plaats aanwezig waren. De aloude traditie en het dorpsche gemeenschapsgevoel, neergelegd in de zede, bleek zijn vat op den dorpeling nog niet verloren te h .bben.

Op de markevergadering van 17 Januari 1896 besloten de markegenooten van M .ppen met betrekking tot het „boerwerken”, „dat de kleine man tegen de Boeren half zal boerwerken en half zal betalen.” Dit wil zeggen, dat de boeren dubbel zooveel prestaties moesten leveren en ook dubbel zooveel boete moesten betalen bij het niet nakomen van hun verplichtingen, als „de kleine man”, de keuters en landarbeiders dus. In de vergadering van 19 Januari 1899 werd dit voorschrift nader uitgewerkt. Er werd toen besloten „een vaste regel te stellen (!) van Boerwerken: indien er met paard en wagen gemend zal worden, moeten de boeren, die twee paarden heeft met twee man en die één paard heeft, met één man en de kleine keuters, die geen paard heeft om half; die niet kompt moet b :talen 30 cent en die te laat kompt moet betalen 10 cent en indien de volmagten te laat komen, moeten betalen 20 cent.” Tenslotte bepalen de markegenooten in 1901 nog in aansluiting hieraan, dat ~bij bijzonder of buitengewoon werk de volmachten daar tegen betaling te gocde komen.” Dat wil dus zeggen, dat de volmachten, wanneer iemand een bijzonder werkje op te knappen kreeg, hiervoor een vergoeding in geld mochten uitkeeren.

Bij de bespreking van de marke van Wezup kom ik op de regeling van het boerwjrken en het stellen van algemeen verbindende regels door de markegenooten terug, terwijl tenslotte bij de behandeling van de marke van Benneveld deze kwestie nogmaals aan de orde zal komen.

De marke van Wezup.

Het spreekt wel haast vanzelf, dat de toestanden in deze marke op alle principieele punten niet van die in de marke van M :ppen verschillen. Daar de b-waard gebleven stukken echter hier weer een kijkje geven op andere aspecten van het markeleven, is een afzonderlijke bespreking zeker gerechtvaardigd.

Eerst enkele historische feiten. De grens tusschen de gemeenten Zweeloo en Westerbork vormt tevens de westgrens der marke van Wezup. In het noorden strekt deze marke zich uit tot het punt, midden op het Ellertsveld, waar tot voor kort tengevolge van een recente grenswijziging is deze situatie thans gewijzigd de gemeenten Zweeloo, Westerbork, Rolde, Borger, Odoorn en Sleen bij elkaar kwamen. In het oosten grenst de marke van Wezup aan die van Zweeloo, in het zuiden aan die van Aaiden. Bij de invoering van

i) Heeft, heft, is een Drentsche meervoudsvorm.