Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad

DEURNE — Pollenweg nummer 2. Een' nietszeggende registratie in het bevolkingsregister van het Oostbrabantse dorp Deurne. Tot voor kort een adres dat alleen ; gebruikt werd om wekelijks een AOW-cheque naar toe te ' sturen. ' - - ; l' , : ■ ' - - - Maar sinds kort rijdt dagelijks een PTT-dienaar met een tal vol prentbriefkaarten naar de Pollenweg' nummer 2, nafcr een even bouwvallig als beytllig kotje aan de rand van de Peel. Op de voorkant van de kaarten staan honden (van alle soorten en maten, - gefotografeerd of met de mond geschilderd), op de. achterkant prijkt een naam die door Anton Coolen zelf verzonnen zou kunnen &Ün: Grard Sientje. "Aan de laatste kluizenaar van de Peel," schrijft een vrouw uit Helenaveen. "Met innig medeleven". . V,".," . Tien van de achttien honden van' Grardje zijn dood. Vergiftigd door een onbekende vijand. - Grard Sientje, de meeste van i|jn tachtig levensjaren een eenzame - maar daarom niet minder gelukkige Peelbewoner, is een paar dagen diep verbitterd geweest. Omgeven door spinnewebben, vliegen en roestige rommel, gezeten in een stoel die ooit misschien het predikaat 'comfortabel' gedragen heeft, gestoken in; een. rafelige plunje, vertelt de wildbesnorde, tanige grijsaard een aanvankelijk nogal, droevig verhaal. Het sappige dialect is duidelijk genoeg om de wrok uit zijn mond °P te kunnen tekenen. "Ik kwam zaterdagavond thuis. Dan laat ik altijd meteen de honden uit. Nog geen twee minuten waren ze buiten of de eerste kwam binnen wankelen en viel dood neer aan mijn voeten. Ik schrok me rot. Toen ik buiten ging kijken lagen er nog negen te stuiptrekken. Acht zijn er blijven leven. Waarschijnlijk omdat er te weinig vergiftigd vlees heeft gelegen".

„Die 'pleister op mijn kop heeft n'tks ■ie betekenen hoor.' Een van; mijn geiten' heeft me op zijn horens genomen. Mijn eigen stomme schuld."' ■'■

,Jk heb bijna niks nodig, maar van mijn honden moeten ze afblijven, nomdejuu."

„Breuken ken ik nog niet eens. Alles heb ik. geleerd door een beetje te rommelen en te knutselen." Foto's Tieleman 'van Rijnberk

iln de streek' kan ■ niemand zich Grardje voorstellen zonder zijn honden. In zjjn leven heeft hij , meer dieren dan mensen om zich heen gehad. De honden die hem altijd blij begroeten als hjj terugkeert van zijn dagelijkse zwerftochten, die hem troosten, met hem spelen,' en die. hem 's .winters in bad warmte ; geven, als ,de ; gure wind door de kieren van zijn hutje dringt. ' ' Voor Grardje staat het als een paal boven water dat een pachtjager uit de omtrek de laffe gilmoord op zyn geweten heeft. "Ik heb helemaal geen vijanden verder. Alleen - die prutjagers, die nog geen geweer vast kunnen houden, hebben het op: mij - gemunt. Eerst hebben ze. alles wat -op vier poten )in< de - Peel ■ rondliep kapotgeschoten. Nu beginnen ze met mijn hondkes. liet bestaat echt niet dat ; mijn beesten jagen.' Want dan zouden ze ook de schapen van de boeren lastig ' vallen. En die hebben nog nooit geklaagd. Als ik nog jong ware geweest zou ik zelf wraak genomen hebben.' De schoften, nomdejuu."

Het zün de eerste en enige onvertogen woorden ,uit; de mond van Grardje,' die verder de vriendelijkheid zelve is. Het leed van het; verlies van zijn honden is voor een deel reeds verzacht door de overstelpende hoeveelheid reacties die een ' stukje in het plaatselijke huis'aan-huis-blad opgeleverd heeft. Nog nooit heeft hü zoveel.post ;bü elkaar gezien. Want totnogtoe heeft ' Grard Sientje, (eigenlijk Kivits, maar ; iedereen. noemt hem naar zijn moeder) zich over een heel wat '. anoniemer levenspad bewogen. Zoals een kluizenaar betaamt. Hoewel het woord kluizenaar . misschien. ietewat te groot , is. 1 Grardje is eerder een bejaarde ! hippie, zij het dan geen werkschuwe. , ~;•;■, ■ -V/Tf ï - „Ik sta op als ik wakker ' wordt en ga slapen als ik weer ; slaap' krijg. Als ik honger heb eet ik een paar droge i boterhammen. Alleen brood ja. Net als mijn honden. Vijftien broden in de week vreten wij met zjjn allen. Ik denk dat ik al in ..' geen 25 jaar geen potje meer . gekookt heb. Dat hoeft toch ook niet. Als je wacht tot je echt honger hebt smaakt het brood weer heel; lekker. ; ', f "J Heel soms slurp ik nog wel eens een rauw eitje naar binnen. Maar. meer ook niet hoor. Ik voel me dr heel gezond bij. Ik ben nog nooit ziek geweest. Eeen keer heb ik in het ziekenhuis; gelegen, 'omdat ik ;van mijn: \ brommer.; afgevallen was. Maar ik ben er weer snelvertrokken. Ziekenhuizen, dat ■is niks.' Daar ga je naar toe om dood te gaan. En dat ben ik nog lang niet van plan."

. Grardje heeft al vroeg in zün leven vrü willig, gekozen voor de 'eenzaamheid. „Vrijheid,, dat zit er by: ons Peelmensen heel sterk in. Mij: kunnen ze niet .vasthouden. Vroeger heb in de wintertyd Wel eens in de stroohulzenf abriek gewerkt. Maar bij. het steigeren van de leeuwerik was Grardje , weer weg hoor. Ik moet buiten zijn. Rauw leven en rauw eten, net als ons moeder me' geleerd heeft".; Met i groeiend genoegen vertelt hü over de gelukkigste tüd van' zijn leven, die hy doorbracht 'in een '•';' plaggenhut op de hei.'Hoe hij met stikker, linieüzer en bonschop ' het klot introk. „In het veen, dat was het hardste -. werk wat in Nederland bestaan heeft. Met vijftien boterhammen ■' onder onze arm gingen we turf steken.",- . Hü vertelt over zün smokkel en. strooptochten over, de hei. Over de branden die tot twee keer toe' zün plaggenhuit in de as legden. - „Trouwen heb ik nooit gewiid, nee.' Ik had het al gauw gezien; hoe het ging met die meiden. Daar moest je zondags eerst mee naar. de kerk en dan moest ije: de hele dag vrüen. Je hield geen tijd meer over. Bovendien, je kon van het scheitloontje dat je in het veen kreeg toch geen vrouw en tien kinderen onderhouden. . 'Ik heb gezien hoé het mjjn broers vergaan is.; Die ' hebben nu wel een hoop kinderen en wonen in schone huizen, maar als ze bü mü komen ziin ze jaj op mün y rommel."

Dat . Grardje niet met „die meiden", naar ' de kerk wilde lag niet alleen aan de Brabantse, deernen. Hij had al > gauw gezien „dat- die- kerk allemaal besodemietery is. God; wat hebben die ons belazerd. Den pastoor, dat was, nen goeie mens ja.' Maar lover.het algemeen speelden die zwartrokken allemaal onder een hoedje met de rijken. Het stikte hier trouwens toch van de cremmenatie.'vJe had Peel werkers, boeren ,en burgers. Die drie konden niet door dezelfde deur naar binnen. Ja, wel door de kerkdeur maar dan gingen ze toch allemaal ' apart zitten. Allemaal apart' volk joh. Maar nooit ruzie hoor, onder de , Peelwerkers." Vyftien jaar geleden zakte er weer eens. een; hut boven Grardjes hoofd in elkaar. Nog het op tüd kon hy' de gemeente er toen van " weerhouden een krot aan de rand van de hei op te ruimen. Zün intrek in deze bouwval wa? voor hem zoveel als een verhuizing naar een villa, want voor het eerst in zijn leven < maakte hij kennis met de wonderen der elektriciteit. In den beginne hing er slechts één veertig Watts peerlampje, maar toen Grardje ontdekte dat' je de. leiding kon '. aftappen lag het' kot al snel vol met een wirwar van draden. ' Hy ontdekte op latere leef tüd een technische knobbel . by' zich-7plf '

„Ik ben maar drie jaar op school geweest. Breuken ken ik nog niet eens. Leren was nog met verplicht: hè. En'wij gingen veel liever • de Peel in. Maar door een beetje te knutselen ' heb ik mezelf i toch een hoop , aangeleerd." ;,';,'. -Bewijs , hiervoor. is " een: levensgrote BMW-motor,' achter in het schuurtje. Daar, trekt;de tachtigjarige; Grard van; Sientje ' '•1;;ks mee de, hei' op. 'Andere opvallende bewüzen voor het technologische byblyven van de romantische bonvivant vormen de boeken en het ouderwetse televisietoestel, die tussen het oud roest in - het huisje te vinden zün. „Ik kijk en lees veel. In snap wel niet alles, maar ik vind het interessant. Zo rommel ik maar zon beetje door. Ik ben uitstekend tevreden met myn leven. Aan myn AOW heb ik meer dan genoeg. Kyk, ik hoef echt niets over te houden. Dat heeft ons moeder ook niet. . , Myn hele erfenis bestond uit dertien honden. Ik heb geleerd met weinig - tevreden te zijn. Maar in de stad zün de mensen nog niet met veel tevreden. Daar zitten ze met zestig jaar versleten in hun stoel. Allemaal poppekast. la, allemaal poppekast. Nou, daar heb ik niks van nodig; hoor. Nee, ik ga niet graag naar de stad. Daar kankeren ze me. teveel. Ik ga liever de hel op." ■ ; ".'..'■'' T : ; Als om zyn woorden kracht by te zetten stapt hij op, loopt richting BMW. Buiten wijst hij om zich heen. „Dat was allemaal hei.vroeger. Het zat hier vol : met hazen "en .;■ kony'nen.' 's Avonds: had je enorme kikkerconcerten; Nu , zit ,er niks meer. Nu staan er van die moderne boerderijen.' Kük, daar is een ; grote - autoweg gekomen. Hoeveel honden van mij .daar al niet op kapot gereden zijn weet: ik niet.".. ;• Een beetje triest rijdt hy weg. Een ; krasse grijsaard op ,een motor over inmiddels seasfaltaeerde Peelweggetics. Een Peel die eigenlijk geen Peel meer, is. ' Niet" alleen ■de tiep honden van Grardje zijn dood. Ook de kikkers, konijnen en hazen. Alleen Grardje is nog levend. Spring-,

. ?Het, vrouwelijke'modeverschijnsel -om ."topless",, {voor slechte ,verstaanders:,; metj de borstenL bloot) *in > de; zon; te gaan; zitten, is dit jaar goed .Opgang gekomen in het modieuze Franse badplaatsje San Tropez.' Toen ging het gebruik hogerop en; deze week.heeft het de Franse hoofdstad bereikt. aEBBHBBMiffIiIHnWB Met het huidige mooie weer kan men in de openbare zwembaden vlakbij.de Franse, parlementsgebouwen steeds meer vrouwen aantreffen die er een hekel; aan hebben om kleine witte stukjes vel over te houden. . De wet heeft nog niet Ingegrepen, maar. dat kan nu wel ieder ogenblik gebeuren, want' afgelopen j week is dan eindelijk een man op het bureau komen klagen' dat |al die blote boezems hem tégen' de borst stuitten. ■'■■' ■■< ''-,-■■•:«•'--.''=-'•;■«

De politie ging even met de man mee naar huis en' constateerde alras dat je die "verstorende boezems" pas enigermate kon waarnemen als je over een krachtige verrekijker beschikte. De man had er inderdaad een — pas gekocht — en dus liet de politie de zaak nóg even rusten. ' - ';'i-'Y ;-" ,' De Internationale Nudistenbond is "half-tevreden". Een bestuurslid merkte op:- "Meneer, wij zitten pas goed als de. vrouwen ook de onderste helft' van hun bikini uitlaten." / . Dolle Mina Is . minder. blij. "Het heeft allemaal nog niet veel oni' het lijf," aldus een hunner, "pas als alle vrouwen, jong of oud, zich aan- of uitkleden zoals ze willen, dan is er reden tot juichen."

Bij gebrek aan echte Beatleactiviteiten —. die zullen er nooit meer zijn, zoals iedereen weet die de film 'Let it bc* gezien heeft — hebben New Yorkse theatermagnaten een nieuw en, hopen ze, lucratief project uitgebroed.., Ze willen een Broadway-musical uitbrengen die is gebaseerd op Sergeant Peppers Lonely Hearts Club Band, de Beaüe-elpee die te boek staat als een mijlpaal in de geschiedenis .van de popmuziek. Hetbelooft een "echte leuke" show te worden. Voor onlangs gehouden audities vroegen de heren zeven vrouwen met baarden, mensen die op rolschaatsen ballet kunnen dansen en meer van die kermisattracties. Kortom: de pretpet op! ' '

■ MOSKOU (AP),— Russische:oudheidkundigen hebben aan de oostelijke oever van de Kaspische Zee resten gevonden van een kamp dat 500.000 jaar geleden door een stam moet zijn bewoond. Op de plaats van het kamp (het gebied is nu door klimaatsverandering j onbewoonbaar geworden) werden bijlen, messen en andere gereedschappen gevonden.. ;y :;■-•;

Een travestiet (een wolf in schaapskleren zou je kunnen zeggen) heeft het gepresteerd om twee weken in de Beiroetse vrouwengevangenis te zitten, voordat zijh cipiers erachter" kwamen. Victoria, .opgepakt voor een klein vergrijpje, bleek in werkelijkheid de dameskapper Abd'allah, een zeer viriel baasje bovendien,; zoals zijn medegevangenen' al gauw. in de gaten kregen. , V; Bij zijn gevangenneming was '."Victoria" van top '. tot. teen gehuld in vrouwenkleren en ook. de legitimatie leek aan te tonen dat men hier met een overtreedster van | doen. had. Dus werd "zij" in de gevangenis gestopt met veertig andere vrouwen. Tot het de bewakers begon op te vallen; dat er 's nachts dolle, dingen gebeurden. %':■ ;' - ;. YY Zo waren de dames er ineens erg op gebrand om de nacht in de buurt van Victoria door te brengen en wel dusdanig dat dit bij herhaling aanleiding gaf tot aanstootgevende geluiden, heftig gekrakeel'en zelfs vechtpartijen. -. :•"•:; I Toch duurde het twee weken voor overduidelijk bleek hoe de steelaan de vork zat Victoria-Abd'allah -werd hals over kop afgevoerd en zit thans in een mannengevangenis op een heel andere beschuldiging. Of hij dames "in. moeilijkheden" heeft gebracht en hoeveel moet nog even worden afgewacht.

Een door-de Australiërs uitgeschreven wedstrijd voor een nieuw volkslied dat het aloude „God Save, The Queen'| moet vervangen, dreigt een farce-te worden., Van de week zijn zes teksten gepubliceerd, een keuze uit meer dan 2500 inzendingen. .De Australiërs wisten niet wat ze zagen en leverden ongezouten kritiek: „Absoluut hopeloos, absurd, pathetisch en humorloos," luidde een van de mildste commentaren. , Heeft Australië (of enig ander, land) eigenlijk nog'wel een volkslied nodig, vroegen'de tegenstanders zich at Maar ook gingen, er stemmen op om de ouwe ballade „Waltzing Mathilda" tot volkslied te verheffen als „de beste vertolking van het Australische karakter — verzet tegen een autoritair regeringsstelsel". '■'■':'■ .-...' V' '-':■'- - "'

De Armeense schrijver Goergen • Janikian; is - deze'week schuldig ; bevonden aan , de moord op twee leden van het Turkse consulaat in het Californische• Santa ■ Barbara. Als motief, gaf hij,. op: -vergelding voor het uitmoorden van mijn bloedverwanten,' door de, Turken, meer dan een halve eeuw geleden., '."' ■ '■. -'•:■■ '■./•■ ; Janikian (78) bekende vlot dat; hij' de twee mannen had neergeschoten,. maar. hij zei zich absoluut niet schuldig te achten vaan moord "Ik heb twee kwaden uit' dé' weg. geruimd," verder wilde hij niet gaan.'