der beloord van Hai is toch ok half van jou, zeg ik! En wat denk je dat ie zait: „Ik leat main halleft skreeuwe, zeit ie, keert z'n aige om en... slaept!
't Heugt me nag hoe kwaet ik was... maer 'k gong der toch of om „main halleft" te helpen.
Och och, as je ze zoo van ien of opkweek, en der zoo eiken dag een nuwe lust en een nuwe las an kraig 'as je voelt dat met de zorg om derlai welzain gelaik je liefde groeit, en as je den bedenkê hoe groot moederzorgen binne, den kan je 't niet verkroppe, dat ze je ofnome worde en ofricht om een kind van een aêre moeder dood te skiete of te verminke, wat nag erger is! As je bedenke dat ien kogel al dat moeizame werk zal vernietigen, den wor je wel dereis opstandig.
'tls dat je nag te veul allien staet, en niet zegge kan wat je voele — maer aers, as alle moeders van de heele wereld nou derais zoo dochte — en as ze dan dereis zaide, ik geef m'n jonge niet!" den was 't beurt ok ehIMaerda's zeker wel te eenvoudig voor de manne! Maer 't komt er nag iens van — dat beloof ik je!
't Wil der bai main niet in dat niet éénmaal de vrouwen zalle zeggen: „tot hier toe en niet verder!" Wil jolle zien wie de sterkst is — goed — neem een paar ezels en leat die 't met erlai bekende domme koppighaid uitvechte! maer main kostbare levens geef ik niet meer! En meskien benne de manne der den beu genog van om de boel stop te zette!
't Wordt ook werachtigtaid ok eh! Ni.et allien dat ze de kracht van de rassen vernietigen en uit pure liefde voor het vaderland, dat land ontvolken, maar ze knakken allereerst de volkswelvaart. — O, 'k zal niet zegge dat er niet verdiend wordt! Der zalle der wel genog weze,die der een slaatje uit slaan maar over 't algemeen gaan we toch hard achteruit! De middenstandsman, de kleine boer, de werkman — die leggen 't loodje! Want wat wordt alles niet meroakel duur! Der is gien ankommen an! Brood! Vleisch ! kaes, botter, alle winkelwaren — alles gaet de hoogte in, en je houwe je hart vast as je 's aevonds de skoene van de jongeloi in hande kraige! Zooien en hakken — f 1.70 maar as je blieft — en as je den zoo'n stuk of wat van die klantjes heb rondloopen, den kan je 't wel naegaen! - Je zal zegge, de twee oudste binne nou toch vort — die hewwe de kost voor 't kouwe! Jae, jae! dat is nou welzoo, maer je mis derloi werkkracht — en den och heere! der moet toch nog alders wat bai he! — en ze moete toch zoo of en toe ereis nae hois komme! En den geef je ze graeg n'og erais wat mee hé! Een kaisie bai derloi commies, een endje worst, een zakkie suiker!! En nou gaet dat nog, maer as 't zoo most as van de winter — nou, den is 't end er of! Dat was maar vraege, vraege, vraege in de kranten hé! Om kousen, om sokke, om mutsen en borstlappen en buikriemen en van alles en nag wat! In main onnoozelhaid had ik docht, dat we deer belasting voor betaalden eh, en flat de Staat, as ze de jonges opriep, den ok zou zorge dat ze goed uitgerust en knap voor den dag zouden komen! Eerst was ik er den ok niet vóór dat de maidjes der loi taid mit sokkenbraien en dat gerai zouden zoek brengen. Ik kon ze beter gebruiken, miende ik! Maer op slot was je zoo niet, of je daen mee! Ik heb heel wat steekies ofbrait - maer dat is zeker - as 't weer winter wordt en de krante vraege weer — den bin ik er niet. meer veur te vinde! En weerom niet! Kaik al braiende gonge je gedachte van zelf nae de jongens voor wie je braide en den docht je zoo „wat zalle zullie nou doen! weermee zalle zullie nou de taid verdraive! en den docht ik an de laeste brief van Aerie weer ie in vroeg om een paar spul nuwe speulkaerte! Hai weet wel, dat Teun ze 's Zaterdags van de societait mee neemt! Want skreef ie, de ouwe binne zoo dik van 't hanteere dat 't niet meer gaet! Want skraift ie, moeder en vaeder, 't kaerte is zoo
wat ons ienig verzet. As de dienst gedaen is, en dat is maer
een beetje, den gaene we kaerte tot we te kooi gaen!
en deerom wou ik dat je me, gelaik as je de sokke die ik je nou stik stuur as je die gestopt weerom .sture, dat je metien de nuwe kaerte der bai daene!
En 't was net of 't me ingeve wier — maer ik lai me sok op tafel en riep Aegie, me dochter! Aegie zeg ik, gaen jai erais efkes een sluuf stopgare haele van de sokke van de jonges en een heel pakkie stopnaelde! Onderwail zocht ik papier en touw en toe Aegie weerom kwam pakte ik de stikkende sokken, het stopgaren en de naelde in, en skreef an me jonges:
„Lieve Piet en Arie"! Hierbij de sokken weerom, maar niet gestopt. Jolle moete ze derais goed bekaike en jolle ofvrage of 't wel aengaet, waer vaeder en moeder en de maidjes al jolle werk moeten doen en nog zooveul aers in deuze daegen, dat ze derlai kostelike taid nag geven om jolle sokken te stoppen. Jolle klage over verveuling in alle brieven. Wel nou, keinderen, moeder zal jolle helpen, 'k Heb er stopgaren en naelde indaen en nou motte jolle 't zelf maer derais perbeeren. Moeder zal niet klagen as't de eerste keer niet zoo erg mooi is hoor! Al doende leert men! Kaerte heb ik er nou maer niet bai daen, jolle hewwe nou je hande vol. Jolle mag ze ook nog wel derais over wassche! Erg skoon binne ze niet! De groetenis van vaeder en de maidjes. Moeder.
Teun was der 's aevonds niet erg over te spreken en zai, „jai altaid mit je nuwe fratsen. Je make de jonges te skande! Ze zalle der nog last mee kraige!" 'k Zeg, „nou niet meer last asse wai hé, dat staet den nag gelaik. En van een beetje last zalle ze niet minder worre. Lanterfanten en luieren is veul erger voor der loi. Dat brengt ze mear tot kwaed!!
Net kwam Aegie thuis en zait, dat er in de krantstong dat de vrouwen nou stroozakken mosten naaien voor de soldaten! Toe liep me de gal over en ik zaide: Nou is 't uit, met al dat gezanik van naaien en braien en zok en zok! Ik wil niet dat de vrouwen, die dr hande vol hebbe, voor main ^ luie jonges zalle ploeteren, en ik ploeter niet meer voor 'n aer z'n luie jonges en jolle zalle d'rookmee ophouwe. Laete ze zelf d'r hande uit de mouwe steke! „Vrouwenwerk!" — best — vrouwenwerk den maer! maer weer toch de heele wereld op z'n kop staet en alles andersom is als 't wezen moet, deer zou ik niet weten weerom of een jonge sterke man, die in verveuling tot kwaed zou komme z'n aige niet verdiverteere zou met flink vrouwenwerk. Ons wordt niet vraègt of wai 't mannewerk wille
doen. Maer wai doen 't omdat 't moet. En nou wil ik
er verder niks meer van boore — wat onder hande is wordt ofmaekt maer dan basta! — En deer blaif ik bai! - Maer 't wordt taid, dat ik weer derais op hou hé, aers spait 't je nag dat je me mond losmaekt hewwe! En Teun zal ok aêns wel thuiskomme! 'k Ben benuwd hoe veul of ie veur de kaes maekt het! Verleden week was 't vaiftig!! Dat gaet nag al eh! Joa een mensch is zoo niet ofhai het op z'n taid graeg een voordeeltje! En nou tenmenste bai al die naorighaid! Deer komt ie net an! 'K Moet gauw de staldeur openmaeke! Dag hoor! 't Beste met allemaol! Gauw erais meer hoor! Zeg de aêre juffrouwen gedag! en du groetenis van Je vriendin
Marijtje.
P. S. De kaes was negen en veertig! Teun was erg in z'n wiek geskote, maor ik zeg maor 't is beter as negen en dertig wat jou! Die 't onderst uit de kan wil hewwe, kraigt 't deksel op z'n neus! Nou dag hoor!