J. van der Veen Az.

door A. J. Scholte.

Jan van der Veen Az. Wat is er in een naam? Ik hoorde eens van een jonge man, die aan zijn moeder vertelde, dat hij zich interesseerde voor een jonge dame, die Marie de Groot heette, waarop de moeder antwoordde: O, Marie de Groot, dat kan van alles zijn. Als hij verteld had, dat hij zich verloofd had met de een of andere juffrouw van dit tot dat, dan zou de moeder dadelijk aan aristocratische kringen hebben gedacht, andere namen doen onwillekeurig aan een bepaald milieu denken, aan gestudeerde kringen, aan kooplieden, aan zekere streken van ons land, aan doopsgezinde. Katholieke of Israëlitische godsdienst, aan zekere afkomst, zoals verlatijnste, Franse, Engelse of Duitse namen, maar Marie de Groot, die kan tot alle lagen en alle kringen van de maatschappij behoren. En zo is het ook met Jan van der Veen Az. Het enige dat we kunnen zeggen, is dat de naam typisch Nederlands aandoet en dat wé onwillekeurig aan de middenstand denken. En met Van der Veen is dat inder- het geval, hij behoort tot een Friese familie, waarvan de meeste leden te Harlingen woonden en die waarschijnlijk tot de gezeten burgerij behoorden Zijn vader, Albert van der Veen, geboren 26 Mei 1785 te Harlingen, overleden te Hoogeveen 14 Augustus 1843, waarschijnlijk 12 October 1808 te Groningen ptrouwd met Hylcke van der Tuuk, was predikant; zijn grootvader. Jan die in de Franse tijd de naam Van der Veen er bij kreeg, gedoopt 6 Mei 1760 te Harlingen, overleden 19 Maart 1837, 11 Januari 1784 getrouwd met Hinke Alberts (Vuurman), was koopman en lid van de stedehjke raadzijn overgrootvader Lammert Jans, gedoopt 18 November 1727 te Harlingen’ 20 Januari 1754 getrouwd met Hinke Fiers, was bakker; van zijn betovergrootvader weten we alleen, dat hij in 1725 te Harlingen in het huweUjk trad met Aaitje Mennes. Jan van der Veen werd 6 Mei 1810 te Wier geboren, waar zijn vader in 1808 tot predikant was beroepen, deze verwisselde die gemeente in 1811 met Engelbert, vertrok in 1816 naar Gorredijk, en in 1829 naar zijn laatste standplaats, Hoogeveen. Jan bracht dus zijn schooljaren waarschijnHjk te Engelbert en Gorredijk door, maar bijzonderheden zijn mij daarover niet bekend evenmin als van zijn leven in het ouderHjk huis. Over het geheel trof het mij] dat er over Van der Veen weinig gegevens te vinden waren, ik heb nogal veel’ moeite moeten doen om achter de meest gewone feiten te komen, ook in Hoogeveen, waar hij toch zoveel gepresteerd heeft, schijnt zijn naam weinig meer