-atie van Wolvega is in de tweede helil der vorige eeuw. voorafgegaan door de sensatie van I valium, aldus de ..Maash.'' Paar was in 1867 rijksontvanger met name Motnn.ui, die de „Rin-allinne" had uitmden, een machine, die in enkele minuten van Hallurn naar Leeuwarden zou loopen. Geen wonder, dat door deze uitvinding vooral in dien tijd — toen het leven nog kalmer- en rustiger voortgleed dan nu. zonder veel schokkende, sensationeele gebeurtenissen — de hoofden op hol werden gebracht. der dan de eerste mui uk te proefneming heeft de „Rin-allinne" van Hallurn het nooit gebracht. Hier volgt de wonderlijke geschiedenis van de „Rin-allinne". Te Hallurn woonde in de tweede helft der _e eeuw een rijksontvanger, met name Motman, die in zijn vrije uren altijd zat te piekeren en in oude boeken te lezen. Want ontvanger Motman had een uitvindersnatuur! Hij zocht naar een sleutel van het nog niet bekende, het ongeopenbaarde, waarvan het en de schepping zoo vol waren. Hij Was ff&eu man die zich bezie hield me! beuzelarijen. Hij stond 's avonds ook niet aan de deur om met voorbijkomende Haliumer burgers en notabelen lange gesprekken te houden. Ontvanger Motman was van een andere makelij. Hij liep veel alleen in de velden, ook wel eens als het kantoor nog genn»od Maar als hij een idee voelde leven, dan kon hij niet langer bij de klerken zitten. Dan I hij de pen neer en bedacht een bood. En terwijl de klerken de menschen ontvingen, hun ..ym)>ost"-penningen inden of de pennen dansen lieten over de formui en maands-;aten, dan zwierf de ontvanger wel eens zoon halven morgen in de velden, tusschen de aardappel- en roggevelden, een oud vondeitje over en dwaalde kilometers ver langs de dorpsvaart. waar sterveling te bekennen was. Hij liep te denken en te spreken met zichzelf, en dan arde het vaak, dat hij druk gesticuleerde en wild met zijn armen zwaaide.
Landlieden, die den ontvanger kenden. .ten dan te zeggen: „De ünttanger ia wer üthritsen". Want destijds lachten de boe- Ten en arbeiders om al ilie bedrijven van iniellectueelen, die des namiddags al om
„Dy Motman, jonge det is in tinker. dou haste it uea sa mal sjoen, hwet dy net byinoar-piakkesearet det is yn 't rare". Z'ïo zeiden de Hallumers en waren er van over;. da! Motman afwist van dingen tus: hemel en aarde, waarvan zij in hun landelijke levensfilosofie het bestaan niet vermoedden.
oedig zouden zij getuigen zijn van een grooi.-rh gebeuren, waarvan ontvanger Motie auctor inteiectualis was. Wani deze hoofdman van de Directe Belastingen in de eente was met 'n nieuwe ontdekking in den winter van 1800 op 1867 gereed ge-1. Op 9 Februari liet hii in «Ie courant brief plaatsen aan Z.M. de Koning. waarin hij mededeelde een uitvinding te hebben gedaan, die ongetwijfeld een grooten i,i uitoefenen on de i-ommunirhti•■. j bieden van handel. landbouw en industrie. Hij beweerde, dat, indien zijn pogelukte, de stoom had uitgediend, de ide legers konden worden afgeschaft, en ■hij zich sterk maakte om met enkele machines van zijn uitvinding een leger van honderdduizend man totaal te verslaan.
Da ontvanger bood het geheim der uitvinding aan de regeering aan. doch onder enkele voorwaarden: dat de genrojecteerde spoorlijn van Harlingen naar Niehove (Gr.) s| loopen over Bellingwolde — zijn vroestamlplaats —; dat hij in zijn betrekking ais ontvanger moest worden ontheven van een borgbvht: «lat ile ontvangers moeiten worden vrijgesteld van het ..zieldoodend" werk om staten van bekende verhuringen op Ie maken, en eindelijk dat aan hem binnen i-u tijd uit 's Rijks k?s een tegemoetkoming nine-d worden verstrekt van twee milguldenl Kn «lit alles werd door den ssant voorgedragen als zijnerzijds een edelmoedigheid aan het Rijk bewezen.
Toen de regeering had te kennen gegeven, van deze edelmoedige aanbieding nik te kunnen maken, wendde de uilvinder zich tot alle EurnnfMwhe re™serbi''en. met li-1 gevolg, dat hij uit Engehnd een •uiinoodiging ontving om niet bewijlen a ui !e toonen. dat «ie „Rin-allinne" inderdaad schappen bezat, die de eigenaar er aan toekende. Alleen in dat geval was urn onderhandelingen te openen. Men kan nagaan met hoeveel belangstelling i werd besproken. Sommigen dreven er den spot mee; zoo bevatte de „Dokkumer Courant" van die dagen het geestige bericht, dat o ••• iel «Ie ..Rin-allinne" van ontvanger Molinan, in enkele minuten van Hallurn naar Rrussel kon komen, zittende on telegraafdraad. De eenige zwarigheid - hierin om een broekslof te vinden, die daartegen bestand was.... Anderen trokken fmgeloovig de schouder* lach iedereen was nieuwsgierig naar ,ii u afloop, Om zich Ie Vrijwaren van krankzinnigheid, had de heer Mo'man een verklaring zien machtig te werden van twee geiheeren. die constateerden, dat de heer Motman „niet gek" was. On zekeren «lig maakte de uitvinder hii advertentie in de üwai'iler Courant" bekend, dat op een ilden dag met de „Rin-nllirne" te Holii.ai eeg proefrit zou worden gehouden. Ontvanger Motman beleefde spnnnemle uren. Maar bij was zeker van zijn s-urivs. En hij zond enkele Hallumers vooraf den wc; uwardèn on om de rijtuigen te waarschuwen, dat zij ieder oogenhiik iele voorbij konden zien snorren, zooilat hel zaak was. dit oogenblik in «Ie bermen van den af te wachten. En overal op den w
Groot was de onrustige belangstelling bij het publiek. Daar nadert het zware, ijzeren gevaarte, door tal van mannen getrokken. Men plaatst het pp den weg, een rijtuig wordt er achter bevestigd, waarin de heer Motman met zijn adjudanten ~baes smid" en „baes weiumakker" plaats neemt. Aan weerszijden zetten zich een paar emidsknechten, die op een gegeven sein van den hoofdman, aan een touw moeten trekken waarop alles in beweging komt. De bestuur? der neemt vooraan plaats — reeds wordt het hem (volgens later getuigenis op de soos) groen en blauw voor de oogen. Een ademlooze stilte heereoht alom. Met geopeuden mond staart men op het vreemde toestel, dat op dit oogenblik nog te Hallurn staat, maar over enkele minuten te Leeuwarden zal zijn. Eindelijk klinkt het commando aan de emidsknechts; „Trekt!" De bestuurder knijpt zijn oogen dicht, maar hoe?! De kolossus beweegt zich niet'? Xog eens klinkt het: „Trekt!" Doch er komt niet de minste beweging. „'t Is vreemd", zegt de hoofdman, „maar het zal hem nog wel aan dat schroefje mankeeren, net zooals ik gedacht heb". De ondernemers waren het er allen over eens. dat de afrit heden niet kon plaats vinden. En de „Rin-allinne" reed weer — maar door handkiaoht bewogen — terug naar de plaats, waar men haar gemaakt had. Maar toen kwam er beweging onder het publiek. De opgehoopte nieuwsgierigheid, onrust en spot moesten zich uiten. Een luiil gejuich ging op uit honderden kelen, niet hel milist uit die van den bestuurder, die God dankte, dat hij nog in Hallurn was en niet met een appelflauwte erregens in Brussel. straten lag, zooals hij zich had voorgesteld. Met Ie „Rin-allinne" was het evenwel uit. Doch Motman gaf het niet op. Hij bleef gelooven in zijn vinding. En hij uoodigde af en toe Haliumer kennissen bij zu-li op den voldpr. waar hij een kleine „Rin-allinne" liet loopen. ecu miniatuurtje, welk machinetje verwoed over den zolder stoof en bij de turven als het ware oovloog! In het klein was dus de vinding gelukt. Het kwam er nu maar op aan, de zaak in het groot om te bouwen tot heil der gemeenschap. De Ifallumers hadden plezier, doch misschien ook wel een beetje soijt van de mislukte uitvinding. Zooals een boertje, dat een kalf kwam aangeven en aan Motman vroeg: „Had menheer nou dat eene echroefke Bevonden dan was Hallurn nou beroemd gev eo-t. Dr waren hier allemaal menschen komen wonen en er was.missdiien een stuk van de „ympott" afgeraakt. As ik menheer was. dan wou ik die uitvinding doch heelemaal klaar hebbe". Molman was het met den spreker roerend eens.. Het lag ook niet aan hèm! En hij bleef doorgaan. Doch hooger stadium heeft de Haliumer „Rin-allinne" nooit bereikt.
Sensatie in het 19de Eeuwsche Friesland. De uitvinder van de „Rin Allinne". Waarom Hallurn niet beroemd werd.. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
"Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
De vereeniging tot behartiging der stoomvaartbelaugen in Nederland heeft Zaterdagin iildag in hotel Wittebrug te 's-Gravenhage een algemeene ledenvergadering gehouden naar aanleiding van haar 25-jarig bestaan. Op deze vergadering waren mede aanwezig vertegenwoordigers van verseheiiiene organisaties op binnenscheepvaartgebied. De vergadering benoemde tot lid van verdienste haar oud-voorzitter. den heer P, .1. M. Versrhure. die gedurende een tijdvak van 25 jaren leiding aan de vereeniging gaf. De wederwaardigheden van de vereeniging gedurende haar 25-jarig bestaan werden gememoreerd, waarna een uiteenzetting volgde over «ie huiilige. zeer zorgwekkende jmsitie van onze nationale binnenscheepvaart.
Gewezen werd op de noodzakelijkheid maatregelen te treffen om evenwicht te scheppen in de voorwaarden, waaronder de bedrijven der onderscheidene vervoerstakken (rail, water en weg) mogen worden uitgeoefend en waarbij o.m rekening gehouden moet worden met de eischen van veiligheid. Voorts worden regelen gewenscht voor de voorwaarden, waaronder eigen vervoer mag pla&ta hebben en de invoering van een vergunninüsstelsel voor vrachtautodiensten, zooals zulks door de wet op de evenredige vrachtvenleeling voor de beurtvaart heeft plaats gehad. Ook worden voorschriften gevraagil betreffende minimumtarieven voor rail-, water- en wegvervoer met instelling van sancties ep de juiste naleving. Nederland heeft 270 km. waterweg per 1000 vierk. km., n.l. totaal 7ÓOO km. vaarlengte. Dit is evenveel als de lengte der rijks- en provinciale wegen «tertiair wegennet ca. 20.000 km.). De lengte der spoorwegen is 3077 km. en die der interlocale tramwegen 2404 km.
Neilerland heeft tweemaal zooveel waterwegen per vierk. km: als België, bijna viermaal zooveel als Engeland, bijna zesmaal zooveel als Duitschland en bijna zevenmaal zooveel als Frankrijk.
«FIIARTÏGING DER STOOMVAARTBELANGEN. De nood in de binnenscheepvaart.. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
RIKSÜMAGEgST, 11 Nov. In de Geref. kerk alhier werd een zanguitvoering gegeven door ,Io zangvereenigingeu te Ripsuina- L'ei-st. [Sirdaard en Oenkerk. Voort werd werking verleend «loor den heer C. de l'.io> en zijn orkest uit Leeuwarden. In de pauze had een filmvertooning plaats.
Zanguitvoering.. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
WEIDUM, K) :'ov. Pij de voormalige o. 1. I al'iier s'.aod'ii schoolbanken o;> e daar wachtten, om vervoerd te loolkinderen maakten van ■enheid gel ruik om boy. n op du banken te klimmen, niet het noodlottig gevolg, dat een meisje van den arbeider J. Visser van boven viel en niet een gebroken neus wen! opgenomen. Dr Mantel verleende geneeskundige hulp
Neus gebroken,. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
Proefwedsfrijd t. b. van het FVB-elftal 3—3 Eerste Ronde A«3sp.-Bekerwedsfrijden. DZD—Drachten o—4 Eerste klasse. B. HZC 2—Leeuwarden 4 I—2 Tweede klasse. A. Bergum 2—Frisia 3 o—3 Friesland 4—HZC 8 B—2 FVC 3—Sint Anna I'arochie 6—2 B. TKS—De Sweach 6—l Houtigehage—Leeuwarder Boys 3—o D. Heerenveen 3—Blesse o—2 Derde klasse A. Freno 2—SNA 2—2 C. Hallum—Stiens o—l ü. Zwaagwesteinde—Zandbulten 11—2 Woudboys—Stroobos 5—2 E. Hardegari.jp 2—. Westereinder Boys 2 9—o Bergum 3—Kolluni 2 o—o F. VAC 2—Oldeboorn 2—4 H. Boornbereum—Houtigehage 3 I—6 DZD 2—Drachten 3 2—2 Presto 2—TFS 2 4—o I. Blauw-Rood—SDO I—2 Qorredijk 3—Bakkeveen i>—3 •I. Mildam 2—Heerenveen 4 4—l K. ROÜA 2—Eenheid 3—3 L. Lemmer 3—Balk 10—3 M. Steggerda— Delfstraliuizeu s—l N. DOU 3—Boyl 1— 4 -Sport Vereent—De Westhoek 2 B—l 0. Noordwolde 2—Olyphia 2 4—o Oostenburg—Vitesse I—3 P. Eenheid 2—Appelscha o—7 Q. VAC 4—Bontebok 2 4—2 ADSIMR ANTEN. Herste klussc. A. Frisia—Friesland 15—0 E. Rottevalle—Houtigehane I—l1—1 F. Reade Duvels—De Sweach 2—l G. Heerenveen—VAC 4—o H. Olyphia—Noordwolde 6—o 1. Oostenburg—Vitesse 2 B—o •l. Oosterstreek 2—Zandhuizen o—4 L. Bontebok—Read-Swart 3—l Tweede klasse. A. Frisia 3—Freno 2 B—o Friesland 2—Sint-Anna Parochie o—s 15. Leeuwarden 4—Hardegarijp 4—5 E: Gorredijk—Blue Boys 2 14—ö Verschillende wedstrijden moesten worden afgelast.
SPORT Friesche Voetbalbond. Uitslagen van Zondag.. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
Naar wij vernemen heeft de consul van de FVB, de heer R. Lamberts, het bestuur van de Friesche Voetbalbond moeten mededeelen dat hij niet langer de verantwoordelijkheid voor zijn rekening wil nemen van het tweede terrein aan de Fonteinstraat, gelegen naast de Wielerbaan, totdat dit terrein grondig is verbeterd.
Het betreffende terrein, dat er steeds slechter begint uit te zien en in het geheel niet wordt onderhouden (de draiueering is met het bezoek van het circus Sarrasani stuk geslagen en nog nimmer hersteld), is zoo oneffen geworden, dat het onder alle omstandigheden voor de spelers gevaar kan opleveren eu deze verantwoording wil de FVB-consul niet dragen.
Voor de betreffende vereenigingen, die ieder ƒlOO huur per jaar moeten betalen, is dit zeker geen prettige mededeeling, doch misschien zal van gemeentewege nu worden ingezien, dat hier ingegrepen dient te worden. Nog j.l. Zaterdag gaf de secretaris van (jö Gem. Comm. voor Lichamelijke Opvoeding opdracht een hoeveelheid zand te bestellen. Wanneer het veld echter weer bespeeldbaar zal worden gemaakt, moet, zoo deelt men ons mede, geheel anders te werk worden gegaan en dient men te beginnen met het groote aantal gaten en oneffenheden te verwijderen. * # *
DE TERREINEN AAN DE FONTEIN STRAAT. Het tweede voorloopig afgekeurd.. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
Met de cursus voor oeïenmeester, welke de K.N.V.B. hier ter s-teile organiseert, is een aanvang genomen. De eerste lesavond werd door meerdere bouds- en vereenigingsot't'icials bijgewoond. De heer C. H. Poen alhier, lid der Technische Commissie van de K.N.V.8., heeft oi> deze eerste cursus-a von il een uiteenzetting gegeven van het doel. dat de K.N.V.B. zich met deze cursussen stelt. De opzet ie, de onderbouw van het voetbal zoo goed mogelijk te doen zijn door het kweeken van Nederlandsche oefennieestors. die eventueel de buitenlandera kunnen vervangen.
Er zal les worden gegeven in de navolgende vakken:
le. Kennis van het voetbalspel en de spelregels (docent de heer J- van Doorn te Utrecht).
2e. Algemeene theorie der oefeningen, indoortrainiug en kennis der sportieve opvatting (docent de heer P. H. Smit. alhier).
3e. Sporthygiëne, eerste hulp bij ongelukken en sportmassage (docent dr. van Mervennee, aihier).
Namens het bestuur van de K.N.V.B. heeft de heer 11. Valkeina, alhier, de woorden van den heer Poen. nog eens onderstreept en er de aandacht op gevestigd, dat de K.N.V.B. de middelen voor «leze cursus beschikbaar stelt om zoodoende mede te komen tot verbetering van het spelpeil in het Noorden. Het zal nu van de cursisten afhangen of het geld nuttig wordt besteed.
Leidersciirsus K.N.V.B. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
ST. ANNA-PAIL. n >ov. Ter herdenking van de wapenstilstandsdag werd heden alhier door de afd. „Kerk en Vrede" een openbare vergadering belegd waar ds. L. Knipsoheer te Dantumawoude het onderwerp ..Petrus op de golven" behandi-lde, en de heer .1. v.-d. Veen Ie Leeuwarden sprak over „Strijd, den goeden strijd".
Met groote aandacht wenl het gesprokene beluisterd, evenals de mu/.ifUnuiunu-is, die onder leiding van den heer G. Wijngaarden gegeven werden voor pi.lll. 125 personen.
Herdenking wapenstilstandsdag.. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
BE'JCUM, 12 Nov. De opbrengst der ori-3JK-roll :te v. ■« iv de dorpen Be f 103.03. (v. j. I (v. j. föG.'s); TjeUerk f 10.28, (v. j. f 14.60); Oudkerk f 17.98, (v. j. f 37.15); Oostermeer (100,80, (v. j. f 27.51); K.strun, f HO.:,!), (v. j. f 18.43); Eernewoude r 19.25. (v. j. f 11.14): Öuawpude 123,70, (v. j. X 15.30),
Opbronest crisfs-collecte.. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
Voor eenigen tijd las ik het bericht van een Ulreohtscheu student, die wegene 't schieten van musschen veertien dagen gevangenis» fllraf kreeg. Ale de man zoo verstandig gewekt ware, de musschen op Duitewheo bodem te schieten, zou hij van de overheio geen straf, maar een belooning hebben gekregen, ondanks de verscherpte Duiteche wet op die^embesclheraning. Het spreekwoord: Als twee hetzelfde doen is dat niet altijd hetzelfde, is niet alleen waar, maar het kvint er ook terdege op aan, waar men zulke doet. Hier in Midden- Duitechliand kan men dagelijks de opgeschoten jongens bij tientallen achter heggisn en wallen zien sluipen om op musschen te schieten. De doode dieren brengen ze naar het gemeentebureau, waar ze voor eiken musoh drie cent uitbetaald krijgen.
Alleen op deze manier is het mogelijk de musscheuplaag eenlgszins te temperen. Xv geef ik gaarne toe, dat de musschen in de dorpen eerder een plaag kunnen worden, dan in de stad. In de steden kan door deze dieren niet zoo heel veel schade aangericht w orden en bij gebrek aan iets betere, mogen deze- gevederde zangers voor velen een aardig gezicht opleveren. Maar als in do Duitsche dorpen aan die vermeerdering geen paal en perk gesteld werd, zouden de boeren op hun graanvelden aldra niet veel anders oogisten dan het leege stroo.
Nu reed 9 worden de dicht bij de dorpen liggende graanvelden terdege geplunderd. Tarwe en haver zijn der muesehen gading. Men kan er zwermen van vele honderden pp zien nesmtrijken. En het zijn niet alleen die korrels, welke ze oppikken, die voor de boeren verloren gaan, doch bij eiken korrel, welken ze ale voedsel gebruiken, vallen er wel vijf op den grond.
Ook de schuren, waarin het graan bewaard wordt, plunderen ze geducht. De bovenste laag van de sdhoven is in den regel geheel uitgedorscht en ook van de zijden maken ze elk aartje, dat ze bereiken kunnen, leeg. Daarom worden hier op 't dooden van musseden premies gi-tehi.
Het opgenoemde ie nog niet de eenigste schade, die de musschen berokkenen. Ook de kippenhoudere hebben een hekel aan hen. En dat niet alleen, omdat ze een groot deel van het kuiken voer weghalen, maar ze besmetten de kuikens met de z.g. „roode worm", die in de luchtpijp dringt.
Toen ik nog een jongen was, hadden we in mijn geboorteplaats in Friesland «en predikant, wiens vrouw veel van dieren hieM. In den winter voederde ze aan de musschen eiken dag eenige ponden rijst. Om den tuin van de pastorie stond een twee meter hooge haag van liulstboomen. In deze haag ver- ZK melden zich alle muss-ohen uit wijden omtrek en wanneer mevrouw floot, kwamen ze bij honderdtal te voorschijn en streken neer Op de uitgestrooide rijst.
Zoon goedbedoelde daad zou hier miei strafbaar zijn. Daarom is het niet altijd hetzelfde -waar men iets doet.
Brieven uit Duitschland VAN 'T EEN OP 'T ANDEBM Zijn musschen schadelijk?. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
We hebben dit jaar in Duitschland een buitengewoon drogen zomer gehad. De vroegrijpe aardappelen hebben uiterst weinig opgebracht, met de laat rijpe is het beter gesteld. Op laaggelegen vlakten ie de oogst zélfs /.eer goed. Wij hebben hier vel'» vooi> beelden van 400 a 500 centenaars'(loo■pond') per H.A.
De prijs voor winteraardappelen is in doorsnede 60 cent per centenaar hooger dan verleden jaar. Terwijl nven verleden jaar goede eetaardappelen tegen 90 cent per centenaar bij den boer kon koopen, moet men dit jaar f 1.50 betalen.
De stedelingen, voor zoover ze met den tusschenhandel rekening moeten houden, moeten nog 30 a 40 cent mear betalen.
Indien men den vrijen handel gehandhaafd Ikul, zouden de prijzen niet zoo hoog gestegen zijn, want er is voorraad genoeg, doch de prijzen worden eenvoudig dooi- de regeering vastgesteld. Ook met den graanoogst viel het tenslotte niet tegen. Een veel grooter bezwaar is het, dat hier op vele plaatsen het grondwater uit den bodem verdwijnt. Vele putten zijn droog geraakt. Op vele boerderijen is geen v ater meer aanwezig, zoadat men in groote vaten drinkwater voor den veestapel moet halen, 't geen veel werk veroorzaakt. Vele gemeenten hebben dan ook het aanleggen \an waterleidingen ter hand genomen. Dat is iv bergachtig land nogal betrekkelijk gemakkelijk. Wordt op een berg een bron gevonden, welke het geheele dorp van water voorzien kan, dan is de aanleg gemakkelijk. Men behoeft enkel voor de buizen te zorgen, daar het water door natuurlijken druk wel in het dorp komt.
Zelfs de stad Breinen zal het water uit den Harz ontvangen. Voor dit doel wordt een 200 K.M. lange leiding aangelegd. De groote suiikerbietenfaibriek te Halbersladt kan wregens watergebrek niet in bedrijf gesteld worden, waardoor de boeren gedwongen zijn hun bieten naar een ver-afgelegen fabriek te brengen. De bovengrond is bij het ploegen zoo hard en droog als we in den herfst nog nooit beleefd hebben.
Wanneer er dezen winter niet bijzonder veel sneeuw of regen valt, ziet de boer in Midden-Duitschland den volgenden zomer met vrees tegemoet.
Met het veevoeder is het hier slecht gesteld. Hooi en stroo zijn schaarsch en duur en ook d:e bietenopbrengst is gering. De bladeren van de suikerbieten, welke hier het hoofdvcer voor de koeien zijn, zijn dit jaar buitengewoon klein en slecht. De oogst van erwten en boonen was zeer gering.
Over het algemeen ziet men hier de toekomst met ongerustheid tegemoet. Want daar de afzet van Duitsche waren naar het buitenland niet meer vlotten wil, komen er geen deviezen meer in 't land en dientengevolge moet ook de uitvoer beperkt worden.
T'inogtoe kon nv: n in Duitschland zeer goed koopen. De groote volkskla.-se hele niet over veel inkomen, maar als men voor weinig geld veel koopen kan, is dat niet zoo kostbaar. Thai» dreigt dat andere te worden. Alle producten, dlie uit het buitenland moeten komen, worden reeds duuril r. Buiten- en binnenbanden zijn reeds met 100 % in prijs gestegen.
De bevjcjking koopt, wat «Ie noodige kleeren en hel linnengoed betr.ft, zooveel als de smalle b urs het toelaat, want er wordt geragd, d-1 drze arl'kelen re?ds de volgende maand belangrijk in prijs zullen stijgen. Tot «lezen koopdrang dragen de winkeliers het hunne bij. Ze ontvangen hun klanten Sleede met de woorden: „Koopt, 1. ,| w, veel ale u kunt, want de prijzen zullen geweldig etijgien."
Daar ook de prijzen van de levensmiddelen geleidelijk stijgen, kan hef niet anders, of de minder-gesitueerde bevolking, die alles moet koopen, maakt zich over den gang van zaken oiiigeruet. Laten we hopen, dat aliles eien beetje meevalt en dat het Duitacfce volk het leven niet nog moeilijker gemaakt wordt. F. J HOEKSMA.
De uitwerking van de droogte,. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
Door de Nederlandsche Veehouderij Cen trale wordt het navolgende medegedeeld:
Zooals reeds voor eenige tijd bekend werd gemaakt, zullen alle kalveren, die va 1 November 1934 geboren worden, ref
teeren onder de teeltregeling-1935, hetgeen dus inhoudt, dat de mogelijkheid tot bet wal of niet aanhojideu van deze kalveren door de kalver-toewi.jzing-1935 zal worden bepaald.
Ten aanzien van de kalveren, die weliswaar reeds vóór 1 November 1934 geboren werden, doch op die datum nog geen gewicht van 60 kg wat betreft de stierkalveren en 100 kg wat betreft de vaarskalveren bereikt hadden, is vastgesteld, dat door de datum, waarop deze dieren geschetst weden, bepaald wordt of zij onder de teellregeling-1934 dan wel onder die van 1935 ressorteeren. Werden deze kalveren namelijk vóór 1 November 1934 geschetst, dan zullen zij, na de betreffende gewichten van 60 resp. 100 kg bereikt te hebben, door een identiteitsbewijs-1934 gedekt dienen te zijn. terwijl bij schetsing na 31 October 1934 voor hen f.g.t. een identiteitsbewijs-1935 afgegeven zal moeten worden.
De kalvertoewijzing-1935 dient als een zeer dringende aangelegenheid opgevat te worden. Het bestuur der Nederlandsche Veehouderij Centrale zou dan ook reeds geruimen tijd geleden tot vaststelling der betreffende regeling zijn overgegaan, Ware het niet, dat het, van oordeel zijnde dat inzake de toewijzing voor het seizoen 1935 de aard der bedrijven ten nauwste in aanmerking genomen dient te worden, voor deze regeling gegevens behoefde, waarover toentertijd nog niet ten volle beschikt kon worden.
Aangezien de ontbrekende gegevens eerst één dezer dagen verstrekt konden worden en met de verwerking nog eenige tijd gemoeid zal zijn, is voornoemd bestuur van oordeel, dat ten behoeve van de goede gang van zaken aan de definitieve toewijzing ccii voorloopige toewijzing vooraf dient te gaan. Wat voorloopig bepaald if.
Uit dien hoofde is bepaald: le. dat aan de rundveehouders, die voor 1934 een toewijzing van 2 of van een even aantal grooter dan 2 hebben ontvangen, door de betreffende Landbouw-Crisis-Organisaties ten aanzien van het seizoen 1935 voorloopig zullen worden toegewezen aantal vaarskalveren en ongeregistreerde, stierkalveren, gelijk aan de helft van hel hun voor 1934 toegewezen aantal.
2e. dat aan de rundveehouders, die voor 1034 een toewijzing van 3 of van een oneven aantal grooter dan 3 hebbeu ontvangen, voorloopig zullen worden toegewezen een aantal vaarskalveren en ongeregistreerde etierkalveren. gelijk aan de hellt van het hun voor 1934 toegewezen aantal verminderd niet A.
3e. Dat ten aanzien van de rundveehouders wien voor 1934 geen kalf dan wél I vaarskalf of ongeregistreerd stierkalf werd toegewezen, vanwege de betreffende Landbouw-Crisis-Organisaties in eerste instanti nauwkeurig nagegaan dient te worden, of zij voor 1935 wel of niet voor de toewijzing van 1 kalf in aanmerking komen. Indien duidelijk is komen vast te staan, dat zij voor deze toewijzing wél in aanmerking komen, zal hun bij deze voorloopige regeling direct 1 kalf wordeu toegewezen. 1 lic: - bij wordt echter op de voorgrond gesteld, dat één en ander onder geen voorwaarde ten gevolge zal mogen hebben, dat aan deze categorie, te weten de groep veehouders, wier toewijzing 1934 0 of 1 bedroeg, voor 1935 een grooter aantal kalveren dan het totaal der betreffende toewijziiigen-10 34 wordt toegewezen.
Van ieder aantal kalveren, volgens bovenstaande regelen voorloopig toegewezen, wordt de toewijzing ingetrokken met een aantal, gelijk aan het aantal runderen, ten aanzien waarvan de betrokken veehouder niet gebruik heeft gemaakt van de doe hem door de Nederlandsche Veehouderij Centrale geboden gelegenheid ze aan dio centrale te leveren.
Landbouw en Veeteelt DE TEELTREGELING VOOR RUNDVEE. Toewijzing van aantal kalveren voor het seizoen 1935.. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
Aan een veehouder, wiens toewijzing-1934 5 bedroeg, worden volgens de bovenstaande regelen voor 1935 voorloopig 2 vaarskalveren en ongeregistreerde stierkalveren toegewezen, terwijl hem gelegenheid wordt geboden eveneens 2 drachtige dieren of (en) vaarskalveren met een identiteitsbewij--1934 aan de Nederlandsche Veehouderij Centrale te leveren. Van deze voorloopige toewijzing-1935 zal door hem eerst ten volle gebruik gemaakt kunnen worden, zoodru hij de bedoelde twee drachtige dieren of (en) vaarskalveren met een identiteitsbewijs-1934 heeft afgegeven. Heeft hij echter nog slechts 1 dier geleverd, dan zal hein op zijn voorloopige toewijzing ook slechts 1 identiteitsbewijs-1935 uitgereikt kunnen worden, terwijl, indien hij nog geen enkel dier heeft afgegeven, door hem van deze voorloopige toewijzing in het geheel geen gebruik gemaakt zal kunnen worden.
Iv zake het recht vaarskalveren boventallig aan te houden wordt door de Nederlandsche Veehouderij Centrale de restrictie gemaakt, dat de voor dit recht benoodigde erkenning van de veestapel niet zal worden verleend, indien de betrokken eigenaar van de hem door de centrale geboden gelegenheid rundvee te leveren niet ten volle gebruik heeft gemaakt. Een dergelijke erkenning zal slechts één seizoen van kracht zijn, zoodat een erkenning-1934 geen recht verleent om onder d;; toewijzing-1935 ressorteerende vaarskalveren boventallig aan te houden.
Boventallige vaarskalveren. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006
— Gistermiddag is de 38-j ar ige schipper J. Koning, die met zijn schip in het Winschoterdiep te Groningen lag, bij het verrichten van werkzaamheden over boord geslagen, daarbij onder de boot g*" raakt eu verdronken _
ONGELUKKEN.. "Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad". Leeuwarden, 12-11-1934, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 10-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010759620:mpeg21:p006