De Indische courant

C*V., *N «en der laatste nummers van het orgaan van den Algemeenen Handelsbond troffen wij een artikel aan, dat, alhoewel geschreven voor de Indiening bij den Volksraad van het ontwerp ordonnantie regelende het overheidstoezicht op de rechtsverhoudingen tusschen werkgevers en werknemers, nog geenszins aan actualiteit heeft ingeboet. Weliswaar wordt deze affaire, die de Volksraad thans binnen korten tijafzal afhandelen, in het artikel met e«n enkel woord aan de orde rgesteld, "doch het is voornamelijk ■ dé bedoeling van de redactie van het orgaan, de aandacht van. in de eerste plaats,"de"Regeering te vragen voor het lot van de handelageëmployeerden, ■••»/van wie zij zegt, dat het bestaan van * den werknemer In den handel gelijk ia „aan een blad in den storm, nl. zon. der waarborgen." Het is duidelijk, dat hier een oordeel in algemeenen zin gegeven wordt. Het geldt niet voor de hoogere en de stafgeëmployeerden, voor wie als regel wel gezorgd is, doch ongetwijfeld mag worden"aangenomen dat de groote groep van hen, die de •middelbare en de mindere betrekkingen in den handel bekleeden, zich r., niet kunnen verheugen. In een deug' delijk geregelde positie, waarbij voor hen, zoowel in als na den diensttijd, behoorlijk, redelijk gezórgd is. De redactie brengt in verband hiermede enkele zaken onder de aandacht van hare lezers, die stellig in ruimer kring meerdere bekendheid verdienen. ' . ,

Wü hebben, toen de oorlog ook voor ons een dramatisch feit werd, onmiddellijk behoord tot hen, die verklaarden, dat er nu niet van werknemerszijde moest worden aangedrongen op het nemen van ingrijpende maatregelen op sociaal gebied. Wij nemen dit standpunt nog in, te "• meer, omdat de Regeering, al heeft ' het, gelijk bekend, wel heel lang ge duurd voor het zoo ver was,' met de Indiening van bovengenoemde ordonnantie er blijk van heeft gegeven, dat Zij beschermend ten opzichte ook vari de werknemers wil optreden. tDit neemt echter niet weg, dat wij niet bij alles, wat we doen, de oorlogsomstandigheden als remmend obstakel op den arbeidsweg mogen i* plaatsen. Er is, ook door de Regeering, f herhaaldelijk verzekerd, dat deze saf menleying er verstandig aan zal doen, [ haar arbeid normaal voort te zetten. i. WU mogen den oorlogsfactor natuurlijk geenszins uitschakelen, maar wij moeten, toch onzen plicht, zooals wij dlên voor den oorlog kenden, zoo goed mogelijk vervullen. bit Is een gezond standpunt, dat '' echter niet alleen door de partlculle, ren, doch evenzeer door de overheidsinstanties moet worden ingenomen. Zoo bijv. ook door het Kantoor van '; Arbeid en die departementale diensten, die op het sociaal terrein rege- Ilend hebben op te treden. Nu herinnert de redactie 'van het bovenbedoelde orgaan aan de het ji vorig Jaar, toegezegde enquête naar I de arbeidstoestanden onder de par- T— tlculleféTwerknemers. Een enquête,- 'die dringend noodzakelijk is, maar... wij hooren er n I e t s meer van, NU '•- zal men bij de betrokken gouvernei mentskantoren stellig wel te kampen «' hebben met personeelsgebrek als < gevolg van de mobilisatie als andersi" zins. Wij vertrouwen echter, dat 'i Indien dit het geval Is, dat zij, die • er in hun dagelijksch werk konden '. blijven, er een schepje b o v e n o p ■': zullen gooien. Met andere woorden, | "dat zij zaken, die'op stapel zijn. en worden gezet, ook i nd e r:,' d a'a d entameeren, WIJ zien bijv. 1; niet in, welke redenen er kunnen zijn. ' waarom de enquête, waarvan hier I sprake is, niet tot een einde zou kunnen worden gebracht, evenmin als wij Inzien, dat evenfcueele Regeerlngsmaatregeleni die als gevolg van het resultaat van de onderzoekingen noodig zullen kunnen blijken, achterwege zouden moeten blijven. Onze aandacht, werd bij het lezen van de beschouwing in het orgaan van den Handelsbond, bovendien getrokken door een ander, stellig zeer belangrijk, punt. Het betreft de groeiende werkloosheid, waarvan het „Bat. Nwsblad Indertijd gewag maakte, j Bovendien echter wijst de redactie van het orgaan op de cijfers, door; de- gouvernementsstatistici bekend gemaakt in het „Overzicht der verrichtingen van alle arbeidsbeurzen etc. in Ned.-Indië"; betrekking hebbende op het tweede kwartaal van dit jaar. De lezer rheeft deze cijfers In ons blad eveneens kunnen aantreffen, doch.de schrijver in het meergenoemd orgaan deed er- een nuttig werk mee, door er, aan de hand van dit materiaal, op te wijzen, hoe zich een zeer merkwaardig verschijnsel In de Indische maatschappij voordoet. Geconstateerd wordt nl., dat de werkloosheid onder de lntellectueele inheemschen , afneemt, daarentegen die onder alle andere groepen, ergo ook onder, de Europeanen, toen e e m t. Dit Is voor de Indonesische groep ontegenzeggelijk verheugend, doch dit neemt niet weg, dat de toestand voor alle andere groepen o n b e - hage 1 ij k wordt. HU spruit natuurlijk voort uit de scherper wordende concurrentie op de arbeidsmarkt ,waar de werkgevers zoeken naar zoo goedkoop mogelijke werkkrachten,, hetgeen, tot op zekere hoogte, hun goed recht Is. Zij zullen dan In vele gevallen de voorkeur geven aan Indonesische ondergeschikten. Stelt men, als erkenning, dat de werkgevers hier een bepaalde mate van vrijheid moeten behouden, dan is hiermede tevens de groote moeilijkheid aangegeven, om een bevredigende oplossing te* bereiken. Toch zal, houdt dit verschijnsel aan, dit probleem onder de oogen moete n worden gezien, door Regeering, werkgevers- en werknemersorganisaties. Was het. al steeds zoo, dat toeneming van het pauperisme onder de verschillende bevolkingsgroepen, met nam? onder de Europeanen, een zeer ongewenschte toestand-werd geacht, het zou In dezen tijd zeer bepaald bedenkelijk zijn. indien men het maatschappelijk kwaad, dat in een aanwassend pauperisme gelegen Is, zonder ook maar een poging tot bestrijding, zou laten voortwoekeren.

Onze redacteur te Batavia schrijft: Het orgaan van de „N. I. Vereenlglng vdor Vrouwenbelangen en Gelijk Staatsburgerschap", waarvan de uitgave sedert het uitbreken van den oorlog in Nedeiland» was gestaakt, Is weder verschenen.

Het voornaamste artikel betreft „de vrouw In den Volksraad". Daarin wordt medegedeeld, dat het bestuur der Vereenlglng zich met een rekest tot den Landvoogd wendde, waarin wordt aangedrongen op de benoeming van een vrouw In dt Volksraadsvaeature, ontstaan doordat mevr. Razoux Schultz-Meteer van wege den oorlogstoestand niet naar Indlë kan terugkeeren. _ Op dit rekest zijn vele adhae- sië-Vétulfing ingekomen, terwijl door een groep vrouwen te Batavia een oproep in de dagbladen werd geplaatst en met handteekeningen werd rondgezonden, ter ondersteuning van het rekest. Binnen enkele dagen kwamen hterop honderden handteekeninren binnen: in totaal werden meer dan 1200 handtekeningen op de lijsten geplaatst, f De Vereenlglng gaf vier namen van vrouwen op als geschikte candtdaten. Ook van andere zijdtn werden '"vrouwen nis cs>nnldaat voor deten . zetel in

Nederlandsche en Belgische officieren brachten' een bezoek aan een divisie van > het Geallieerde leger, „ergens in Enge-, land". Zij toonden • '."■'- ' ■. ' ■' vooral groote belangstelling ' vóór de zeer gevarieerde uitrustingen der verschillende troepeneenheden. . (Nadruk verboden.)

Onze redacteur; te B a t a v l a schrijft: '■■■'- */ Ten aanzien van de bekende verhooging der opcenten op de Landsinkomstenbelasting stelde de fiscus zich op het standpunt ,dat de verschuldigde belastinggelden zonder vertraging moesten worden opgebracht. Het bestuur van het Verbond van Antl-Woekervereenigingen heeft er op gewezen, dat dit moeilijkheden met zich brengt voor hen, die ter voldoening van woekerleenlngen een afbetalingsregeling hebben getroffen. Vanwege de verhoogde belastingvordering kan dan het overeengekomen afbetallngspefcentage niet worden gehandhaafd, omdat de verdere belastinggelden onmogelijk uitde reeds sterk beknotte huishoudgelden kunnen worden voldaan. Het bestuur van het Verband van A. W. V. %heeft zich daarom tot de overheid gewend met het \ erzoek voor die bij de Antl-Woekerverèer'g'r.sren „in administratie" zijn, een betalingsregeling te treffen. ' ' ■ - Een beslissing hieromtrent is nog niet afgekomen; maar wel blijkt, narr we vernamen, de fiscus in het algemeen bereid tot een bemiddelingsregeling te komen. „Zoowel ten aanzien van enkele verzoeken, uitgegaan van de A. W. V., als .op persoonlijk door belanghebbenden zelf ondernomen pogingen werd een gunstig resultaat verkregen, doordat de fiscus bereid bleek, met een langeren afbetalingstermijn genoegen te nemen.

Het departement der Marine In Nederlandsch-Indië deelt mede, bericht te hebben ontvangen, dat op 26 September jl. in Engeland ten gevolge van een vliegongeval' zijn overleden de officier-vlieger der derde klasse J. A. L. Schevenhoven, de sergeantvlieger H. G .A. Akkers en de seinersmaat Scholman, allen behoorende tot de Koninklijke Marine.

Djokja, 5 Oct. (A n e t a). Donderdagavond brak een boschbrand uit op de Noordwestelijke helling van den Merapi, bij Kalioerang. Te 10 uur in den avond arriveerde polKiehulp van Djokja. Te 11 uur was het kwaad bezworen.

Esn hevig vuur heeft op den Panderman gewoed. Van uit Karanglo en de hooger gelegen gedeelten van het Lawangsche, was de vuurgloed zeer goed waar te nemen. De brand leverde een fantastisch gezicht op. Terwijl wij dit schrijven zijn oorzaak, omvang en schade nog onbekend.

Op de Legerbegrooting vóor=,l94l komt een post voor van ƒ 54.863.000, bestemd voor de voortzetting van de onder de huidige omstandigheden onvermijdelijke maatregelen,- waar-. voor voor 1940 reeds aanvullende credieten werden toegestaan. . Zij omvatten in algemeenen zin: den tweeden termijn voor de aanschaffing . van vliegtuigen . »d ƒ 50.000.000; . j , de aan de interneering verbonden uitgaven ten bedrage vap rond ƒ 1.150.000, welk bedrag als volgt kan worden gespecificeerd: IV salarissen leiders en • . \"',' j opzieners ƒ .60.000 kleeding en meubelair 63.000 voeding en zakgeld „ 920.000 vervoerskosten en : diversen 107.000 ..ƒ 1.150.000 de kosten van de censuur, welke worden geraamd op ƒ 440.000; den bui.tengewonen oproep onder öe'wapenen van den landstorm op Java alsmede de militie en den landstorm in de buitengewesten, waarvoor een bedrag ad ƒ 1.330.000 wordt noodig geacht; .'.■•. 'M het boven de formatie, voeren van militairen met normaal-en met kort dienstverband en van legioenaira en tarisans alsmede de uitbreiding van de vrijwilligerskorpsen van oud-mllitairen, waarvan de kosten op rond ƒ 1.122.000 worden geraamd; een aantal andere j voorzieningen, waarvan de kosten op ƒ 821.000 kunnen worden gesteld, fci g «kJ^

Naar A n e t a uit Batavia seint, gaf \,Radio-Oranjen Zondagnacht een herhaling van de uitzending, welke werd gegeven ter herdenking van heidens ontzet. De omroeper kondigde aan, dat tijdens de volgende uitzending — in samenwerking met de Nirom en de 8.8.C. — de heer G.A. van Bovene de luisteraars uit Indië zal toespreken.

Blijkens de begrooting van Onderwijs is voor vernieuwing enf nieuwe werken voor 1941 ƒ 667.000 uitgetrokken tegenover ƒ 901.004 voor 1940. \ Behalve op uitbreidingen en vernieuwingen van geringen omvang is gerekend op voltooiing van den bouw van een Algemeene Middelbare school tevens Middelbare Handelsschool te Soerabal. a en een normaalschool voor meisjes te Makasser, waarvoor onderscheidenlijk ƒ 130.000 en ƒ 75.000 noodig is, alsmede op den bouw van nieuwe lokaliteiten ten OSrïoève van: het Lyceum te Ban do eng, hetwelk in 1940 niet tot uitvoering zal komen. Van de geraamde kosten ad'ƒ 255.000, wordt voor 1941 een som van ƒ 125.000 noodig geacht; een tweetal Hollandsch-Inlandsche scholen te Makasser enßandjermasin, waarvan de kosten met inbegrip van den aankoop en de ophooging van terrein tezamen op ƒ 45.000 zijn geraamd; een viertal schakelscholen te Bandoeng, Soerakarta, Soera b'a ia en Madjene (Celebes), waarvan de kosten tezamen op ƒ 22.000 zijn geraamd; —22-r^lrrfan.

In de begTOoting van Justitie* lezen wij ojn:: ■• •'.''' .Ter. uitvoering van de voorstellen van de"' Commissie voor-de Herziening van het Strafprocesrecht inzake de reorganisatie van het Openbaar Ministerie bij _. de Landraden (vorming van een volwaardig, aan dat voor-Europeanen gelijkwaardig Openpaar Ministerie), welke reorganisatie voorshands'alleen in de voornaamste centra van Java zal worden ingevoerd, zal het noodig zijn voor de volgende voorzieningen te treffen/ In. de eerste plaats zal op elk van de hoofdplaatsen Batavia, Semarang; en Soerabala een nieuw parket moeten worden ingesteld, bestaande uit één officier-generaal met één gegradueerden en één ongegradueerden substituut-officier-generaal, terwijl het bureaupersoneel van elk parket zal moeten worden samengesteld uit één commies, één schrijver lste klasse en één oppasser. Aan de officieren-generaal Is een bezoldiging toegedacht volgens kolom V van schaal 66 der „BJ3.L. 1938", terwijl de gegradueerde substituut-officierengeneraal volgens kolom 111 van evenvermelde schaal en de ongegradueerde substituut-officieren-generaal volgens kolom VI van schaal 52 zullen zijn te bezoldigen. Daartegenover zullen 'als gevolg van het feit, dat de nieuwe parketten ook een deel van het werk voor de strafvervolging tegen Europeanen op zich zullen kunnen nemen, de parketten van de officieren van Justitie bij de Raden van Justitie te Batavia en''.Soerabala elk met één substituut-officier van Justitie (schaal 66, .''kolom III)* kunnen worden ingekrompen, hetgeen, berekend over 7 maanden naar het gingsgemiddelde, een besparing geeft van 2 X 1 X / 630 =^8.820.^..

Over de bevloelingswerken in de residentie Ballen Lombok .(rechtstreeks bestuurd gebied) i lezen 'wij in de begrooting:. :~m De DJoerangsatéwerkeg . (KQkok Bab«kwerken)-t*ï'-*de- SeSaèetwerkA* in Midden-Lombok zullen in 1940 nagenoeg gereed komen; voor 1941 wordt nog een som van ƒ 10.000 noodlg geacht. Ten aanzien van de bevloeiing van de vlakte van Goa (residentie Celebes en Onderhoorigheden) (zelfbesturend gebied) lezen wij: Van de nader op ƒ 390.000 geraamde kosten van deze werken zal tot ultimo 1940 naar raming »,en som van ƒ 335.000 verwerkt worden, zoodat na 1940 aan deze werken dus nog ƒ 55.000 besteed zal moeten worden. Voor het Jaar 1941 is op een uitgave van ƒ 45.000 gerekend. Over de Sadangwerken (residentie Celebes en Onderhoorigheden) (zelfbesturend gebied) wordt gezegdT Voor de voortzetting van deze werken is voor 1941 ƒ 350.000 uitgetrokken. Door het beschikbaarstellen van dit bedrag zal bereikt kunnen worden, dat, wanneer de bevolking de benoodigde leidingen voor de detailbevloeling zal hebben aangelegd, ultimo 1941 rond 20.000 ha. varf de Sawitto-vlakte zal kunnpn worden bevloeid, en -dat ook in de Rappang-vlakte, eveneens tegen het eind van dat jaar, een begin met de bevloeiing zal kunnen worden gemaakt. .

In de desbetreffende begrootingsstukken lezen wij ten aanzien van de Irrigatiewerken ten behoeve van kolonisatieterreinen in Mldden-Celebes (Mapill-, Masamba-, Kalaena- en Lamiasiwerken): I_Blijkens de memorie van toelichting op de derde aanvullende begrootln? 1940 hebben nadere onderzoekingen uitgewezen, dat in de Mapill-, (Maloso) Bone-Bone-, Gandjiro- en Kalaena-gebieden een snellere uitvoering van de voor de kolonisatie onontbeerlijke irrigatiewerken noodzakelijk is. In verband hiermede werd voor 1940 een bedrag van ƒ 400.000 noodig geacht. Ook voor 1941 dient op hetzelfde bedrag te worden gerekend; hieronder is begrepen: een som van ƒ 40.000 voor de werken in het Lamaslgebied, waardoor een gebied van 7000 ha. bevloeld zal kunnen worden en waarmede In ~dalrjaar~ei?n begin gemaakt zal worden en waarvan de totale kosten worden geraamd op ƒ 485 000; een som van f 200.000 voor een krachtige voortzetting van den bouw van den stuwdam en het aansluitend hoofdkanaal voor de werken in het Kalaena-gebled, waarmede in 1940 een aanvang is gemaakt. De kosten van deze bevloeilngs- en afwateringswerken zijn voor een bevloeiingsgebied groot 20.000 ha. geraamd op ƒ 1.520.000; 'een'som van ƒ'120.000 voor de voltooiing in 1941 van de beVloeilng uit de Maloso-rlvier (MapUiwerken), waardoor een gebied van 3.500 ha. bevloeid zal kunnen worden.

————— MAXIM en REX vertoonen. HEDEN EN ■ MORGEN VOOR HET LAATST de geweldigste film-sensatle • van dezen tijd I ÉConfessions i|snr EDWARD G. ROBINSON FRANCISLEOERER.»n.fM

Onze correspondent te Matang schrijft: ' In Hotel Splendld troffen wij Zaterdagmiddag den heer CPress, landbouwkundige te Tel Aviv In Palestina, aan in gezelschap van ir. F. C. Driesse n, bemestingspecialist der Internatio te Batavia. Een Britsche relatie te Londen van de Internationale Crediet- en Handelsver. Amsterdam introduceerde den heer Press bij dit groote handelshuis. De heer Press is landbouwkundig ingenieur en studeerde achtereenvolgens aan de universiteit te Charlottenburg en in Californië. Sedert'een zevental jaren is hij gin Palestina gevestigd, waar hl] verbonden is aan het_ proefstation der Joodsche Universiteit van Tel Aviv. De cytruscultuur aldaar heeft zijn blzondere belangstelling. Voor algemeene oriënteering ving de 'heer Press, einde vorige maand .. een tournee aan, die 24 September te Lydda aanving, toen hij per KiH.-vllegtuig rechtstreeks in 6 dagen naar • Batavia reisde. Na Java -volgt waarschijnlijk nog een bezoek aan Australië, de Straits- Settlements, enz. :"■ Indië; tevoren was de heer tress reeds op hei eiland Ceylorj, geweest.

Rondgeleid door ir. Driessen, werd de reis over Java aangevangen met Malang als uitgangspunt. Vrijdag jl. werd het proefstation voor de oergcultures alhier bezocht, waar na een oriënteerende bespreking met den directeur dr. C. Coolhaas een rondgang ondernomen werd onder leiding van den directeur en van dr. De Jong. Des Zaterdags werd naar Pasoeroean gereden voor een bezoek aan het proefstation voor de suikerindustrie. Na een algemeen inleidend onderhoud met den directeur dr. Booberg, werd een zeer uitgebreide studie gemaakt van de Java-bodemkaarteering voor de suikerindustrie waarbij dr. Blomberg, bodem-scheikundige, en dr. O las on, van voorlichting dienden. Maandag zou de reis voortgezet worden naar Djember, teneinde een bezoek te brengen aan het Besoekisch Proefstation, terwijl voorts in Zuid-Malang nog eenige nummers op het programma staan, t.a. een meerdaagsch bezoek aan de cultuuronderneming' Molio Ardjo in de Zuid-Smeroelanden, ter bestudeering van thee, koffie en rubber en aan de vezelfabriek Panggoongredjo. Te Ma- Malang staat voorts nog een bezoek aan de sigarettenfabriek Faro ka op de lijst. • • De reis wordt t.z.t. vervolgd naar MiddenïJava, teneinde een kijkje te nemen bij het proefstation te Klaten in het Solosche.

Met betrekking tot den militairen toestand in Egypte en Palestine deelde de heer I'ress mede, dat een Britsch leger van ca. 250.000 man, goed getrainde en welbcwapende troepen, waarbij de nadruk is gelegd op de luchtmacht en gemechaniseerde legeronderdeelen, in Egypte de Italianen verbeidt. - In Palestina bevindt zich voorts een Britsch leger van ruim 150.000 man, in de richting der Syrische grens. Bij dit leger werden 37.000 man Palestijnsche troepen, allen vrijwilligers, ingedeeld. Bij deze 37.000 man > zijn 7 % Arabieren. De heer Pr'ess was voorts bizonder onder den indruk van de macht der Britsche vlooteskaders in de Middellandsche Zee. Het algemeen oordeel In Palestina was, dat Indien inderdaad •een aanval op het nabij e'.Oosten — Egypte en het Suez-kanaal— zou worden ingezet, deze aanval van twee kanten zou kom"en en zoowel aan.de Egyp t i s c h-L y bis-c he grena aU aan de Palestijnsch- Syrische grens zou worden i n gez e t.

Naar 'A n e t a bericht, is de regent van Peraatanj 'i October jf. in het ziekenhuis Dcskoeh Wringin te Tegal overleden.