Wij willen het hopen, want geen ontzettender toekomst kan worden tegemoet gezien, dan een met revolutie, waarin misschien tal van schuldigen, maar nog oneindig meer Onschuldigen weerloos ter slachtbank worden gevoerd. Men brenge zich slechts de Fransche revolutie voor den geest, toen de goedgezinde elementen weldra werden verdrongen door wreedaards en geweldenaars , die honderd-duizenden aan hnn eerzucht en bloeddorst ten offer brachten. En 80 jaren later, in 1871 , had Erankrijk bijna hetzelfde lot ondergaan, wanneer de Regeering niet dadelijk krachtdadig had ingegrepen.

Wanneer deze oorlog zal zijn ten einde gebracht, dan zal het de taak zijn der philantropen of liever der humanitariërs om hun stem met vernieuwden aandrang te laten hooren, en door ijverige propagande denkbeelden ingang te doen vinden, strijdende met de tegenwoordige opvattingen omtrent zgn. Realpolitik, leidende tot willekeur, wreedheid en overheersching.

De bekende schrijver Alfred de Vigny zegt in een zijner werken «Stello» dat de geheele strijd tusschen aristocratie én démocratie gegrondvest is op twee ondeugden: de hoogmoed te eener zijde en de wangunst ter andere. L'orgueil le père de toutes les aristocraties, 1'envie la mère de toutes les démocraties; zoo omschrijft de sympathieke Fransche schrijver zijn zoo juist getroffen denkbeeld. Ik zou nog verder willen gaan en de stelling verkondigen, dat alle verkeerde toestanden grootendeels door evenvermelde ondeugden worden beheerscht.

Oorlogen ontstaan in den regel wijl de eene natie de meening is toegedaan, dat haar wegens haar meerdere voortreffelijkheid, de heerschappij toekomt over andere volken, terwijl deze zich hunnerzijds zich daaraan niet wenschen te onderwerpen; in de parlementen en andere corporaties wordt dezelfde strijd gestreden ; in het dagelijksch leven wordt dikwijls door hooggeplaatsten of door hen, die zich als zoodanig beschouwen, minachting gekoesterd jegens hen, die minder in aanzien staan; terwijl laatstgenoemden eerstgemelden benijden en hunne minachting met een gevoel van haat beantwoorden.

Al deze toestanden moeten verdwijnen; the struggle for life, ook de zucht naar invloed en heerschappij, moeten plaats maken voor een streven om zijn medemensch te hulp te komen en te verheffen, in stede van hem ten eigen bate ter neder te