SEPTEMBER 1940

„DE PADVINDSTER"

Ja, die oude opschriften daar vind je ook erg aardige bij. Neem ze eens over, liefst de typische lettervorm nateekenend en pas ze toe op je handenarbeid ! Op papschotels van Limburgsch aardewerk vond ik: „Wat zal het Einde zijn ?” Dat is toch wel diepzinnig om aan te denken, wanneer de gansche familie er de pap uit lepelt! Ook : „Houd maar aan Het raakt gedaan.” Dit misschien ter bemoediging, als de pap heel erg aangehrand was ! En in het tweede deel van Prof. Jos Schrijnen’s standaardwerk „Nederlandsche Volkskunde”, lezen we bij het hoofdstuk over opschriften van gebruiksvoorwerpen :

in dezelfde kleur en met dezelfde motieven beschilderd. De grond was van roseachtige steen, bedekt met een laagje zand. Op de schouw was een groote koe geschilderd, waaronder dit gedicht: „Hees koebecs Is nooit geen kalf gewees”. De muren waren bedekt met tegels. Hlertusschen had men, net zooals Weelis beschreef over de Delftsche tegels, tegelschllderijen gemetseld. Ze stelden meestal Bijbelsche verhalen voor., zooals: De wijzen uit het Oosten, het Avondmaal, de Kruisiging, Hemelvaart. Ook stond onder één van de tegels dit; „Landbouw wacht van Heerenhand veel mllden zegen op ’t Land.” Voorts zagen we een kastje hangen, vol met glinsterend glaswerk, in alle mogelijke bonte kleuren. Heit bleken de huwelljkscadeaux van de vrouw te zijn; gebruikt worden mogen en kunnen ze niet meer, ze staan ineen glazen kaatje te pronk, De kamer waar ik nu over verteld heb, was de pronkkamer. Het was er dan ook schoon en helder. We gingen daarna door dei stal, (waar nog een oude karnmolen was, die vroeger getrokken werd dooreen hond) naar een kleiner kamertje, waar het nu niet bepaald schoon was. Hier bleven we niet zoo lang. Hierbij eenige motieven, nageteekend van Staphorster aardewerk en kleeren. 't Moet eigenlijk allemaal in blauw. Nu ik hoop dat ja hier nog iets aan hebt.” En of! Het is fijn wanneer zulke speursters ons van hun oogst laten meedeelen. Mag ik bij dezen de Groningsche en Zaansohe P.V.’s vragen om beschrijving en werkteekenlng van hun Sint Maarten-lichtjes ? Dan kunnen we ze inde „Octoberoudetijd” plaatsen.

Op een bord : „In spijs en praat Hou middelmaat Na spijs en drank Geeif Gode dank.” Op een bekertje: „Drink als ge kunt, ’t Is U gegund.” Op een tafelschel : „Deze klank Roept om drank.” Op een spaarpot : „Daar niet en is Gaat zoeken mis.” Op een spiegel,,’t Is maar schijn.” Ook droegen onze Saksische .huizen vaak spreuken boven de ingang : „Behoed ons Heer voor zonde en schand’ Bewaar dit huis voor ongeluk en brand.” Op een T wentschc poort, nu in het Nederlandsch Openlucht Museum te Arnhem, staat hetzelfde zoo : „jHehocdet uns Her voer simde und schandt, Bewart dit Hus vor nngeluck und brant. Anno 1(i23”. en op een andere: ~WP . GOT . HOEPB . ICK . ALLEIN . DAN . MENSCHEN . HODPE . IS . KLEIN. ANNO 1624”. Tusschen Sint Lambertus en 15 October valt alleen, wat de feestdagen betreft, de Leidsche 3 October-viering. Herdenking van het Ontzet der Stad In 1574, na de bange tijd van belegering door de Spanjaarden. Alle Leldenaars eten dan hutspot, de armen ontvangen haring en wittebrood, zoo leeft de oude traditie voort.. Inde stad en op heit Schuttersveld is het feest en kermis. Komt de Herfst laat en zijnde hoornen nog lang groen, dan zegt het weerrijmpja; „October met groene' blaar, Duidt een strengen winter aan.” Heeft de maand Maart zijn zeven mooie dagen, October brengt er twaalf, de „Kraaenzomer”, wanneer de kraanvogels, op weg naar het Zuiden, overvliegen. Zal dit gezegde bewaarheid worden ? De sombere St. Margriet heeft ons dit ja ar heel slecht weer meegebracht ! Tot slot de oude benamingen voor de maanden, vol van stemming en illusie : Januari Louwmaand Februari Sprokkelmaand Maart Lentemaand April Grasmaand Mei Bloeimaand (of Wonnemnd.) J uni Zomermaand Juli Hooimaand Augustus —• Oogstmaand September Herfstmaand October Wijnmaand November Slachtmaand December Wintermaand. Gebruik ze bij de opschriften en gedenkdata ! Padvindsfers van Nederland! Zooals jullie wel begrijpt is er inde door de oorlog geteisterde streken, vooral in Rotterdam, nog veel noodig (warme kleeren!). Jullie wilt waarschijnlijk allen helpen om de ergste nood te lenigen; daarom willen wij ons beschikbaar stellen goederen in ontvangst te nemen en ze te brengen waar zij het meest noodig zijn. Wij vragen jullie daarom te doen wat je kunt met je heele groep. Stuur het dan naar ons clubhuis, van Speykstraat 107. Ook kunnen jullie bij ons adressen vaneen gezin aanvragen met opgave, wat zij het meest noodig hebben en kunnen jullie het pak ineens daarheen sturen. Natuurlijk worden de p.v. gezinnen het eerst geholpen. Wij danken jullie bij voorbaat voor je hulp. SPIDO-SENIORES, Hooidrift 164, Rotterdam W.

8