Het spreekt van zelf, dat het zeer moeilijk en thans zelfs geheel onmogelijk is, de economische gevolgen van de groote werkstaking met eenige nauwkeurigheid te schatten. Alle schattingen, die in de binnen- en buitenlandsche pers gepubliceerd werden, zijn als volkomen willekeurig te beschouwen. Voor de arbeiders hebben de uitsluitingen en de algemeene staking in de eerste plaats loonderving voor den geheelen duur der staking ten gevolge. Stelt men het dagloon der stakers op gemiddeld 3,30 M. — wat wellicht niet te veel is — dan verliezen de stakers ongeveer een millioen M. per dag. De uitgaven der patroons verminderen natuurlijk met een zelfde bedrag, wat bij de berekening van hun verlies in aanmerking genomen moet worden. Het verlies der patroons zal waarschijnlijk in de verschillende bedrijfstakken niet even groot zijn: in vele gevallen zal de omstandigheid, dat groote .voorraden beschikbaar waren, of wel dat de tegenwoordige prijzen, ook indien niet gestaakt was, een voordeelige productie bemoeilijkt zouden hebben, de schade der patroons stellig kleiner maken. Aan den anderen kant moet er echter rekening mede gehouden worden, dat bij vele industrieën elke verloren arbeidsdag door verminderden afzet belangrijke verliezen ten gevolge heeft, die bovendien des te grooter worden, naarmate de arbeid langer stil ligt. Zeer waarschijnlijk zal het verbruik zoowel tijdens de algemeene staking als in de naaste toekomst een belangrijke beperking ondergaan. Door de tijdelijke verbodsbepalingen met betrekking tot bier en sterke dranken zijn reeds niet onbelangrijke bedragen bespaard; hetzelfde geldt stellig ook voor andere artikelen, die veel gebruikt worden, zooals later zal blijken, wanneer men gelegenheid krijgt den tegenwoordigen toestand te overzien.

13