Nieuwsblad van het Noorden

De nieuwe CAO voor de strokartonarbeiders zal niet meer worden afgestemd op de zwakste bedrijven, aldus de heer W. Liefaard, voorzitter van de Algemene Bedrijfsgroepen Centrale in Oude Pekela. De consequentie van dit beleid, daar heeft de heer Liefaard ook op gewezen, is, dat het voor bepaalde bedrijven wel eens „te moeilijk" kan worden, hetgeen een nette benaming voor sluiting is. Die sluiting wordt overigens in het voorlopig rapport over het structuuronderzoek in de strokarton voor vier bedrijven in het vooruitzicht gesteld. Het is dus niet zo maar een wilde kreet van de heer Liefaard — iets wat steun vindt in het feit, dat hij er onmiddellijk aan toevoegde, dat er op het vlak van het sociale beleid in de strokarton nog veel zal moeten gebeuren. En dat hij over deze hele kwestie contact heeft gehad, met de directeuren van de strokarton, kon men eveneens uit zyn woorden opmaken. Het ziet er dus naar uit, dat er een nieuwe aanpak, een nieuw beleid in de strokarton op stapel staat. Eén consequentie is, dat sluitende fabrieken werkloze arbeiders opleveren, waarvan maar een klein deel in de overblijvende fabrieken plaats zal kunnen vinden. Om deze problemen het hoofd te bieden is, dat „nieuwe sociale beleid" nodig. In dat beleid zou men ook de vraag moeten betrekken, in hoeverre het mogelijk is de strokarton vol-continu te laten draaien. Hiervoor zou dan een vierploegenstelsel nodig zijn, waarmee waarschijnlijk degenen kunnen worden opgevangen, die door de sluiting van andere bedrijven worden getroffen. Met als neveneffect, dat de economische positie van de overige bedrijven er sterker door zal worden.

(Van onze correspondent In Rotterdam)

Omstreeks Kerstmis 1971 rijden de eerste auto's over de meer dan 3200 meter lange Haringvlietdam tussen Voorne en Goeree-Overflakkee. De Deltadienst van Rijkswaterstaat verwacht, dat het spectaculaire project tegen die tijd voltooid kan zijn, als zich geen langdurige tegenslagen voordoen. De bouw van de dam, die in 1957 is begonnen, is twee jaar op het oorspronkelijke tijdschema ten achter. Vertragingen door technische moeilijkheden en financiële beperkingen zijn daarvan de oorzaak. De kosten van het hele karwei bedragen ruwweg 720 miljoen gulden.

Voor de afsluiting van het gedeelte tussen het sluizencomplex en de kust van Voorne — het 1500 meter brede Rak van Scheelhoek — heeft de Deltadienst gekozen voor de kabelbaanmethode, die ook is toegepast bij de bouw van de Grevelingendam. Op de kabels na kan hierdoor gebruik worden gemaakt van het materieel, dat in 1964 bij da Grevelingen stond opgesteld.

Tenminste 100 procent groter is echter de capaciteit, waarmee tien gondels in ongeveer drie maanden de blokkeringsdam zullen bouwen. Het is namelijk mogelijk gemaakt, dat de gondels op beide oevers betonblokken „laden". Bij de bouw van de Grevelingendam kon dat niet. Het voordeel, dat de Deltadienst bij het Haringvliet heeft, is dat een gondel, die van de Voornse kant vertrekt, nieuw stortmateriaal op de Goereese oever krijgt, nadat hij zijn vracht in het water heeft laten vallen. Hij moet dus niet meer eerst terug naar zijn punt van vertrek.

Inplaats van breuksteen (zoals bi] de Grevelingen) gebruikt de Deltadienst voor de aanleg van de Haringvlietdam kubusvormige betonblokken, die een gewicht van 2*4 ton hebben. Elke gondel neemt er telkens vier mee. Dankzij een door Rijkswaterstaat ontworpen constructie kunnen de gondels de blokken zeer snel en efficiënt van de vrachtwagens „afhaken". Voor het gebruik van de betonblokken (prijs per stuk 55 gulden) pleit, dat de gondels voortdurend een lading van tien ton stortmateriaal vervoeren. Bij de toepassing van breuksteen brengen de gondels de ene keer meer naar de stortplaatsen dan de andere keer, omdat de praktische mogelijkheid ontbreekt de hoeveelheid stenen af te wegen.

De gondels hebben ongeveer een half uur nodig voor één rondrit van 2600 meter. De schatting is, dat per uur 120 blokken kunnen worden gestort. Met een werkweek van 100 uur denkt de Deltadienst de dam in drie maanden te kunnen bouwen. Als het storten volgend jaar maart begint, kunnen in de eerste weken van de zomer de blokken „boven water" worden verwacht. In totaal hebben de gondels dan 45.000 kilometer afgelegd en ruim 100.000 betonblokken in het water gestort. Voor de zekerheid laat de Deltadienst 140.000 blokken fabriceren om op alles voorbereid te zijn. Blokken die niet worden gestort, kunnen later voor de dam in het Brouwershavense gat worden gebruikt. De sluiting van dit zeegat geschiedt in 1971. Met de daar toe te passen kabelbaan-methode zal nog sneller kunnen worden gewerkt, omdat dan gondels worden gebruikt van Nederlands ontwerp, die, aangedreven door een gasturbine, 6 betonblokken kunnen vervoeren.

Als de blokkeringsdam in het Haringvliet gereed is, is de laatste fase van de uitvoering aangebroken: het opspuiten van 11 è 12 miljoen kubieke meter zand. Voor de voltooiing van de robuuste zeewering, die tevens een tweede snelle autoweg is tussen de randstad Holland en Zeeland, als de andere deltadammen eenmaal klaar zijn.

De voorbereidingen om met het storten van de blokken in het Rak van Scheelhoek te beginnen zijn thans gereed. Sinds enkele weken rijden de gondels proef aan de kabels, die over de brede zeearm zijn gespannen. Aan beide oevers zijn hoge stapels ter plaatse gemaakte betonblokken blikvangers tegen de groene achtergronden. Eind december kan de opleiding van de „gondeliers" beginnen. Hun ning zal enkele maanden in beslag p.en, zodat op of omstreeks 1 maart de eerste blokken kunnen worden gestort.

Als het Haringvliet ia afgesloten en de 34 schuiven van het sluizencomplex zijn neergelaten, kan de kanalisatie van de Rijn als voltooid worden beschouwd. Rijkswaterstaat is dan in staat de zoetwaterhuishouding van Friesland tot Goeree te beheersen en te beheren. Daarom is de afsluiting van het zeegat één van de belangrijkste gebeurtenissen in de waterstaatkundige geschiedenis van ons land.

— Reeds deze zomer gonsden er geruchten dat de paviljoenhouder van het Leekstermeer de grondprijzen voor de zomerhuisjes, de ligplaats van woonboten en botenloodsen wilde verhogen. Sommigen betaalden in meijuni, maar niemand kreeg iets te horen over verhoging. Nu ontvangen de huurders plotseling bericht dat er over het seizoen 1969 nog f 40.- of f 50.- „te weinig is betaald." Dit is plm. 50 pet. verhoging. De stok achter de deur is: meteen betalen of volgeni jaar verdwijnen. Er zijn mensen die hier n.b. al 20 jaar en langer staan en mee opbouwden.

Is het geoorloofd na afloop van een seizoen, zonder enig overleg een dergelijke navordering te eisen? Valt overigens het verhuren van recreatiegrond en ligplaatsen e.d. niet onder de in januari afgekondigde algemene prijsstop?

Kan een paviljoenhouder of wie dan ook op zijn eentje alle voorschriften zo maar aan z'n laars lappen met het (chantage)-dreigement: „dan donder je maar op" (waarheen?). Is hier voor de tientallen recreanten nu geen enkel verweer tegen? L. M. de B. te L. Indien U onder een gemeente in de provincie Groningen valt, wendt U dan tot de Huuradviescommissie, Westerkade 10, Groningen.

Valt U onder een gemeente in de provincie Drenthe, wendt U dan tot de Huuradviescommissie, v. d. Feltzpark 2, Assen. — Ik ben bijna 70 jaar en ben van plan mijn kinderen die ik 20 jaar lang niet heb gezien en die in Amerika wonen te bezoeken. Mag ik de kosten die dit bezoek meebrengt aftrekken voor de belasting? Zo, hoeveel? Th. Z. te N. P. De door u genoemde kosten vallen niet onder de buitengewone lasten die voor aftrek voor de inkomstenbelasting in aanmerking zouden kunnen komen. — Mijn buurman is 2 maanden geleden verhuisd maar heeft zijn antenne op het dak laten staan. Nu is deze antenne omgevallen en heeft mijn antenne beschadigd. Volgens mijn huiseigenaar moet ik de buurman vragen zijn antenne weg te halen en de schade te betalen. Wie moet daarvoor zorgen, de huiseigenaar of ik? A. N. te G. Ik neem aan, dat u de antenne hebt geplaatst. U hebt dan de schade geleden en u moet u dan tot schadeveroorzaker wenden.

— Mijn bruto-loon bedraagt ƒ 206.35, mijn netto loon f 139.85 per week.

Hoeveel mag mijn vrouw, die in loondienst werkt, bijverdienen zonder dat er inkomstenbelasting van betaald moet worden?

W. A. te N. Van de arbeidsinkomsten van de gehuwde vrouw is een derde deel vrij voor de Inkomstenbelasting, met een minimum van f 500.- en een maximum van f 2.000.-.

Tot f 500.- is dus alles vrij. Tussen f 500.- en f 1500.- is f 500.- vrij van belasting. Boven f 1500.- tot f 6.000.- is 1/3 deel vrij. Boven f 6.000.- is f 2.000.- vrij.

(Van onze correspondent mr. H. L. Leffelaar)

DE AMERIKAANSE HOOFDSTAD gordt zich aan voor een tijdelijk beleg deze week door tienduizenden demonstranten tegen het Vietnam-beleid van president Nixon. De speciale „rellentroepen" van de stadspolitie zijn al enkele dagen aan het oefenen. De stadspolitie zelf en de nationale garde van het district Columbia, waarin Washington ligt, hebben opdracht gekregen om zich gedurende het komende weekeinde paraat te houden. Maar bij dit alles rijst steeds meer de vraag wie er op gewelddadigheden belust z\jn: de regering of de demonstranten zelf, maar hoe de driedaagse actie ook zal verlopen, het is inmiddels al duidelijk dat er weer honderdduizenden Amerikanen zullen deelnemen aan het massale anti-oorlogsprotest.

Na het vorige moratorium-protest van 15 oktober werd met enige spanning de rede van president Nixon op 3 november afgewacht. Deze rede liet in eerste instantie voornamelijk verwarring achter over de eigenlijke voornemens van de Amerikaanse regering om de oorlog te beëindigen. Maar naarmate commentaren en reacties loskwamen over Nixons toespraak, bleek de opvatting van de anti-oorlogsgroepen zich gekristalliseerd te hebben en tot de slotsom te zijn gekomen, dat de president in feite een oproep had gedaan tot wat hij de „zwijgende meerderheid" van de bevolking noemde om nu ook uit de hoek te komen en te tonen, dat zij zijn Vietnambeleid met woord en daad steunden.

Bovendien maakte president Nixon in zijn toespraak zonder meer duidelijk, dat hij de anti-oorlogs demontranten on-patriottisch vond. Hij zei immers, dat Amerika niet tot de nederlaag gedwongen kon worden door de vijand (Noord-Vietnam), maar alleen door Amerikanen zelf — een ondubbelzinnige aanval op hen die op 15 oktober aan de moratorium-actie deelnamen. De groepen die zich onder de moratorium-noemer verenigd hebben, lazen hierin een oorlogsverklaring aan hun adres en namen zich voor de demonstraties van de komende week eens te meer doen slagen.

HET EERSTE RESULTAAT van Nixon's oproep tot de zogenaamde „zwijgende meerderheid" is geweest, dat in zich in verschillende delen van het land groepen hebben gevormd, met als doel om hun steun voor de niet bekend gemaakte plannen van de president om de oorlog te beëindigen, zichtbaar te maken. Onder deze groepen bevinden zich behalve de „jonge Amerikanen voor de vrijheid" — een sterk door de Republikeinse partij beïnvloede groep jongeren — ook een chirurg uit Californië en een computer-magnaat uit Texas, die aanzienlijke bedragen hebben geïnvesteerd in het op gang brengen v. d. pro-Nixon groepen. Dit weekeinde zijn er al een aantal van deze supporters naar Washington gekomen met de bedoeling om een week lang, dus tijdens de acties van de moratorium-groepen, een aantal tegenacties te organiseren. De belangrijkste daarvan zou vandaag plaats vinden bij het bakende protestmonument, dat naar George Washington is benoemd. Vandaag is het ook de dag, dat men door het gehele land de veteranen eert die in alle oorlogen van Amerika deelnamen — een goede nationalistisch georiënteerde gelegenheid. Aan deze bijeenkomst zou een aantal leden van bat Huis van afgevaardigden en van de Senaat deelnemen. Verder heeft deze groep plannen voor nationaal te houden gedenkdiensten waarop gebeden zal worden voor het welslagen van Nixons plannen. In tegenstelling tot deze min of meer goed georganiseerde en gefinancierde ondernemingen v. d. pro-Nixon-groepen, hebben de anti-oorlogsgroepen te kampen met gebrek aan geld, organisatie, maar niet aan enthousiasme. Op het hoofdkwartier van de moratoriumbeweging aan Vermont Avenue in Washington wordt dag en nacht door vrijwilligers gewerkt. De sfeer die er heerst doet denken aan die van de verkiezingscampagne van senator Eugene McCarthy en aan die van de groepen die enkele jaren geleden uit het noorden naar het zuiden trokken om er in de zomervakanties hun bijdrage te leveren aan de strijd voor burgerrechten van de neger.

HET GROTE STRIJDPUNT op dit ogenblik is of de acties een gewelddadig verloop zullen hebben of niet. De eerste berichten over een mogelijke gewelddadige confrontatie met de overheid werden echter niet door deze groepen verspreid, maar door de Nixon-regering zelf. Het begon met een optocht-verbod, dat werd uitgevaardigd door het ministerie van Justitie, waarbij met één van de groepen verboden werd om de route langs Pennsylvania Avenue te volgen. Pennsylvania Avenue leidt langs het Witte Huis, en hoewel het zeker is dat president Nixon gedurende deze dagen niet in Washington zal zijn, vond het ministerie het blijkbaar een te grote bedreiging om deze groepen langs het Witte Huis te laten paraderen.

Dr. Benjamin Spock, de kinderarts, die zich ook nu weer met de anti-oorlogdemonstraties bamoeit, en mevrouw Coretta King (de weduwe van dominee Martin Luther King), hebben inmiddels dit besluit aangevallen en gekarakteriseerd als een poging van de regering om de anti-oorlogsgroepen op te hitsen en zo tot gewelddadigheden te verleiden, zodat ze in 'n slecht daglicht komen te staan. Ze hebben dan ook beiden uitdrukkelijk verklaard, dat de demonstraties in het geheel geen geweld beogen en hopen hiermee de demonstranten die van buiten de stad moeten komen van hun angst verlost te hebben, dat zij het slachtoffer zullen worden van een politie-confrontatie.

Niettemin is een belangrijk verschil met de vorige actie, dat een aantal senatoren en andere politici dit keer geen deel wil nemen aan de demonstraties. Senator Jacob Javitts van New York zei in een brief, dat hij de acties wel steunde, maar niet als spreker bij één van de demonstratiepleisterplaatsen zou optreden. Ook de liberale Republikeinse senator Henry Goodell, die bij de vorige moratoriumactie een prominente rol speelde, zei zich dit keer te willen beperken tot enkele toespraken in zijn eigen kiesdistrict.

Deze reacties zijn een aanwijzing, dat de regering erin geslaagd is om in bepaalde kringen 'n mate van vertrouwen te wekken in de uitkomst van de Nixon-plannen om de oorlog te beëindigen. Volgens sommige bronnen zou de president in kleine kring gevraagd hebben om hem tot 1 januari de kans te geven min of meer kritiekloos vorderingen te maken met het beëindigen van de oorlog. De suggestie was hierbij blijkbaar dat hij vóór die tijd opnieuw één of meer belangrijke stappen zou ondernemen, die zouden moeten aantonen dat zijn beleidskoers de juiste is.

Het is in ieder geval opmerkelijk, dat de senaatscommissie voor buitenlandse betrekkingen, die onder leiding staat van de oorlogsopponent senator William Fulbright, besloten heeft om de aangekondigde zittingen over de oorlog voorlopig met gesloten deuren te houden.

HET IS MOGELIJK, dat de politici zich nu minder vrij voelen om aan de tweede moratorium-actie deel te nemen, maar dat neemt niet weg dat er vooral in de kringen van liberale studenten, professoren en niet-academische jongeren ruimschoots voorbereidingen worden getroffen om de actie te doen slagen. Van San Francisco tot Boston worden plannen gemaakt, ondermeer om een „lig in" te houden van een 40.000 mensen —om het aantal gesneuvelden in de Vietnam-oorlog te ver-symboliseren. De Nixon-aanhangers zijn daarentegen van plan om de vlag uit te steken, rood wit blauwe armbanden te dragen, de voordeurlichten te ontsteken en de auto-lampen ook overdag te laten branden ten teken, dat men het eens is met de president.

Het is niet waarschijnlijk, dat het in de komende dagen tot werkelijk gewelddadige conflicten zal komen — daarvoor staat er te veel op het spel om de zuiverheid te bewaren van de anti-oorlogs-groepen. Maar het is wel duidelijk, dat de president -ar met zijn rede van 3 november in is geslaagd om het land in twee groepen te splitsen en dat hij kennelijk hoopt, dat zijn aanhangers zich niet langer als de „zwijgende meerderheid" zullen laten kennen.

Jongeren van 16 tot en met 20 jaar zijn over hun opvattingen en gedragingen op sexueel gebied openhartiger, wanneer zij door sociaal-wetenschappelijke onderzoekers direct worden benaderd dan wanneer het eerste contact via de ouders loopt. Dat is gebleken uit het omvangrijke onderzoek, dat Attwood Nederland N.V. onlangs in opdracht van het weekblad Margriet heeft ingesteld en waarbij ruim 1200 volwassenen en 800 jongeren betrokken waren.

Slechts één procent van de direct benaderde jongeren weigerde het vraaggesprek. Bij de jongeren die via de ouders werden benaderd, bedroeg het percentage negen.

Dit zei de leider van het onderzoek, drs. N. Schelvis, in een voordracht over „voetangels en klemmen bij sexonderzoek bij jongeren" in het kader van het Studium Generale in Utrecht, dat geheel in het teken van de sex staat. Drs. Schelvis maakte duidelijk, dat aan de enquête een zeer uitvoerig vooronderzoek is voorafgegaan. Er is nauwelijks een gebied te noemen, dat zo ingrijpend het denken en doen van nagenoeg iedereen beïnvloedt als juist de sexualiteit. Het sociaal-wetenschappelijk onderzoek komt daardoor moeilijk op gang. Men bleef tot nu toe als de bekende kat om de hete brij heenlopen vanwege het taboe dat sex nog steed schijnt te zijn. Vandaar dat zoveel aandacht bij deze enquête werd besteed aan het vooronderzoek. Niet alleen werd de ujiste volgorde en formulering van de vragen getest, doch hetzelfde geschiedde ten aanzien van de introductieprocedure, waarbij onder andere gebruik werd gemaakt van het briefhoofd van het Nederlands Instituut voor Sociaal Sexuologisch Onderzoek met vermelding van de hierin samenwerkende organisaties en instellingen.

Drs. Schelvis noemde de onwetendheid op het terein van de sexualiteit betreurenswaardig groot. De onwetendheid, 20 is uit de enquête gebleken, kan leiden tot angsten en frustraties of op zijn minst tot opvattingen die niet met de werkelijkheid stroken.

We kwamen per vliegtuig van het westen uit naar Nederland terug en we vlogen laag over onwaarschijnlijk veel molens. De Zwitserse naast me keek tevreden. Ze wilde eindelijk wel eens die stoel voor haar kwijt om haar benen recht te kunnen doen. We zouden op Schiphol landen en de molens, waaruit Nederland behalve de Amsterdamse grachten en de Rotterdamse haven, uitsluitend bestaat, vertelden haar dat de redding nabij was.

Daar boven die molens schoot me te binnen, dat ik jarenlang na een wat langere vakantie terug in de Stad altijd eerst even op de Grote Markt, de Vismarkt en de Westerhaven geweest moest zijn om het gevoel te hebben weer thuis te zijn. Op het Zuiderdiep kwam ik vanzelf wel. Ik zat boven die molens ook te bedenken dat het nu niet meer hoefde. De Grote Markt is een verkeersrotonde, de Vismarkt een parkeerterrein en de Westerhaven is gedempt. En, om het vrolijk te houden: er zijn in ieder geval plannen geweest, om niet alleen de weg van het Zuiderdiep te „reconstrueren", zoals dat in walglijke ambtelijke taal heet. Da rest wilde men ook aanpassen aan het idee dat men had van Groningen als moderne metropool. Ik hoop dat de betrokken ambtenaar inmiddels verdwenen is met medeneming van de tekeningen.

Voor afbraak heb je geen tekeningen nodig, geloof ik. Afbreken doen ze nu aan de Westerhaven. Ik ben het vaak niet met de oud-wethouder, mevrouw A. J. Aarsen-Jansen, eens geweest, maar ik heb haar toegejuicht, toen ze zei: „De Westerhaven dempan? Niet dan over mijn lijk." Goed, ze leeft nog, maar het getuigde toch van een gezond chauvinisme. Dat hebben de gemeentebestuurders van de stad Groningen over het algemeen te weinig. Er zitten over het algemeen weinig Groningers in het gemeentebestuur. Maar misschien maakt dat ook niets uit. De vroegere rijksarchivaris in de Stad, jhr. J. A. Feith, klaagde rond 1900 al over de Groninger afbraakwoede. Als je nagaat wat er sindsdien tot puin is verworden. En nog steeds verwordt. Met louter Groninger wethouders waren ondanks de duidelijke afkeuring van de burgerij het Poortershuisje, de Hoofdwacht en het Concerthuis misschien ook wel verdwenen.

In mijn prille jaren dacht ik dat bat veel gezelliger was om een badkamer te maken in een oud huis dan een oud huis af te breken en er een nieuw huis met een douche voor in de plaats te bouwen. Ik voelde mij toen zeer ouderwets. Ik had het idee dat ik met deze denkbeelden — die ik trouwens zelden durfde te uiten en waarnaar dan ook vrijwel niemand serieus luisterde — de vooruitgang tegenhield. Ik herinner me, dat ik tegen een kennisje bekende dolgraag daar te willen wonen: in de verrukkelijke oude Drentse boerderij waar we langs kwamen. Het wicht brak in 'n gierende lachbui uit. Waarschijnlijk woont ze nu in de weekends in zoiets. Zonder mesthoop, neem ik aan, maar die hoefde ik ook niet.

Het is natuurlijk wel fijn achteraf te weten dat je destijds de vooruitgang niet hebt dwarsgezeten. Allerlei grote mannen hebben het nu over reanimatie van oude stadswijken. „Reanimatie" kende ik destijds niet en het is — met permissie — ook een rotwoord. De bedoeling is gelijk: als het dak lekt, zet je er een nieuw op, je zorgt voor een doortrek-wc en een douche of wat mij betreft een bad en centrale verwarming. Je hebt een kostelijk huis met de vriendelijkheid en de gezelligheid van het oude en het gemak van een dure flat. Bovendien hou je zo het vertrouwde dorps- en stadsbeeld. Ik weet graag waar ik woon en waar ik ben.

Dorpen herken je van verre. Van dichtbij is de herkenningskans verhipte klein. Overal dezelfde huisjes op een rijtje, overal dezelfde bungalowtjes. Of je nu de buitenwijken van Amsterdam ziet of van Groningen — het is één pot nat. Alleen zijn de straten in de Groninger buitenwijken veel smaller. Het gemeentebestuur van nog niet zolang geleden vond het in principe onjuist dat de gemeente moest zorgen voor openluchtgarages en dus voor bredere straten. Omdat auto's ondanks principes toch ergens moeten staan, is er nu eenrichtingverkeer. De stadsbussen volgen hun route als een mol, die teveel heeft gegeten (Nu we het er toch over hebben: het gemeentebestuur van nu vindt het onverantwoord dat langparkeerders in de binnenstad de parkeerruimte zolang bezet houden. Ondanks dit principe moeten de langparkeerders wel ergens staan. Hoeveel jaar is het nog maar geleden dat over een paar maanden de plaatsen voor de parkeergarages bekend zouden worden gemaakt?).

Behalve in Emmen kunnen architecten blijkbaar niet zo bouwen dat de huisjes op een rijtje en de bungalows in de ene plaats anders zijn dan in de andere plaats (en dan praten w« maar niet over straten die onderling eigenlijk ook zouden moeten verschillen). Maar laten we dan in ieder geval het centrum van dorpen en steden herkenbaar houden. Wat karakter kan geen kwaad.

Als „ze" in de Stad zo doorgaan, g» ik in het Westerkwartier wonen. Dat i» duidelijk herkenbaar het Westerkwartier. Zolang de ruilverkaveling niet ii uitgevoerd.

„Wat sta je daar toch voor het raam Marie?" — „Ik kijk naar de bomen, Jan, ze beginnen kaal te worden." — „Dat begin ik ook. Maar naar mij kijk je nooit zo lang." — „By jou beschouw ik het niet als een vooruitgang. Hier wel. Het verruimt ons uitzicht. Weet je dat er tegenover ons een witte villa staat?" — „Wat zou dat? Er zijn meer wittt villa's dan zwarte." — „Daar gaat het niet om. Weet je nog dat Bram en Fietje in een nieuwe flat gingen wonen? Die keken helemaal tot de horizon uit over weilanden met koeien. En een rivier in de verte, met een molen en een kerktorentje. Ze hadden een Ruysdael voor 't raam. En een half jaar later stond er opeens een bouwkraan van veertig meter hoog. En nu staat er een flat van tien verdiepingen. Ze kijken nu op wasgoed." — „Wie weet staat er bij ons morgen een kraan met zo'n ijzeren bal. Bens." Daar gaat je witte villa. Voor de sloop. En overmorgen..." — ,0 nee. Ik kan maar een klein stukje van de villa zien, maar dat ziet er nog niet uit of het rijp is voor de sloop. Goed in de verf. Beslist geen huurhuis. O Jan, kijk eens wat interessant, er loopt een man op het gras. Hij harkt bladeren. Zou dat de eigenaar zijn?" — „Waar? Nee, dat is de eigenaar niet." — „Hoe weet je dat?" — „Deze man draagt een colbertjasje en schoenen. Eigenaars van villa's die zelf in de tuin werken dragen een trui en klompen." — „Kijk die bladeren eens over het gras waaien." Daar komt meteen een nieuwe lading voor hem aan. O, nu loopt hij weg. Wat zou hij gaan doen?" — „Hij gaat naar de keuken, waar Mina de keukenmeid een lekker bakkie koffie voor hem klaar heeft staan. Met een stuk banketletter erbij." — „Stil maar, je krijgt dadelijk koffie. Je weet toch dat ik water op een butagassteletje moet koken zolang het fornuis niet is aangesloten. Nee maar, kijk daar eens. Zie je wat er voor het hek staat? Politie."

— „Politie? Ik zie niets." — „Je moet wachten tot die takken even opzij zwiepen." — „Zwiep, zwiep, nop een klein zwiepje, ja waarachtig. Marechaussee. Dat is linke soep." — „Hoezo?" — „De marechaussee wordt ingeschü' keld bij douane-aangelegenheden. Het zou me niet verhazen als het hier een smokkelaffaire betrof. Hasjies of hennep. Wie kan zich anders nog veroorloven in zo'n kast van een villa tt wonen. Zie je die stoep? En die sportwagen die ervoor staat?" — „Dat bladerenmannetje is natuurlijk naar binnen gegaan om zijn baas te waarschuwen. Daar komt hij van de stoep af." In de sportwagen. Hij scheurt weg. Naar de uitgang." — „Doe dat hek dicht, idioot." Heb je ooit." Hij springt in de houding en salueert." — „De marechaussee is in het complot. O Jan, ons knusse nestje staat tegenover een broeinest van misdadige activiteiten. De witte villa is toch een zwarte villa. Zulke misverstanden kunnen ontstaan wanneer de autoriteiten zich niet realiseren dat beukebomen weliswaar in de zomer het zicht belemmeren, maar dat ze in het winterseizoen onvoldoende afscherming bieden tussen nieuw te bouwen flats en het paleis Soestdijk.