Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad

■ -' '' ' — •WSfcJÖI ECHTE FRIESCHE HEEREN-BAAI Klift 6 *» 10 15 20 25 a p half ons SÉBti^ BtSTfc '-^M

Hts, ff rik M**"**' H Ë Heeft °' me* *^w w'n" 1 ■ keiier gesproken over g Dobbelman's schoon■ heids-pakket? OP GOEDE ZEEP STAAT : D^BBELM^N

Bij de koude, trieste duisternis van een Novemberdag als deze, zal een beetje licht en vroolijkheid niet onwelkom zijn. Daarom ziet u op het witte doek een blauwe hemel, met zon en sneeuw en vorst en licht en leven, wuivende pluimen en klingelende bellen. Want het is een geluidsfilm, die we voor u afdraaien. Hoort gij het wel? Even attentie, dan beluistert uw fantasie dat mooie lied van Manna de Wijs, aan het klavier A. P. Murkens en guitaar-begeleiding van Ada Jas: Tsjing, tejing, Tejingelinge-tejing-tsjing Gaat bet klingelend gerucht door de strakke winterlucht! Hel in de sneeuw roept het schellengeluid Den hoogtij van vreugde en liefdelust uit! Deurwaarder! We zullen eerst de dames helpen. Wie is u, juffrouw'? Elizabeth S, geb. Z., mijnheer. Helaas, dat preludium met de bellen van de ar moet aan haar zijn voorbijgegaan, want zij verklaart een beetje doof te zijn. Gelukkig is het niet meer dan een beetje hardhoorendheid. Nu, aan de avond van enkele der wonderechoone dagen die Herfstmaand ons schonk, heeft zij in een paar straten der stad aan deuren aangebeld en lootjes- verkocht. Lootjes voor een dubbeltje per stuk, nietwaar? Hoeveel wel? Tusschen de vijftig en zestig, meer niet, mijnheer! En wat konden de lotenkoopers voor hun dubbeltje winnen? Een arreslee. mijnheer! Die hoofdprijs is gevallen op no. 46 en kwam terecht bij mej. Elzinga. Ja, deze stemt heden toe, dat zij uit medelijden zoon lot voor tien cent heeft gekocht. En sij waar nog wel soa wys er met. dat sij die prye won. Mar och heden, — sij het er niet lang wille van hat. Want de pliesje kwam en nam die mooie prye in beslag. Zie, daar staat ze: die prachtige, fijn met krullen en sierwerk uitgesneden arreslede. Twee flinke, bruine kleppers er voor, tweespan, ruime in vorm getimmerde bak, n-'l- Irenier achterop.... rijdt de menner teugeletrak, Zweep in jubelend geklak, Voet geklampt op eledenband Als triomphator door het land! Ja, juffrouw S.. Het is nu wel aardig en in zekere zin prijzenswaardig, dat u dit product van urenlange huisvlijt of handenarbeid aan den man tracht te brengen, maar loten mag nu eenmaal niet. U heeft daarmee een overtreding der Loterij-wet gepleegd. Och heden, snikt de vrouw uit: myn man is werkeloos. Dan pielt hij zoo wel ris wat met de figuurzaag. Sels het er die mooie eliede heel en dal in mekaar zet. En mu'k nou die mannig dubbeltjes an boete weer kwyt? vraagt het vrouwtje in wanhoop. Wij kinne vaak iedere dag al niet eens vn boterham krije, want met vijf gulden steun weeks mutte wij toe! Vijf gulden? Waarom zoo weinig? Gien kindertoeslag! zegt zij al schreiend en op een wijze, waarin de smait doorklinkt van iemand, die het moederwoord nooit hoorde. Helaas, de overtreding is gepleegd. U had het voor fl kunnen afkoopen. Waarom dat niet gedaan? Nu vraagt het O.M. een boete van wel f 2. Omdat ik et geld niet misse kan. 't Mvt brükt wudde voor wat wintergoed! zoo snikt de verd. uit haar smartelijk verweer. De kantonrechter, van oordeel dat zulke huisvlijt toch beter loon verdient dan een zware straf, bepaalt de boete op het minimum: f 0.50 of 1 d. h. En de prijs, die mooie arreslee, wordt die nu verbeurd verklaard? Neen, die wordt teruggegeven aan de winnares, mej. Elzinga, met' de raad er bij: och, betaalt u nu die twee kwartjes boete voor de arme vrouw. Dan is dat mooie stukje werk nog niets te duur betaald. Komt in odder, mijnheer! Zoo maakte de toepaasing van Salomo's wijeheid hier op deze donkere Novemberdag drie gelukkigen: de vrouw, die haar lootjesgeld behoudt; de winnares, die met de hoofdprijs het interieur harer woning siert en de godinne van het recht, die weer een halve gulden storten kan in de schatkist van de Staat der Nederlanden. Misschien laat de volgende rede van minister Oud nu wel wat opgewekter klanken hooren. Tejingelinge, tsjing, tsjing!

Neen, het gebeurde niet in September en dus kunnen het niet de bekende kleuterkens zijn, die boven op een hek klommen en spraken over korenbloemen blauw. Och, neen, het waren al kleuterkens van 18. 19 en 20 jaar, die Dinsdag 28 Augustus aan de Willem Sprengerstraat de afsperring van prikkeldraad overklommen om zich te wijden aan „hofzingerij". Toen kwam daar een boer op klompen aan en die zei: „Gij kleine, kleine kleuterkens, wat doet gij in mijn hof? Vertreedt gij al die bloemekens? Gij maakt het veel te grof!" Op het zien van dien hovenier zetten de drie kleuterkens het terstond op een loopen. Dat verraadt al direct waar 't om te doen wae. Niet om een bloemeke, Joch om appels en peren, welke daar groeiden en waarvan zij blijkbaar de smaak reede te pakken hadden. Twee der dappere kleuters wieten te ontkomen, doch de derde werd gegrepen door den eigenaar van de hof, waaruit al zoo vaak ooft gestolen was. Piebe v. d. M., de gesnapte kleuter, vertegenwoordigt dus het geheele trio. Het O.M. vraagt zijn veroordeeling tot f 5 b. of ö d. h. Wat zeg jij daarvan? vraagt hem de Kantonrechter. Nou, da's al wat veul niet? Te veel? Het ie veel te weinig voor zulke groote slungels, die bij een ander de appels en peren gappen, f 10 boete of 10 d. h. Je hebt 8 dagen tijd voor cassatie, maar als we je hier weer krijgen, kan je staat maken op het volle pond.

Jan E. B. te Beetsterzwaag werd 18 Sept. op de weg bij Roordahuizum aangehouden, omdat zijn voertuig, dat hij de weidsche naam van „vrachtauto" geeft, wel op wat bijzondere wijze de aandacht trok. Bij inspectie der remmen, bleek bij gebruik van de handrem dit vehikel nog wel 60 meter door te loopen. Omdat de wet eischt: twee onafhankelijk van elkaar krachtig werkende remmen, volgde proces. Maar de voetrem was prima in orde, is zijn verweer. Doch als die knapt of weigert, wat bij voertuigen als waarmee jij je op de weg waagt, kan voorkomen, wat dan? Ja., als! Doch de wagen, pas voor f 100 gekocht bij een garagehouder te Leeuwarden, was van zoodanige makelij, dat inschrijving hiervan in het officieel register zelfs geweigerd werd. Het is schande, zegt het O.M. je met zulk een wrak te wagen in het groote verkeer. Je bent daarmee een gevaar voor Je zelf en voor een ander, ƒ 5 boete of 5 d.h.

Naar de Msb. verneemt, heeft de minister van justitie een circulaire gericht tot de procureurs-generaal der verschillende gerechtshoven om te bevorderen, dat in het vervolg bij herhaalde overtreding van de Arbeidswet door een en dezelfde persoon gesn boete meer wordt geëischjt doch hechtenisstraf,

Bauke D., gardenier te Finkum, was Dinsdag 2 October aan het aardappelrijden met twee achter elkaar gekoppelde wagens, waarvoor een paard. Toen kwam daar nabij een driesprong van de Beetgumer kant bij Öudeleije dg auto vau ecu Jouj-agt*. handelaar. Wat zal die doen? Rechtuit rijden of de hoek om? Zoo dacht de voerman. Maar ik had mijn richtingwijzer al in tijds uit! verklaart getuige G. Toch gaf de voerman geen ruimte. Zelfs tot in de berm weck de autobestuurder uit, maar toch werden zijn spatscherm en cabinedeur nog beschadigd door het „steken" van de achterste boerenwagen. Kosten f 15. Boete voor den paardenmenner die niet genoeg uitweek f 5 of 5 dh.

Een tiental bedrukte gezichten rondom een auto, tien huzaren op reis naar het garnizoen Amersfoort. De 36 uren verlof zijn bijna verstreken. De auto doet liet niet meer. Geen cent op zak voor reparatie, die lang zal duren, geen cent op zak om per trein naar het garnizoen te gaan. Daar zitten ze dan in de buurt van Akkrum, midden op het Friesche platteland. Wat te doen? Maar een goed soldaat treurt niet lang. Ze gaan naar het naastbijzijnde gemeentehuis. Misschien kan de burgemeester iets voor hen doen. Ze vertellen van hun ongeluksreis en van de straf, die hen te wachten staat. Kan de burgemeester niet belpen aan reisgeld? De burgemeester, vertelc de Tel., stelt vertrouwen in de gedupeerde jongens. Ze worden geholpen. Verheugd verlaten zij het gemeentehuis in het vaste voornemen den burgemeester, die hen uit de nood heeft geholpen, spoedig weer in 't bezit te stelen van de voorgeschoten n-elden

Gister heeft prof. dr. H. Burger zijn zeventigste verjaardag gevierd. Hendrik Burger werd de 15de November 1864 te Delft geboren. Hij bezocht de H.B.S. te Leeuwarden en studeerde te Leiden en Freiburg in de medicijnen. Een niet gering aandeel heeft prof. Burger gehad in de totstandkoming van scholen voor doofstommen en slechthoorenden te Amsterdam Het is aan zijn initiatief en stuwkracht te danken, dat in 1910 de „Vereeniging voor doofstommenonderwijs" werd opgericht en in 1914 de Vereeniging „School voor slechlhcorenden" haar werkzaamheden aanving. Ook als voorzitter van de Amsterdamsche Geneeskundige Kring en van de Ned. Mij. tot bevordering der geneeskunde heeft prof. Burger op medisch terrein vruchtbare arbeid mogen ontplooien. Veel heeft de jubilaris ook gedaan ter bevordering van dé Groot- Nederlandsche gedachte. Zijn verdiensten werden door de regeering erkend door zijn benoeming tot ridder in de Orde van de Nederlandsche Leeuw. In 1933 was prof. Burger de „Semonlecturer in layngology" aan de Universiteit te Londen. Met prof. Kleijn te Utrecht werd hij het vorige jaar onderscheiden met het eere-doctoraat van de Medische Hoogeschool te Stockholm.

— — Geheelonthouder! Dat was in de vorige eeuw (en ook nog in het begin van deze eeuw) iemand, die er uitliep, een uitzonderingsgeval. Spot en minachting waren zijn deel. Goede woorden had men niet voor hem, hoogstens een beetje medelijden, omdat hij nu eenmaal niet beter wist. Hij was een slappeling, iemand die niet durfde, die niet sterk stond. Hoe is de openbare meening sindsdien veranderd! Nu heeft men eerbied voor hem, -voor zijn moed en volharding. Nu zijn de taaie „blauwerakkers'' in groot aantal. Nu waaien overal hun banieren. Nu oefenen zij een groote invked ten goede uit, wat algemeen wordt erkend. Geheelonthouder te zijn was vroeger, — vele oude strijders zullen het kunnen vertellen — een waagstuk, waarvoor moed betoond moest worden. Eveneens w-a9 het stichten van een geheelonthoudersvereeniging, het gezamenlijk voeren van propaganda, een daad, waarvoor flinkheid en beginselvastheid werden vereischt. Maar juist die moed heeft het blauwe ideaal zijn overwinning bezorgd. De geschiedenis van de geheelonthoudersbeweging vertelt daarvan. Ook de geschiedenis van tiet ~Onthouderskoor" alhier,, dat nu 29 Nov. a.s. vijf-en-dertig jaar door zijn zang en spel de beweging heeft geciiead, is een duidelijk bewijs hiervan. Van cic geschiedenis dezer zangvereeniging willen wij nu iets mededeelen. In het laatst van de vorige eeuw bestond in onze stad een afdeeling van de Ned. Chr. Geheelonthoudersbond, welke zoo zoetjes aan uitgestorven is en waarvan de leden zich aansloten bij de Nat. Chr. Geheelonthoudersvereeniging of bij de Geref. Vereeniging van drankbestrijding. Voorzitter van de afdeeling was nu wijlen de heer M. J. Taekema, organist van de Noorderkerk, broer van het tegenwoordige bestuurslid van de Leeuwarder afdeeling der Geref. Vereeniging van drankbestrijding, den heer W. Taekema. De bekende Luut J. van Dam was toenterti„d een ijverig lid van deze organisatie, waaraan hij veel- van zijn tijd en gaven gaf. De heer J. Haars-ma Sr. was secretaris. De jongelui, die lid van de afdeeling waren, vonden echter geen bevrediging in de werkwijze der vereeniging. Het doel had hun geheele instemming, maar zij gevoelden zich niet thuis in de sfeer der afdeeling. Zij hadden behoefte aan iets eigens, iets waaraan ze zich ten volle konden geven. Plannen werden daarom geopperd om een eigen jeugdorganisatie te vormen, waarin men zijn jeugdig enthousiasme zou kunnen uiten. ln 1899 ging de kogel door de kerk en richtte een aantal jongemannen op 29 Nov. een geheelonthouderszangkoor op, welke organisatievorm de meest geschikte werd geacht. Door het lied wilde men de geheelonthoudersbeweging dienen. Deze wijze van propaganda bezat, zoo was men van oordeel, vele aantrekkelijkheden en zou zeer zeker een groote invloed uitoefenen. Oprichters van het „Onthouderskoor" waren de heeren J. Haarsma Jr., alhier, Jac. Haarsma, thans te Amsterdam, E. Boes en C. Visser, beiden alhier, terwijl het bestuur in de aanvang werd gevormd door de heeren Jac. Haarsma, voorzitter, .1. Haarsma Jr., secretaris en C. Visser, penningmeester. De oprichting van het zangkoor, dat met pl.m. 30 leden begon, had de groote sympathie van de N. C. O. 8., hetgeen ook bleek uit de bereidwilligheid, waarmee diens voorzitter, den heer M. J. Taekema, het directeurschap ep zich nam. Zoo liep alle 9 dus op rolletjes. Maar. . .. één grocte moeilijkheid was er: er bestonden geen geheelonthoudersliederen! En het koor moest toch zulke liederen zingen. De heer L. J. van Dam bracht echter de oplossing door zelf geheelonthoudersgedichten te schrijven, welke dan op een bestaande en bekende melodie gezongen konden worden. Nu kon het zangkoor zijn propagandawerk beginnen. Het vatte het met veel liefde aan en het duurde daarom niet lang of het mocht belangstelling en medeleven ontvangen van verscheidene zijden. Het werk ontplooide zich krachtig. Toen het koor een paar jaar had bestaan, gevoelden de leden de wenschelijkheid om aan de vereeniging, welke een christelijk stempel droeg, een neutraal karakter te geven. De gedachte werd gevolgd door de daad en zoo werd ..Het Onthouderskoor" een neutrale vereeniging. Men kwam tot dit besluit, wijl men het noodzakelijk achtte mede door toonce'spel de propaganda voor geheelonthouding te voeren. Zang en spel waren van nu af aan de twee belangrijke propagandamiddelen van het kcor en hiermee heeft het veel succes mogen hebben. In stad en provincie trad het op en telkens mocht het optreden voor uitverkochte zalen. Voor een groot deel wa 9 het succes te danken aan de opvoering van een tooneelspel, dat de geheelonthouding propageert en geschreven werd door den heer J. Haarsma Jr. Door den heer Van Dam aangespoord, begon deze een tooneelstuk te schrijven, dat zooveel instemming vond, dat hij van toen af meer propaganda-tooneelstukken schreef en uitgaf, die alle zeer gewild waren in het geheele land en in de loop der jaren vaak opgevoerd werden. Deze tooneelstukken werden zelfs zoo gaarne gespeeld, dat van enkele reeds herdrukken móesten worden uitgegeven. De zangvereeniging heeft natuurlijk in de 35 jaar haar ups en downs gekend. De downs waren gelukkig maar weinig in aantal. Ze op te halen uit de oude doos- is niet noodig. Vermelden wij uit de geschiedenis nog dat het koor van 1914—1918 met de Orde van t'oede Tempelieren verbonden was, in welke *JQriode liet kooi-

Op 2 October, 's avonds om 8.15 uur reden de heeren Th. Dobbe en Miner in hun Ford-automobielen achter elkaar op de-Hemweg in de richting Amsterdam. Voor hen uit reed een motor met zijspan van de verkeerspolitie en toen de beide auto's dit zijspan waren genaderd, gaven de agenten een sein om te stoppen. Tot hun groote verbazing werden beide automobilisten bekeurd wegens het feit, dat volgens de agenten het gedimde licht verblindend was. In het bijzijn van de motorpolitie en den deskundige, den heer L. W. Oosterhuis is kort daarna opnieuw op de Ffeinweg proef getreden, alvorens de zaak voor het kantongerecht zou dienen. Woensdag is dit laatste het geval geweest. De deskundige verklaarde voor den rechter, dat bet licht wel verblindend was, terwijl een deskundige van de Fordfabriek, ir. Bijdal, het tegendeel beweerde. De kantonrechter hield zich echter bij de verklaring der motorpolitie en den heer Oosterhuis en veroordeelde elk tot f 5 boete. Beide veroordeelden gaan van deze uitspraak in hooger beroep. Het gevolg van deze uitspraak is dat alle Ford-auto-bezitters in overtreding zullen zijn, wanneer ze hun koplicht dimmen. Een aantal Amsterdamsche politie-auto's is eveneens nit do '* ■-• lfabriek afkci"3Ïig e-ti voorzien van dej-elfdg Jamnen,

Ongeveer 25 jaar geleden kreeg de vereeniging een prachtig vaandel, ontworpen door een broer van den heer J. Haarsma Jr., dat thans dicht behangen is met medailles. Want het koor wist op concoursen altijd prijzen te behalen. Thans zit het in de eerste afdeeling van de Friesche Bond van Zangkoren en telt het ongeveer 35 leden. Dirigent van de zangvereenigiug zijn geweest de heeren: M. J. Taekema, J. J. Dassen, te Huizum, K. Harts, Mar. Naberman. Fr. Panbakker, Kerst Molenaar (die heel veel voor haar heeft gedaan, waarom hij ook tot eerelid werd benoemd) en George Stam. Thans is de heer T. P. A. Lambooij dirigent. De vereeniging heeft nu voor tien jaar bij zijn uittreden uit het actieve werk den heer J. Haarsma Jr. tot eere-voorzitter benoemd wegens zijn bijzondere verdiensten aan haar bewezen, waarvoor zij hem veel dank is verschuldigd. Vele jaren achtereen heeft de heer Haarsma met groote toewijding zich aan het koor gegeven en meegewerkt tot zijn bloei. Ook dient de naam van den heer D. H. Zijlstra, alhier, genoemd te worden, die toch ook het koor steunde met zijn lijd en gaven. Het tegenwoordig bestuur bestaat uit de heeren JE. Dijkstra, voorzitter. H. v. d. Velde, secretaris. G. Boorsma, penningmeester. W. H. Montenberg, bibliothecaris. Faber en mevr. IJ. Tigchelaar—Boorsma.

zal Zondag 9 December in zalen Schaaf gehouden worden. Het Koor geeft een uitvoering. De première zal gegeven worden van het symbolisch zangspel in vier tafercelen, „Eenmaal", van den heer J. Haarsma Jr., terwijl ook opgevoerd zal worden „Het eenzame pad", een spel van de heide, in drie acten, van den heer J. Haarsma Jr.. waarin de hoofdrollen gespeeld zullen worden door hen, die ook bij de première van dit stuk optraden.

Dinsdag is te Oist in veiling gebracht het landgoed Fortmond, gelegen onder Duur, van de familie Bakhuis. Een en ander is 92.81.73 ha groot. De totale opbrengst inclusief het houtgewas bedroeg f 110.690. Het landgoed is gegund.

WARGA, 14 Nov. De afd. Idaarderadeel- Oost der Friesche Mij. van Landbouw hield gistermorgen een ledenvergadering bij L. Castelein, alhier. Bij het punt mededeelingen werden de regeeringsmaatregelen besproken en speciaal het onderwerp .veeufslachtiug. Gemeend wordt dat het georganiseerd Friesland het meest gedupeerd wordt door deze maatregel. Veehouders die er jaren aan hebben medegewerkt om een gezond en rasecht beslag vee te verkrijgen, moeten van die meerwaar dige dieren hun aandeel afstaan, even goed als zij die niet hebben medegewerkt om een gezonde veestapel te verkrijgen en nooit iets hebben gedaan en hebben uitgegeven om door fokken en het aankoopen van fokdieren hun veebeslag tot een hooger peil op 'e voeren. Daarbij wordt alles voor eenheidsprijzen opgeruimd. Uit de vergadering werd dan ook een motie voorgesteld en met algemeene stemmen aangenomen, waarbij de»\> maatregelen als onuitvoerbaar worden be t'teld. Deze motie zal worden verzonden naar het hoofdbestuur en naar alle afdeelingen. Het aftredende bestuurslid, de heer J. V de Visser, die als voorzitter herkiesbaar was, werd met algemeene stemmen herkozen en voor B. Vriezema, niet herkiesbaar, werd gekozen de heer D. J. Nauta. Als secr.-penningmeester werd benoemd de heer L. Th. Zwart in de plaats van de* heer D. J. Nauta, die had bedankt. Als commissarissen voor het nazien deijaarrekening werden aangewezen de heeren G. y. d. Meer, J. T. Terpstra en J. v. Dam. Voor vraagpunt I werden aangewezen de heeren Th. Zwart, M. T. de Boer en J. W. Visser en voor vraagpunt II de heeren Sj. de Jong. Tj. IJ. Kooistra en D. J. Nauta. Voorts had de inleiding van M. H. Castelein, van Groningen: „By de hanwizer" de van dj§ geheele se^raderins*.

De rol vloeit weer over van kleine zaken, die zoo groote en droevige gevolgen kunnen hebben, wanneer daar in het verkeer auto's, motorfietsen en rijwielen zich vertoonen, zoowel met te veel als met te weinig licht. Johannes 1., autobus-ondernemer te Niawier, zag Vrijdag 28 Sept. voor zich op de duistere weg iets naderen.. Wat 't was? Glimwormen of gloeiende spiekerkoppen..? Door het turen vergat hij, zelf zijn lampen te dimmen, met als gevolg, dat hij aangehouden en bekeurd werd wegens rijden met verblindend licht, want die „gloeiende lucifers of spiekerkoppen" waren de lichtbakens der fietsen, waarmee twee politiemannen op surveillance waren. De geverbaliseerde keurt dat zwakke licht af. De politie mag zelfs rijden zonder licht! wordt hem voorgehouden, onder opmerking, dat „vergeten" voor het door hem gepleegd verzuim maar een matig excuus is. Ja, dat kan hij niet ontkennen. Ook, dat verblinding en niet goed op tijd dimmen voor rijder en tegenkomer beide erg gevaarlijk kunnen zijn. ƒ8 boete of 8 d.h.

Gisteren heeft de Centrale Raad van Beroep te Utrecht uitspraak gedaan in de zaak van den heer Van der Waay, gewezen ambtenaar te Amsterdam, wien de gemeente eervol ontslag had verleend wegens ongeschiktheid, bestaande uit een beweerde revolutionnaire gezindheid. De Centrale Raad verklaarde het tegen het ontslagbesluit ingestelde beroep ongegrond. Het ontslag blijft derhalve gehandhaafd.