schotjes, onder beheer gesteld van de onttakelde marke. En het is in hoofdzaak als onderhoudsinstantie van deze wegen en waterloopen, dat de marke sindsdien is b ijven voortbestaan. Immers, men kan moeilijk beweren, dat de marke, als verhuurder van het jachtveld, nog een serieuze taak heeft. Voor regelrechte opheffing der markeorganisatie was op het moment van de scheiding blijkbaar de tijd nog niet gekomen.

Maar de ontwikkeling stond niet stil. Inmiddels kwamen de waterschappen tot stand, die aan de marken hun taak in het belang der ontwatering voor het grootste deel uit handen namen. De grootere wegen, wier verharding mettertijd noodzakelijk werd, werden overgenomen door publiekrechteiijke lichamen de gemeente, de provincie of het Rijk omdat de kosten, welke deze verharding met zich bracht, verre de draagkracht der marken te boven gingen. Soms ook kwam er een wegschap tot stand, waaraan de aanleg, het beheer en het onderhoud van een te verharden weg werd opgedragen. Slechts de zorg voor en het beheer over de zandwegen en een enkel, wat achteraf gelegen, onbelangiijk verhard weggetje bleef bij de marken.

En thans staan overal ruilverkavelingen op het program. De binnen de diverse ruilverkavelingsblokken liggende wegen en waterloopen, die tot dusver in b:heer en onderhoud waren bij de marken, moeten na afloop der ruilverkaveling aan een publiekrechteiijk lichaam worden toegewezen. Wanneer dit zal zijn geschied, is wederom een deel van haar bestaansrecht aan de marken ontnomen. Bovendien heeft nog het vereenigingsleven in zijn zoo rijk-geschakeerden vorm verschillende aangelegenheden aan zich getrokken, die vroeger tot het domein der marke gerekend moesten worden. Zoo wordt stap voor stap de marke opzij geschoven, leeggehaald en ontluisterd, tot zij tenslotte, een volkomen leege huls geworden, aan haar eigen overbodigheid te gronde gaat. Van de trotsche markeorganisatie van weleer, één der grondslagen van het Drentsche landbouwleven, is thans niet veel meer over, en ook de toekomst biedt weinig uitzicht op nieuwe luister.

Hiermee is dan het weinig verheffend algemeen overzicht van de neergang der Drentsche markenorganisatie voltooid. Aan de hand van deweinigebiwaard gebleven archivalia der marken in de huidige gemeente het vroegere kerspel Zweeloo, welke marken op dit moment nog tot de meest levenskrachtige van de provincie behooren, willen wij thans een overzicht geven van het doen en laten dier marken sinds de markescheiding.

De marke van Meppen.

Oorspronkelijk behoorde deze marke tot de grootsten der provincie. Zij grensde toen in het westen waar die grens precies lag, is niet nauwkeurig