespeeld. In den aanvang van de ontwikkeling werd de beste kwaliteit vervaardigd; naarmate de fabrieken zich echter Noordwaarts in de richting van de voornaamste afnemers: de legers aan de Rijngrens verplaatsen, wij de barbariseering van het Romeinsche Imperium zich geleidelijk aan afspiegelen in de steeds grover wordende massaproducten. De voor de bepaling van tijd en herkomst van een stuk terra sigiilata van belang zijnde kenmerken zijn de volgende:

1® Techniek, waarin een stuk is uitgevoerd (m.a.w. vervaardigingsprocédé);

2® Vorm (m.a.w. profielen van zoowel versierde als onversierde stukken);

30 Naamstempel van den pottenbakker (encadreering, redactie, lettervorm);

Voor de versierde stukken komt hierbij nog:

40 Methodeen stijl van de versiering i).

Behalve voor chronologische doeleinden en als interessante tak van antieke kunstnijverheid is terra sigiilata voor ons echter bij uitstek van belang als hulpmiddel om de handelsbstrekkingen in den Romeinschen tijd na te gaan. Uit dit oogpunt bezien is elk scherfje, hoe klein of nietig ook, van groote beteekenis, wanneer het gevonden is in streken, die niet of slechts tijdelijk van het Romeinsche Imperium hebben deel uitgemaakt.

In Nederland demonstreeren de talrijke sigillatavondsten uit de terpen van Friesland en Groningen de importinvloeden, welke de wonende bevolking onderging. Ook in vele andere gebieden van het vrij gebleven of weer vrij geworden Germanië drong de aardewerkhandelaar door. Zelfs uit Denemarken zijn enkele vondsten bekend ®). De regelmatige aanvoer van terra

t) Cf. voor de verschillende toegepaste versieringsmethoden Oelmann, F.: Die Keramik des Kastells Niederbieber. Materialien zur römisch-germanischen Keramik, Heft i, 1914, P* . _ . . . » . 1— TTÏ TornalH..rAn TOan n. ïo6-lO*7. Fiff. lOd.

*) Cf Broidsted, J.: Danmarks Oldtid 111, Jernalderen, 1940, p. 190-197, rig. 194. Tot dusverre werden in Denemirken drie stukken terra sigiUata gevonden. Het voornaamste stuk hiervan is de t.a.p. gereproduceerde kom uit het atelier van Comitialis van Rhemzabem (2e helft 2e eeuw), afkomstig van Valioby op Seeland. Uit N.W. Duitschland zijn eveneens vondsten van terra sigiilata bekend.