De tijd : dagblad voor Nederland

ADVERTENTIE plain-cork wM 3 INTEfMONAL

ADVERTENTIE Nu bij de Boerenleenbank een rente van i y 1100 vestigingen ; ,-w . ■ ' •■. •i. !" ' ' :!l' ' ' ''' '' ' ' ''" A f .-•ft'* f- - **« '<%{ ■ •-• r- ' * ' . '

Waarom bleef Westerling thuis, terwijl elders het fortuin en het gevaar hem toelachen? Westerling: „Ik leen me niet voor huurwerk. Ze hoeven mij niet te betalen. Als ik iets kan doen dat in overeenstemming met mijn gieten is te brengen, dan doe ik het voor niets". Op de vraag of hij adviseur is van het Amerikaanse leger inzake jungle-vechten, schudt hij ontkennend zijn hoofd. „Ik heb, op verzoek van een oliemagnaat die op zijn beurt weer in contact stond met bepaalde politieke groeperingen, eens een rapport gemaakt hoe de Amerikanen in Zuid* Vietnam de zaak konden stabiliseren. Eind '64 stuurde ik dit rapport op. Ik heb er drie jaar niets op gehoord. In 1967 werd ik opnieuw benaderd. Toen heb ik «en tweede, uitgebreider rapport sammgesteld. Naar aanleiding van dat rapport zijnf later enige officieuze contacten ontstaan. Noem het gedachtewisselingen. Maar de kloof die tussen hun idee en het mijne was ontstaan was te diep geworden. Voortzetting van de besprekingen was voor beide partijen onnodig".

In dit rapport, Westerling leest uit een doorslag enkele zaken op, drong hij aan op stopzetting der bombardementen.'Hij adviseerde de Amerikanen met kjeine bewegelijke groepen alleen de Vietcong tc bestrijden. Er daarbij sqherp voor wakend geen burgerslachtoffers te maken.

Raymond Westerling i* geboren in Turkije, Hij was cargadoor toen de Duitsers Nederland binnenvielen. Hij meldde, zich als oorlogsvrijwilliger. Hij voelde dit als een plicht. Zijn eerste opleiding kreeg hij in de Australische woestijn. Een jaar later trok hij in Canada voor het eerst een Nederlands uniform aan. Overplaatsing naar Engeland volgde. Omdat hij een actieve rol wilde spelen, gaf hij zich kort daarna op voor êen Engelse commando-opleiding. Hij onderging de harde training, werd instructeur •van een tankcommando en verdween in '43 naar Birma. Zijn eerste contact met de jungle. Westerling: „Ik ben ervan gaan , houden. Anderen schrok het af. Ik hield van de eenzaamheid". Het gevaar trok

u ann? Westerling: „De stad met zijn verkeer is gevaarlijker dan de jungle". Zeven maanden jungle-training bleven voorlopig onbenut. Westerling moes 1 terug naar Engeland. Hij kwam terecht in Eastborne. Westerling: „Op een dag werd bekend dat Prins Bomhard tijdens een inspectie vier mannen zou uitzoeken die ingezet wouden worden bij „speciale operaties". Ik was er een van. Een stoomcursus parachutespringen plus een opleiding voor geheim agent waren er het gevolg viyi. Oorspronkelijk zou ik bij Groningen gedropt worden om de leiding van de illegaliteit over te nemen. Uiteindelijk mocht ik niet. Er ging een ander in mijn plaats. Na de bevrijding van Brussel werd Westerling gedetacheerd op hel Bureau Bijzondere Opdrachten. Westerling: „Ik moest mij melden bij de staf van Prins Bomhard. Ik kreeg de opdracht om de verzetslieden in het bevrijde gebied een beknopte militaire opleiding te geven. De eerste bataljons stoottroepen zijn door mij opgeleid". Later do voorhoede van het leger dat naar Indonesie ging Kind '44 raakte Westerling zwaar gewond bij gevechtsactiviteiten in het Liesbos. In Engeland verpleegd, werd hij half blind verklaard.

Westerling: „Toen de oorlog afgelopen was, werd ik in Engeland benaderd met de vraag of ik, ali ik genezen zou zijn. bereid was mij ter beschikking te stellen voor bepaalde operaties in Oost- Indië. De kolonel Klein haalde mij over het te doen". Die zat toen op het ministerie Overzeese Gebiedsdelen. Westerling: „Ik weid ter plaatse tot 2e luitenant bevorderd". Met een postvliegtuig Rinc hij naai- Colombo. Op 11 september 1945 werd hij bij Medan

gedropt. Samen mot nog vier man. 1 Op 11 september begint dan de; mythe. De mythe Westerling, die nu, j na vierentwintig jaar, nog steeds een! mythe is. Westerling: „Ik wil met iedereen praten. 11c wil aan allej mensen zeggen wat ik ervan denk. Voor mijn part was er een parlementai-1 re enquete-commissie gekomen. Ik ben! niet bang er voor te verschijnen. Ik sta! nog steeds achter alles wat ik gedaan l heb". Hij vertelt schokkende zaken; hij gaat dieper dan ooit in op de kwestie van de politieke verantwoordelijkheid; en hij geeft antwoord op de beschuldiging dat hij een moordenaar zou zijn geweest. Vele zaken die Westerling aan; de orde stelt vallen niet te controleren. De Tijd drukt Westerlings beweringen af met de uitdrukkelijke vermelding j dat zij geheel voor Westerlings verantwoording komen.

DE TWIJFELS blijven hangen Zelfs na neger uur praten. Zonder onderbrt kir.p. Als het opschrijfboekje dichtkUpt. lacht Westerling ontspannen. Hij staat op en' een fles cognac. Er heerst een uitgelaten stemming in die sober ingerichte kanier in het Amsterdamse herenhuis aan de Willemsparkweg. Naast Westerling zijn aanwezig: Ton Schilling, een vriend, de hele dag natje (koffie en bier) en droogje (beschuit met aardbeien) verzorgend; een in Indonesië geboren pezige Nederlander, een van Westerlings adjudanten (hij kwam vroeg in de middag); Peter, een Amsterdamse dertiger (lüj loopt de hele dag in en uit); meneer Colemans, Westerlings Compagnon (hij stapt tegen vijf uur binnen); een employé van een wasserij, oudsoldaat van Westerling (hij komt vragen of hij in het vervolg de was van „meneer Westerling" mag komen halen) én Ada, een jonge, met zonnebril

uitgeruste vrouw (zij komt tegen zessen) die naast Westerling gaat zitten op een stoel die door Westerling zelf wordt aangedragen. De twijfels blijven hangen. Is Westerling de potentiële moordenaar waarvoor velen' hem uitmaken? Of is hij wat hij voorgeeft te zijn: een harde militair met menselijke gevoelens? Tijdens het vraaggesprek, dat 's ochtends om even voor tienen begint, maakt hij een zelfverzekerde indruk, deze forse 49-jarige oud-militair. Hij schuwt geen vragen en hij stelt geen condities als er afgeweken wordi van de een dag eerder naar hem gebrachte vragen. Hij is erg behulpzaam zelfs. Hij geeft, alvorens hij een plechtig antwoord geeft, een toelichting op de achtergronden van dat antwoord. Een en al bereidwilligheid. Ja, dat is Westerling.

Van onze correspondent DEN HAAG, 8 juli — Het partijbestuur van de PSP komt vanavond in spoedzitting bijeen, om de ontwikkelingen te bespreken rond de opvolging van Boetes in de Eerste Kamer. Vanmiddag had een delegatie van het partijbestuur een gesprek met de heer D. A. Noordewier uit Deventer, die met voorkeurstemmen gekozen is in de senaatsfractie. Het partijbestuur wil alsnog proberen de als nummer een op de kandidatenlijst geplaatste oud-fractievoorzitter in de Tweede Kamer, H. J. Lankhorst, te laten benoemen. Noordewier roeit er echter niet voor, zich terug te trekken ten gunste van Lankhorst. De leden van de Noordhollandse Statenfractie van de PSP, die met twee van hun Friese collega's ervoor zorgden dat niet Lankhorst, maar Noordewier boven aan de lijst kwam te staan, hebben geen contact gehad met do Kerste-Kamei fractie. Ook niet met PSP senator Van Pelt, die meent dat de Statenleden volledig het recht hebben hun stem op een andere kandidaat uit te brengen. Vun Pelt vindt, dat je deze mensen .anders verlaagt tot instrumenten. „Bovendien is er geen bepaling in het huishoudelijk reglement van de partij, die zo'n handelwijze verbiedt." Zijn collega-senator Van Wijk denkt hier anders over. Mr. Van Wijk keurt de manoeuvre af. „omdat mijn juridische notie mij zegt, dat het om een gebonden stemming gaat." Ook Lankhorst vindt dat de Statenfractie zich aan de voordracht van hot partijbestuur had moeten houden: „In de PSP hebben wij bezwaar togen hot stelsel van getrapte verkiezingen voor de Eerste Kamer en daarom hebben we intern een referendum ingevoeld. Hot is wel gebleken dat de leden er gebruik van maken, want anders was mej. Boerlage, die ook togen mij gestemd heeft, niet zo omhooggeschoven op de kandidatenlijst."

Lankhorst begrijpt niet, waarom men afgeweken is van de voordracht van de partij. „Het laatste wat ik wil doen is twijfelen aan de goede trouw van iemand en ik wil me niet mengen in do discussie, want het is een kwestie tussen partijbestuur en Statenfractie.! Maar het vervelende van de zaak is, dat de PSP met dit alles zo in opspraak is gekomen. Voor mij persoonlijk is het vanzelfsprekend ook vervelend. Ik heb niet gevraagd om Eerste-Kamerlid te mogen worden. Pas nadat hel partijbestuur dit verzocht had en ik bij hot referendum door de partij boven aan de lijst ben geplaatst, heb ik toegestemd. De voorzitter''van de PSP-fractie in de Provinciale Staten van Noord-Holland. de heer P. Hoogetwerf, heeft gisteren gezegd dat hij en de andore fractieleden niet op Lankhorst hebben gestemd, wegens zijn gezondheidstoestand. Volgens Lankhorst is dit helemaal geen argument. „Ik heb me over deze uitspraak verbaasd. Van een bevriend Slatenlid .hoorde ik, dat in de fractievergadering waar do verkiezing besproken werd dit argument helemaal niet is gehanteerd. liet is dus een rechtvaardiging achteraf. Hierbij komt dat mijn gezondheidstoestand best is." Volgens Van Pelt is in het verleden gebleken, dat do Eerste-Kamerfractie van de PSP radicaler is dan die in de Tweede Kamer. „Er van uitgaande dat Noordewier zijn benoeming accepteert, zal die meer radicale koers ook in de toekomst blijven." Als voorbeeld noemt Van Pelt het wegblijven van de PSPsenatoren „op het feest van de Derde i, Dinsdag in september, omdat zij niet mee willen doen aan de propaganda voor het Koningshuis". Van de Tweede- Kamerfractie laat alleen Van der Spek het afweten op Prinsjesdag. Hij was voor zijn benoeming in de Tweede Kamer lid van de Eerste Kamer.

„Politiek gezien is het van secundaire betekenis, maar het wijst op een verschil in houding", aldus Van Pelt. „Zo stemt de Eerstc-Kamerfractie ook al jaren tegen het inkomen van de Kroon en wij stemmen veel yaker tegen begrotingen, dan de fractie in de Tweede Kamer." Van Pelt is op grond hiervan blij, als Noordewier zijn be-

noeming aanneemt. Waarmee hij overigens niet wil zeggen, dat hij iets tegen Lankhorst persoonlijk heeft.

Van onze speciale verslaggever FRANS NYPELS AMSTERDAM, 8 juli — „Dc laatste jaren waren moeilijk. Dat had niet gehoeven. Als ik was ingegaan op alle verzoeken om de leiding van bepaalde huurlingenlegers op mij te nemen was ik nu schathemelsrijk geweest. Er zijn genoeg plaatsen in de wereld waar dat had gekund: Congo, Biafra, Egypte, Jemen". Raymond Westerling (49), de oud-kapitein van een Nederlands leger, commandant van het beruchte Korps Speciale Troepen die Zuid Celebes „pacificeerde" neemt geen blad voor de mond. Nog onlangs, zo beweert hij, is hij door een gecombineerde West - Europese ploeg benaderd om in Biafra te vechten. Hij blijft ccliter vaag ats her» een toelichtiiig gevraagd wordt. Zo af en tor valt het woord „olie-maatschappy", verder komt hij niet. „Het zijn vertegenwoordigers van coinmerciele groepen, die buiten de politiek om mijn hulp vragen. Dat gaat gepaard met astronomische bedragen. De condities worden dan verder aan mij overgelaten". Naast Biafra is ;yit hulp ook gevraagd, voor de „bevrijding van de vorige week overleden Tsjombe". Westerling: „Ik heb dat liever niet in de krant". Waarom dat niet. terwijl hij wel wil weten dat Papoea's ria een Chinese relatie zijn hulp vragen?

RAYMOND WESTERLING: „Ik wil geen huurling zijn

AMSTERDAM, 8 juli — De stukken onder berusting van de Partij van de Arbeid, die te maken hebben met de Indonesiëpolitiek zijn toegankelijk voor ieder die een onderzoek wil instellen en publikatie wil verrichten die aan wetenschappelijke maatstaven voldoen. Dit heeft het partijbestuur van de Partij van de Arbeid besloten na een bespreking van de Kamerdebatten over de regeringsnota inzake Indonesië. Het partijbestuur doet een beroep op partijgenoten die stukken bezitten die licht kunnen werpen op de Indonesiëpolitiek om hun medewerking te verlenen.

Het meent met de Tweede Kamerfractie dat de werking van de bestuurlijke en politieke verantwoordelijkheden in de betreffende periode kritisch moeten worden bezien en vastgelegd. Het nodigt de besturen van andere partijen uit zijn voorbeeld te volgen.

Naast radicale overwegingen, vindt Van Pelt het vooral een bezwaar dat Lankhorst na zijn vertrek uit de Tweede Kamer gezegd heeft, dat hij in de Kamer na tien jaar vrijwel uitgekeken en uitgepraat is. „In de Eerste Kamer is het toch al zo moeilijk om iets nieuws naar voren te brengen."

Van onze correspondent TILBURG, 8 juli — De officier van justitie 1e Breda heeft in een schriftelijk antwoord afwijzend gereageerd op het verzoek van een aantal studenten te Tilburg, een strafvervolging tegen hen wegens lokaalvredebreuk in te stellen. De studenten, die indertijd aan de bezetting van de hogeschool deelnamen, vinden dat zij in navolging van de bezetters van het Maagdenhuis ook wel voor een dergelijke strafvervolging in aanmerking „mochten" komen.

„Ik houd van de half-landelijkheid" heeft Simon Vestdijk eens gezegd in een van zijn gedichten, ledereen die ook maar in een beetje stad woont, kan weten wat hij met die half-landelijkheid bedoelde omdat die overal wel ergens aan de buitenkant te vinden is — of was. De requisieten en het decor zijn overal dezelfde: een paar paarden, vermoedelijk van de laatste schilleboer, die op een armetierig landje half-landerig naar de naderende stad staan te staren, dromend van eerlijk werk voor een boerenkar en van grazige weiden na gedane arbeid. Het is zo'n uithoek, die onveranderlijk doorsneden wordt door rails van de spoorwegen en waar ook nimmer een geheimzinnige gasfabriek ontbreekt, compleet met penetrant geurende houders.

Ook 's-Gravenhage heeft zo'n buurtje, de Binckhorst, een lot in de vijftiger jaren nog rustieke verbindingsweg tussen Den Haag en Voorburg. Er waren de bekende weilandjes met paarden en koeien, soms zelfs met geiten en schapen. die met hun kop tussen de prikkeldraden door wandelaars brood afbedelden. lets wat vooral in de weekeinden wel wilde lukken want dan waren die bedöenink jes eigenlijk een soort kinderboerderijen, waar vaders hun jongste kind confronteerden met liet verbazingwekkende feit dat er nog andere dieren bestaan dar honden en katten. Er waren volkstuintjes, er stond, verscholen achter geboomte, een eeuwenoud kasteeltje, je kon er vissen en, in de Binckhorsthaven,' zelf.; zwemmen. Je was er als stadsjongen buiten.

Dat alles is snel veranderd. Er zijn fabrieken gekomen, een stel saaie huizen, een goederen-emplacement van de spoorwegen. Nu worden er aan de Binckhorst nieuwe auto'» verkocht en ook worden er oude met behulp van een zeer helse machine tot handzame pakjes verfrommeld, waar Hoogovens nog iets mee schijnt te kunnen doen, misschien wel plaatijzer maken voor autos. Van het geld dat de eigenaar met die Verschrikkelijke Machine verdient houdt hij de voetbalclub Holland Sport op de been, wie had gedacht dat je nog zoveel plezier van autowrakken kon hebben? In het kasteeltje woont geen oude zonderling, zoals zou moeten. De stichting Vakopleiding Bouwbedrijf is er gevestigd. Ze heeft daardoor het voorbeeld hoe hechtdoortimmerd er vroeger - gebouwd werd,' aan huis. Men is nu bey.ig dat vaste attribuut van die half-landelijkheid, de gasfabriek, te ontmantelen. Dat kan omdat er geen gas meer hoeft te worden gebrouwen uit kolen nu alles centraal geleverd wordt vanuit Slochteren of daaromtrent. De houders staan er nog. Het zijn de mooiste lelijkste houder» van het land: jaren geleden al zijn ze met frivole hand voorzien van een „Mondriaans patroon", weliswaar in rustige tinten van griis, wit en donker-

blauw, maar toch. Je vraagt je af waar die houders nog voor gebruikt zouden kunnen worden en je komt als vanzelf op een nog economischer distributiemethode dan de cash-and-carry. „Waarom zou een handige jongen ze niet volgoofen met drank, de ene houder, met rode wijn, de andere met witte jenever? De leidingen naar de huizen liggen er al. Een gasloos uurtje ingesteld en men hoeft thuis alleen maar de kraan om te draaien. Er zou nog wel iets gevonden moeten worden voor de afrekening, want "zóver zal de ombouw van de gasmeters wel niet kunnen gaan.

Voor aantasting van de half-landelijkheid door de sterke dranklucht hoeft men het niet te laten, want die ic toch al achterhaald. Wat er op dit ogenblik nog van rest is een onooglijk, zwart veldje met zevenendertig achtendertig grassprietjes, waarop twee paarden ontheemd rondlopen. Het zal ongetwijfeld niet lang meer duren of de dierenbescherming slaat alarm en roept dat het zo niqt langer kan. En dan zullen de twee laatste paarden moeten verdwijnen. De Binckhorst is dan gewoon een industriewijk geworden en van half-landelijkheid hee!t geen mens meer weet. P. VAN DER EtJK