Vergelijkt men het aanwezige materiaal met de grafresten, zooals deze te Steen en te Vledder werden opgegraven, dan valt het op, dat de overblijfselen in het algemeen grooter en daardoor beter te onderzoeken waren, hetgeen in verband te brengen is met een minder ver gevorderde verbranding. Er werden verscheidene kleine beenderen gevonden, welke nog intact waren, zooals knieschijf, middelbands- en middelvoetsbeenderen enz.

Het materiaal was, waarschijnlijk door het bewaren in urnen, slechts in geringe mate met humus en aarde vermengd, maar wel werden houtskooldeelen, kleine steenen enz. gevonden, welke er door heen waren gemengd '). Het schoonmaken van de afzonderlijke deelen bleek het beste te gaan met een harde droge kwast en een grof penseel.

Dit materiaal is, evenals dat, hetwelk door Dijks t r a werd onderzocht, niet geschikt voor het bepalen van anthropologische gegevens. Bepalingen van hoeken, zooals b.v. aan het bekken, zijn alleen dan geoorloofd als de betrokken deelen niet vervormd zijn, wat men na eenige ervaring gemakkelijk kan constateeren.

Ter bepaling van den ouderdom op grond van tandoverblijfselen, beschikten wij wederom over de vakkennis van den heer M. Hut, tandarts te Groningen, die het mogelijk maakte, dat wij deze bepaling ook daar konden uitvoeren, waar het beenderenmateriaal als zoodanig dit niet toeliet. In andere gevallen leverde het onderzoek van de tanden een welkome bevestiging van de leeflijdsbepaling, welke verkregen was op grond van den toestand der beenderen. Voor zijn hulp zeggen wij hem dan ook hier gaarne openlijk dank.

HET MATERIAAL

Omdat de afzonderlijke beschrijving van alle deelen der indertijd aangetroffen beenderresten, welke nog voor het onderzoek geschikt waren, weinig nut zouden hebben, werden de uitkomsten in een tabel samengevoegd. In vele gevallen leverde het onderzoek ondefinieerbare beenderenstukken op; het ging dan om overblijfselen van zeer jonge individuën. Het os petrosum, deelen van gewrichtsvlakken en van de onderkaak bleken door hun veelvuldig voorkomen het best bewaard gebleven.

Van 27 volwassen individuën kon met behulp van de tabellen van Martin “) de lengte worden vastgesteld op grond van vergelijkingen van

Twee van de ons toegezonden overblijfselen waren niet verbrand en niet in urnen bewaard. Zij zijn zeker van latere oorsprong. Zij werden eveneens onderzocht, doch niet in de tabel opgenomen.

*) Dr R. Martin: Lehrbuch der Anthropologie, iste druk, pag. 950/951 en pag. 208/209.