De Telegraaf

Van een onzer verslaggevers * DEN HAAG, dinsdag w De Maatschappij voor Industriële Projecten (MIP) gaat $ 12,75 miljoen (ca. ƒ 31,9 miljoen) investeren in twee Amerikaanse bedrijven, die actief zijn op het gebied van de microelectronica.

Deze twee nog zeer jonge bedrijven, Siërra Semiconductor en Silicon Compilers, hopen vanuit eigen vestigingen in ons land de Europese markt te kunnen gaan bewerken. Siërra zal daartoe in oktober van dit jaar in s-Hertogenbosch een bedrijf openen, dat niet alleen de distributie en marketing voor het Europese continent gaat verzorgen, maar ook de ontwikkeling van eigen, op de klant gerichte, produkten. „Voor deze high tech-ondernemingen is het van levensbelang, dat zij dicht bij hun afnemers zitten en daardoor snel antwoord kunnen geven op de vragen van hun klant", zo zei ir A.G. de Boer, directeur van de MIP, gisteren tijdens een toelichting op de participaties. Voor ons land is het daarbij van groot belang dergelijke industrieën aan te trekken, willen wij niet verder achterop raken bij met name de VS en het Verre Oosten. Uit cijfers van Silicon Compilerstopman Thomas J. Lawrence bleek, dat de Europese electronica industrie weliswaar nog steeds groeit, maar dat buiten Europa deze groei veel groter is, waardoor wij relatief terrein verliezen. In 1984 was de electronicamarkt wereldwijd $ 360 miljard groot, waarvan S 90 miljard in Europa. in 1989 zal dat $ 480 (Europa 120) miljard zijn en in 1994 waarschijnlijk $ 620 (Europa $ 150) miljard. De chipmarkt, die in 1984 nog „slechts" $26,5 miljard bedroeg, zal in 1989 tot $ 34 miljard en in 1994 tot S 44 miljard kunnen zijn uitgegroeid. Het Europese aandeel, dat twee jaar geleden nog 18 procent bedroeg, zal via 17,5 procent in 1989 tot 16 procent in 1994 zijn gedaald, aldus Lawrence. Sierra-directeur J.V. Diller zei te verwachten, dat de Nederlandse vestiging de komende jaren werk zou kunnen bieden aan 50 tot 100 man personeel. In de VS heeft dit 2'a jaar geleden opgerichte bedrijf 150 man in dienst. Bij de Nederlandse Silicon zou dat ruim 100 man kunnen zijn. over drie tot vier jaar. De vestiging van Siërra in Den Bosch werd mede mogelijk door de deelname, van ƒ 4 miljoen, van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) in de Europese dochter. Volgens BOM-directeur drs F.G. Spits viel de keuze van Siërra op Den Bosch mede vanwege de hoge dichtheid in de regio Noord-Brahant van groeiende microelektronica-bedrijven, die elkaar kunnen aanvullen, alsmede vanwege de centrale ligging ten aanzien van de bedrijven, die geavanceerde elektronisch instrumentarium ontwikkelen en op de markt brengen. Over het aantrekken van voldoende geschoold personeel maakte gisteren noch de directie van Siërra, noch die van Silicon zich zorgen. Dank zij de vele universiteiten en hogescholen zal dat wel lukken, zo stelde men optimistisch, er aan voorbij gaand dat een groot aantal bedrijven in ons land nu al steen en been klaagt grote problemen te hebben bij het op peil houden van een hoog gekwalificeerd personeelsbestand. Siërra Semiconductor Corp. uit San Jose houdt zich bezig met het ontwerpen van de zgn. Application Specific Integrated Circuits (ASIC's). Dat zijn tot een chip geminiaturiseerde elektronische systemen. In de VS fabriceert Siërra tevens deze chips. Voor Nederland wordt overigens r.iet op korte termijn een produktiefaciliteit verwacht. De eveneens uit San Jose afkomstige Silicon Compilers maakt bouwdozen voor silicium-schakelingen (chips), in de vorm van een softwarepakket. Met zo n computerprogramma wordt het veel eenvoudiger en goedkoper om ingewikkelde chips te ontwikkelen: de kosten kunnen bij de ontwikkeling van een chip met b.v. 1 miljoen transistors volgens Lawrence bij gebruik van zo'n compiler worden teruggebracht van S 5 miljoen bij de traditionele methode tot S 250.000 a S 500.000.

THOMAS J. LAWRENCE ... vanuit Nederland Europa bewerken ...

Van onze autoredacteur TIIJIURG, dinsdag Bij Van Doorne's Transmissie (VDT) in Tilburg zullen voorlopig nog geen onderdelen voor de continu variabele transmissie (CVT) in serie worden vervaardigd-. In september wordt weliswaar de produktie gestart en zullen de eerste stalen duw- en trekbanden aan de autofabrikanten worden afgeleverd, maar voor eind 1987 zal nog geen sprake zijn van massaproduktie.

Eind vorige jaar maakte de toenmalige directeur van VDT bekend dat ~op korte termijn" met de massaproduktie zou worden begonnen. Nu zegt directeur ir P. de Bruin, die sedert 1 maart bij VDT deze functie bekleedt, dat op het ogenblik heel voorzichtig een begin gemaakt wordt met het produceren van de banden. ~Als alles goed gaat zullen de aantallen toenemen, maar als het tegenzit zullen weer minder banden worden vervaardigd," zei hij. De Bruin is van mening dat het nog minstens een jaar zal duren eer van massaproduktie kan worden gesproken. „VDT is altijd een ontwikkelingsbedrijf geweest en de overschakeling naar produktiebedrijf zal nog wel enige tijd duren. We zitten nu in een overgangsfase," aldus de VDT-directeur. Het is nog niet bekend hoe de klanten van VDT Ford, Fiat en Fuji Heavy Industries (Subaru) op de uitspraak van directeur De Bruin zullen reageren. De Bruin benadrukte dat de hele voortgang bij VDT volgens plan verloopt: „Alles is in nauw overleg met de klanten vastgesteld. Zij zijn in de'ail op de hoogte". Beloften over het tijdstip van levering en vervolgens het niet nakomen van data hebben in het verleden tot grote problemen met de afnemers geleid. Die dreigden toen met schadeclaims. Met de afnemers werd uiteindelijk vorig jaar een principeakkoord gesloten. Dat akkoord komt er op neer dat als VDT er niet in slaagt om volgens een overeengekomen schema de massaproduktie van de CVT op te starten, het bedrijf het alleenrecht van produktie kwijt raakt. Bij het bereiken van het principeakkoord stopten de aandeelhouders (Maatschappij voor Industriële Projecten 49 procent, Fiat 24 procent en Volvo 27 procent) destijds ƒ 50 miljoen extra in VDT. In tegenstelling tot het verleden houdt VDT nu voor wat betreft de finale datum waarop de massaproduktie c.q. leverantie een feit moet zijn enige flinke slagen om de arm. Maar de nieuwe VDTdirecteur vindt dat al van grootschalige produktie kan worden gesproker, zodra een produktie de laboratoriumfase achter de rug heeft. Volgens hem is er dus dit najaar al sprake van grootschalige produktie bij VDT, ook al zouden er maar 100 banden per dag worden gemaakt.

LUXEMBURG, dinsdag De ministers van de Europese Gemeenschap zijn het gisteren eens geworden over beperking van de steun aan de Europese scheepsbouw, zo is in diplomatieke kringen in Luxemburg vernomen. De twaalf ministers steunden een plan van cie Europese Commissie waarin wordt voorgesteld een plafond in te stellen voor de hulp die de landen van de EG hun scheepsbouw geven. Bovendien wordt in het plan geëist dat de hulp die gegeven wordt steeds gekoppeld is aan een onomkeerbare vermindering van de produktiecapaciteit. Europees-Commissielid Peter Sutherland heeft de ministers gezegd dat de produktie van de Europese scheepsbouw in de afgelopen tien jaar met 61 procent is verminderd. terwijl in dezelfde periode de werkgelegenheid met 100.000 arbeidsplaatsen is ingekrompen. De situatie op de wereldscheepsbouwmarkt blijft echter slecht. Minder hulp zal ertoe bijdragen dat de Europese werven efficienter en concurrerender gaan produceren, aldus Sutherland. De hoogte van de plafonds, die eind dit jaar van kracht zullen worden voor een periode van vijf jaar, moeten nog worden vastgesteld. De Europese Commissie zal echter in juli met voorlopige voorstellen komen en in augustus de definitieve cijfers presenteren.

Van een onzer redacteuren ZESTIENHOVEN, dinsdag De Rotterdamse luchtvaartmaatschappij Holland Aerolines heeft bij de Braziliaanse vliegtuigfabrikant Embraer een order geplaatst voor vier vliegtuigen van het type Brasilia. Met deze order is een bedrag van ongeveer ƒ 70 miljoen gemoeid. De vliegtuigen zullen kort na elkaar in de maanden februari en maart volgend jaar worden afgeleverd. Het pergionale lijndiensten vanaf de Rotterü

* De Frans-Italiaanse ATR42, waar Holland Aerolines cr nu één van in dienst heeft en nog twee in bestelling.

Holland Aerolines is in een vergevorderd stadium van onderhandeling met het vliegveld Eelde bij Groningen voor de bouw van onderhouds- en reparatiehangar. HAL wil in de toekomst het onderhoud van zijn groeiende vloot zelf blijven uitvoeren. Voorwaarde is daarbij volgens Sehols dat dit gecombineerd wordt met vliegtuigonderhoud voor derden. „De keus voor Groningen is vrijwel definitief. Eelde is zowel politiek als financieel aantrekkelijker dan het Rotterdamse Zestienhoven. De gemeente Groningen en de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij hebben alle steun toegezegd", aldus Schols. De gemeente Groningen is bereid deel te nemen in de aparte onderneming die voor deze werkzaamheden wordt opgericht, zo zei Schols. De directe kosten van dit project bedragen tussen de ■) en de 4,5 miljoen gulden. Als alles volgens plan verloopt zal de personeelssterkte hierdoor in 1988 verder kunnen stijgen tot 275. Wordt de hangar inderdaad op de luchthaven van Eelde gevestigd, dan zou dat volgens Schols kunnen betekenen dat hij zijn gehele bedrijf naar deze luchthaven overbrengt.

soneelsbestand zal door de aanschaf met ongeveer honderd medewerkers toenemen. De Brasilia is een tweemotorig turbo-prop vliegtuig, dat plaats biedt aan 30 passagiers. Holland Aerolines (HAL) is begin 1985 begonnen met re-

Van een onzer redacteuren DEN BOSCH, dinsdag Zowel de bedrijven als de huishoudens in de provincie Noord-Brabant gaan dit jaar aanzienlijk minder betalen voor het stroomverbruik. Huishoudens gaan gemiddeld 13% minder betalen, industriële gebruikers gemiddeld 159 c minder.

miljoen. Het elektriciteitsverbruik steeg vorig jaar met 2%. Noord-Brabant blijft daarmee achter bij de rest van het land waar de stijging 2,5% bedroeg. Dat komt omdat een grote industriële afnemer, General Electric Plastics in Bergen op Zoom, zelf in haar stroombehoefte voorziet. De verwachting is dat zich dit jaar een stijging van het gebruik zal voordoen van ongeveer 2,7%. De PNEM verwacht dat het in gebruik nemen van een rookgas-reinigingsinstallatie op de kolengestookte Amer 8 centrale in Geertruidenberg, een verhoging van de stroomprijs met zich zal meebrengen van 0,5 cent per kilowattuur. De hiervoor benodigde investering bedraagt ƒ 100 miljoen. Het rijk draagt daar in bij met een subsidie van ƒ 20 miljoen.

Volgens ir. Van Rooij, directeur van de Provinciale Noordbrabantse Elektriciteits Maatschappij (PNEM), levert dit een besparing op van ƒ 100 per jaar voor een gemiddeld gezin. Hij zei dit tijdens een toelichting op het jaarverslag 1985. De daling van de elektriciteitsprijs wordt veroorzaakt door de lagere brandstofprijzen. Ten opzichte van vorig jaar is de stroomprijs in Noord-Brabant nu al met ruim 10% gedaald. „Als de brandstofprijzen zich niet wijzigen zullen de elektriciteitsprijzen nog verder dalen als gevolg van het na-ijlen van de gasprijs," aldus Van Rooij. Vorig jaar behaalde de PNEM een omzet van bijna ƒ 1,6 miljard. Het bedrijf maakte een winst van ƒ 38,9

(advertentie) IBM System 34 en 36 IBM PC/XT/AT IBM randapparatuur IBM modems THIRD PARTY MAINTENANCE ook voor vele andere merken. Geveke electronics service Donauweg 10. Amsterdam Telex 16836

/advertenties) jw ■iimii u' ,rdt niet gewerkt met\a>te \ erdeeMeukU e l'ke etui'- gg rante beleggingsvorm komt in aanmerking. "2 pp ï •':»•'!; Dagelijks wordt de intrinsieke waarde van L w | • belang L iterboei berekend en gepubliceerd en || HB [ maandelijks ontvangt U een geïndividualiseerd overzicht BBW wê waarin naast alle denkbare relevante informatie met itLTboei een \ is_ lliiJHl betrouw baar inenten hoog rendement is in bet ] I |Trn \ i ATf verleden reeds overtuigend gebleken. Over het afgelopen j\| 1 1 tI\MAI L jaar behaalde Uiterboei een rendement van maar liefst T\ -pv 16.7%! Deels Boeiende Beleggingsmogelijkheid ar\ _ voortvloeit uit y( jf koersstijging. Tevens kunt U profiteren van de onlangs * verhoogde vrijstellingsregelingen voor rente en dividend. wC n A n r\rnr Deelname staat open voor iedereen met dien | |\I)H rxS verstande dat de minimale inleg 50 participaties van circa f 100.- per stuk bedraagt. Voor kritische spaarders die via een uitgekiende Bel nü voor onze uitgebreide brochure of een belegging van hun geld extra inkomen en vermogensgroei informatief gesprek. willen realiseren, is er nu een uitermate aantrekkelijk , ». perspectief. De Mees Investment Combinatie Uiterboei. IjANK iVI LES & HOPE NV Aris'e'l.l"' HerengrjcÓ4Ê coroi 5279111 Cootvn^el 9< 4e • ,• . ♦. •» .«r ; ••• •:i— .v * i r, v. ♦».>*! .i44?4? A* 424100 Derft (01b) 607407 Dordre W. 78 1410/ inidhoven (040) 444155

RENTE-VRIENDELIJKE HYPOTHEKEN BIJ VAN LANSCHOT: | i 1 COMFORT- 1-JAAR-VAST- OPSTART- oor meer informatie over hypotheekvormen, | HYPOTHEEK HYPOTHEEK uj|l|k HYPOTHEEK J'l ! F- van Lanschot Bankiers N.V., J Vijf of tien jaar zekerheid en toch Eén jaar zekerheid en de rente- Zonder gemeentegarantie. Een hoe W yP°'heken Antwoordnummer 289, profiteren van een lage variabele ontwikkeling afwachten. variabele rente gedurende 1 jaar. Tus- rJm» 1 O 5200 B s-Hertogenbosch. rente vanaf: J Rente vanaf: —/ sentijds altijd vast te zetten. Extra voor- I / I v Naam: m/v I i j ' J deel, als de rente noq verder daalt. i J | J Stront- I ..F :Q Postcode/plaats: I I I u Telefoon: j I Kantoor AMSTERDAM, J.W. Brouwersplein 20,020-64 3011; kantoor ROTTERDAM, 's-HERTOGENBOSCH, Hooge Steenweg 29,073-15 3105. Rentewijzigingen voorbehouden. Toch maar even Van Lanschot bellen: 06-0221987 ÜfjSl Gratis, en vanavond bereikbaar tot 20.00 uur. Ö^HSHHSSBSS