RecUsseRinq

Wanneer wij onze gedachtengang over de reclassering vervolgen, dan zien wij dat alle moderne wetenschap, alle nieuwe inzichten omtrent oplegging of toepassing van straf geheel zinloos zijn, wanneer ons de mogelijkheid ontbreekt voor korter of langer tijd het verloop van de resultaten van de verschillende maatregelen na te gaan en de teruggekeerde delinquent leiding te geven.

Een eerste voorwaarde tot het overzien van de situatie is wel deze, dat wij de mogelijkheid openen om de delinquent „op te vangen", indien er voor hem of haar geen aangewezen plaats is (in eigen of ouderlijk gezin). Helaas ontbreekt het tot nu toe aan zo goed als alle gelegenheid tot plaatsing van een onder toezicht gestelde, wanneer deze niet in de voorgenoemde gunstige milieu-situatie verkeert. Er zijn tehuizen, waar wij vrouwen kunnen laten opnemen, maar véél te weinig. Bovendien zijn de meeste van die tehuizen bestemd voor ongehuwde moeders. Het grootste deel van de vrouwen, dat met de strafrechter in aanraking komt, is veelal dermate geestelijk labiel, dat herplaatsing in de maatschappij in de eerste plaats een kwestie van aanpassing is. Vaak blijkt een tussenschakel nodig, waarvoor tot nu toe de mogelijkheid vrijwel geheel ontbreekt.

Het is foutief te menen, dat de overgang van het strafgesticht of Huis van Bewaring, naar de vrije maatschappij

zonder stoornis verloopt. Dit is slechts bij hoge uitzonde¬

ring het geval. Wij hebben bijna altijd te maken met de problematiek van de terugkeer van een in diepste grond (vaak zelf ongeweten) geschokt mens. De „vrijheid", zo vurig begeerd, is de drang bij iedere gestrafte en de desillusie van de beleving hiervan is, vooral voor de labiele elementen, ontzettend groot. Men heeft zich tijdens de insluiting alles zo gemakkelijk voorgesteld; de werkelijkheid is geheel anders. Teveel helaas heeft men de indruk, dat de nieuwe maatregelen tot berechting en bewaring van de delinquent deze in een soort herstellingsoord binnenleiden. Uit de praktijk weten wij, dat deze opvatting geheel onjuist is.

Steeds valt het weer op dat juist de vrouw haar terugkeer in de vrije maatschappij zo moeilijk doorleeft. Het zou te ver voeren, hiervan alle achtergronden te belichten, doch een zeer belangrijke dient genoemd te worden, n.1. de schaamte. Deze oer-vrouwelijke eigenschap blijkt een remmende factor in deze ingewikkelde periode. Ter bevordering van een gunstig verloop is het, dat in deze phase de reclassering zo gaarne vrouwen inschakelt, meest vrijwillige krachten, zo mogelijk geleid door een geschoolde maatschappelijke werkster.

Maar niet slechts voor de nazorg, reeds direct bij de insluiting dienen wij met onze belangstelling klaar te staan. Bij het plotseling uit de vrije maatschappij treden ontstaat veelal een ontwrichting van het gezin, die onze bemoeiing ruimschoots zal blijven behoeven. In Rotterdam hoopt men dit najaar een initiatief in daden om te zetten, om onmiddellijk hulp te kunnen verlenen bij insluiting van man of vrouw. Ook in Utrecht en andere plaatsen leeft een dergelijke gedachte, uitgaande van de Ned. Herv. Kerk.

Wij zijn dankbaar voor de steun, die diverse reclasseringsverenigingen (neutrale en naar confessie gegroepeerd) bieden. Al te vaak echter moeten wij aan de hand van de kwartaalsrapporten constateren, dat ontbreken van voldoende aandacht het „geval" deed mislukken. Tact, geduld, toewijding, het zijn de drie pijlers, waarop de goede reclassering gebaseerd dient te zijn. Allerlei theorieën, wetenschappelijke onderzoekingen, vrijwillige en geschoolde krachten kunnen niet ontbreken in het moderne reclasseringswerk. Al deze zijn echter van nul en gener waarde, als wij de „mens", onze naaste, niet kunnen benaderen.

Alle theorieën, opgesteld over de oorzaken van het ontstaan van misdaad en wangedrag zijn onvruchtbaar, als wij niet een herhaling van de daad trachten te voorkomen. Te lang heeft men dit alles gezien als het werk van een goed-willende leek. Pas zeer kort kunnen wij spreken van een diepere belangstelling in deze materie, waardoor vakkundige krachten worden ingeschakeld. Nog te weinig wordt gelegenheid gegeven aan de vrouw om haar kunde en haar eigenschappen in dienst te stellen van dit, ook uit maatschappelijk oogpunt, belangrijke werk. In het corps van leiding gevende ambtenaren heeft

mooi weRk van en voor een vRouwelijk raaösLiö

Ten behoeve van de bewoners van de nieuwe stadswijk bij het Oosterpark te Groningen, waar in weinige jaren zestienhonderd woningen verrezen, staat een buurthuis, en zoals er volgens deskundigen geen tweede in ons land wordt gevonden. Het bevat een

volks- en schoolbad en een was- ^ ^ Gorter

inrichting met drogerij, mangel-

zaal, enz., waar vrouwen in enkele uren haar was kunnen doen en kant en klaar weer mee naar huis nemen.

Verder is er een uitleenbibliotheek en er zijn kleine en grote zalen voor ontwikkelingsclubs en verenigingen.

Van alle delen wordt druk gebruik gemaakt. De was-afdeling werkte in 1941, vijf jaren na" de oprichting, al bijna op volle toeren en was van Maandagmorgen tot Vrijdagmiddag vol bezet. Gedurende de oorlog kwamen er natuurlijk vele moeilijkheden, tot in beslagname toe, maar de schade is bijna weer ingehaald.

Het centrale punt van al het werk in het buurthuis was van de oprichting al het vrouwelijk raadslid M. Gorter, die helaas kort geleden is gestorven.

Wij behoorden tot dezelfde politieke partij, hebben daardoor veel contact gehad en in 1919 zijn wij samen de zaal der Groningse vroede vaderen binnen getreden. Haar werk heb ik dus van dichtbij meegemaakt en ik heb er grote waardering voor.

In het openbaar was zij wat spaarzaam met het woord, maar in de Raadscommissies haalde Mej. Gorter haar schade weer in. Zij is lid geweest van de Commissie voor Armenzorg, Volkshuisvesting en Financiën en zij was in dat werk zeer actief. Het was een vrouw, waar men wat aan had, waar men op rekenen kon. Het buurthuis was haar trots en had haar volle belangstelling. Van het begin af was zij secretaresse van het Bestuur en het is voor een groot deel aan haar te danken, dat ook de wasinrichting zo goed tot ontwikkeling is gekomen.

Mej. Gorter heeft daardoor vele huisvrouwen aan zich verplicht, maar ook buiten deze kring wist men haar te waarderen. Zij was een voorbeeld van een goed Raadslid en haar speciale belangstelling op het hele terrein van de Volkshuisvesting heeft voor Groningen blijvende waarde.

Laten andere vrouwen zich hieraan spiegelen. Br is nog veel te doen op dit gebied en .de moderne techniek biedt vele mogelijkheden. A. E. DE VRIES-BRUINS

zij haar plaats nog niet ingenomen. Hiervoor zijn verschillende oorzaken, maar in de allereerste plaats dient er bij de vrouwen zelf meer belangstelling voor dit werk te worden gewekt.

De benoeming van een adjunct-directrice aan de vrouwenafdeling van de gevangenis te Rotterdam, het enige strafgesticht voor volwassen vrouwen in ons land, getuigt van het baanbrekende inzicht, dat vrouwen dienen te worden ingeschakeld, als het om vrouwen gaat. Het was volkomen onjuist dat tot voor kort slechts mannen waren aangesteld en de praktijk wijst uit, welk een grote verbetering haar komst voor de vrouwelijke delinquenten bracht. Het is alles nog slechts een pogen, te gering om ons ook maar enigszins het gevoel te geven, dat er reeds iets is bereikt. Er zal nog veel studie moeten worden gemaakt over de criminaliteit van de vrouw. Sinds de dissertatie van Dr. Joh. C. Hudig in 1940 schijnt dit onderwerp in Nederland te blijven rusten. Maar ook op ander gebied zullen wij ons in de vrouw als „vrouw" en als „mens" moeten gaan verdiepen, willen wij ertoe bijdragen de vrouwelijke delinquenten die hulp te bieden, die zij nodig hebben. Naar haar aard zijn de problemen van de vrouw veel gecompliceerder, dan die van de man.

Reclassering begint bij onszelf, iedere dag opnieuw, willen wij in staat zijn aan anderen iets te kunnen mededelen en hen, die onze hulp behoeven, werkelijk behulpzaam te zijn. Het eigenbelang dient daarbij geheel op de achtergrond te staan. *) *

A. C. W. ROëLL-VAN HARINXMA THOE SLOOTEN

Noot van de Redactie:

*) Wij zouden ons kunnen voorstellen dat naar aanleiding van de artikelen over reclassering er bij onze lezeressen verschillende vragen rijzen. Gaarne willen wij plaatsruimte afstaan om deze vragen te beantwoorden. Vragen te richten aan Guido Gezellestraat 21, Eindhoven.