Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

HANTUM - Twee honden hebben zaterdag voor Kerst een enorme slachting aangericht onder een koppel van 50 schapen in het Hantumerleech onder Hantum. Van de 50 schapen bleken, nadat een van de honden was gevangen en de andere was ontkomen, slechts veertien ongedeerd te zijn gebleven. Zes dieren waren door de honden doodgebeten, dertig waren zodanig gewond, dat daarvan nog eens 28 moesten worden afgemaakt. Een van de honden, een bouvier, was eigendom van de heer M. H. te Hantumhuizen. Deze hond kon worden gevangen en tegen de eigenaar is procesverbaal opgemaakt. De andere hond, vermoedelijk een herder, is ontkomen en de eigenaar daarvan was vanmorgen bij de politie nog onbekend. De schapen waren eigendom van de weduwe J. Kingma te Ternaard.

SYDNEY - De zestien jachten, die meedoen aan de race rond de wereld hebben gisteren - tweede kerstdag - de haven van Auckland in Nieuw-Zeeland verlaten op weg naar Rio de Janeiro, de derde etappe van de in totaal 27.500 af te leggen mijl. Naar schatting ongeveer 10.000 opgewonden Nieuwzeelanders sloegen het schouwspel gade. Het Franse jacht Pen Duick VI met Eric Tabarly als schipper, leidde de imposante schare bij net bereiken van open zee. De zeilvloot, die 7400 zeemijlen naar Rio moet overbruggen, zal via Kaap Hoorn varen. Aan de leiding gaat het Nederlandse jacht Flyer, onder leiding van schipper Cornelis van Rietschoten, vóór het Britse jacht Kings Legend en de Zwitser Disque d'Or. Het tweede Nederlandse jacht, de Tielsa, met schipper Nauta, staat als twaalfde geklasseerd.

UTRECHT - De berichten over een mogelijke gijzelingsactie rond het kerstweekeinde hebben er niet toe feleid dat NS zaterdagochtend minder landizie kreeg dan normaal. De treinen waren redelijk gevuld, ook in het Noorden des lands. Het publiek denkt wellicht dat het allemaal zon vaart niet zal lopen of misschien weet men gewoon niet dat er berichten zijn verspreid over eventuele acties, zo veronderstelde een woordvoerder van NS zaterdagochtend.

Landelijke computervooruitzichten van het KNMI voor woensdag en donderdag: enkele buien, later met hagel of sneeuw en geleidelijk kouder. Meer over het weer op pagina 7.

Gurbe: Vn it Midden-Easten is in •bytsje rede op ierde kommen.

De twee commissies zullen half januari met hun werkzaamheden beginnen. President Sadat zei te verwachten dat de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Vance en VN-secretaris-generaal Waldheim in Jeruzalem aan de gesprekken in de politieke commissie zullen deelnemen. De instelling van beide commissies, die neerkomt op uitbreiding en promotie van de minitop in Cairo tot een ministersconferentie, was het enige concrete resultaat van de topconferentie in Ismailia. Dat succes werd echter al geboekt na twintig minuten vergaderen op eerste kerstdag, direct na de opening van de conferentie.

Zowel in Cairo als Jeruzalem veroorzaakte het uitblijven van de verwachte gemeenschappelijke verklaring over de weg naar vrede in het Midden-Oosten een algemeen gevoel van teleurstelling. Sadat zei weliswaar dat een dergelijke „intentieverklaring" niet noodzakelijk was, omdat beide landen van eikaars goede bedoelingen overtuigd zijn, maar uit zijn verklaring op een persconferentie na afloop van het gesprek met Begin bleek dat de standpunten op de hoofdproblemen - ontruiming door Israël van de bezette gebieden in de Sinaï en op de Westoever van de Jordaan en de vorming van een zelfstandige Palestijnse staat - nog even ver uiteen lagen als voor de ontmoeting tussen beide leiders het geval was.

Sadat noch Begin wilde ingaan op wat ten aanzien van het Palestijnse vraagstuk voor beide partijen wel of niet aanvaardbaar is, maar van Egyptische zijde werd na afloop gezegd dat Sadat en Begin weinig specifiek konden zijn, omdat Jordanië een belangrijke rol moet gaan spelen, en zij niets kunnen zeggen voordat koning Hoessein zijn standpunt heeft bepaald. Volgens die zegsman zou niet zozeer de Palestijnse staat een belangrijk knelpunt zijn - Egypte staat niet op een onafhankelijke Palestijnse staat, maar ziet die in federatief verband met Jordanië - maar de militaire aanwezigheid van Israël op de westelijke Jordaanoever.

Algemene teleurstelling, ook omdat ten. aanzien van het „gemakkelijkste probleem" Sinaï de heren het niet geheel eens waren geworden. Ook hier zijn Israëls militaire wensen ten aanzien van Sjarm el Sjeik, de Rafian-

(Van onze speciale verslaggever)

ISMAILIA-JERUZALEM - Sadat en Begin zijn het dit kerstweekeinde niet eens geworden over de basis van een vredesakkoord tussen Egypte en Israël. Premier Begin bleef een dag langer dan gepland in het luxueuze buitenverblijf van zijn Egyptische collega Sadat, maar de meinginsverschillen over de Palestijnse kwestie bleken voorlopig onoverbrugbaar. Beide leiders toonden zich echter na afloop van hun besprekingen optimistisch. De dialoog tussen Egypte en Israël wordt voortgezet in twee commissies: een politieke onder leiding van de ministers van buitenlandse zaken die in Jeruzalem vergadert en een militaire, die in Cairo bijeenkomt onder leiding van de ministers van defensie uit beide landen.

strook ten zuiden van de Gazastrook, en waarschuwingsstations in de Sinaï met Israëlisch militair personeel bemand, een voor Egypte onverteerbare zaak. Sadat noemde de Sinaï echter eea

„secundaire kwestie" in het streven naar een alomvattend akkoord. En Begin verwees de journalisten naar de komende speciale zitting van het Israëlische parlement.

Een impasse dus, of waren de verwachtingen gewoon te hoog gespannen? „Sadat en Begin hebben allerlei problemen, die ze niet zo snel op kunnen lossen," zeggen Egyptenaren in de straten van Cairo, die tevreden naar de televisie hebben gekeken, waar de persconferentie van Begin en Sadat rechtstreeks werd uitgezonden. Tevreden, „omdat Sadat met zijn ogen spreekt, een taal die jullie in het Westen niet kunnen begrijpen." Van goed geplaatste Israëlische zijde werd vernomen, dat de Verenigde Staten gana proberen Egypte en Israël uit de impasse te helpen. Zij zullen voorstellen dat Begins Ismailia-voorstellen door Egypte zullen worden gezien als een exeprimentele tussenoplossing met ene duur van vijf jaar.

Het bezoek van Begin aan Egypte miste het dramatische van Sadats bezoek aan Israël. Dat was ook de opzet van Sadat geweest. Het ging om een gewoon werkbezoek, zonder vlaggen, volksliederen, rode lopers en parades. Daarom dus een eenvoudige aankomst van het El Al-vliegtuig op de militaire basis van Aboe Soewer, in het verleden meerdere malen door Israël gebombardeerd, bloemen van een jongetje van vijf jaar in militair uniform en een even oud meisje, en alleen Egyptische en Israëlische vlaggen op de cockpit van het vliegtuig. Ook geen toejuichingen voor Begin, Dajan en Weizman in de straten van Ismailia, want het gezelschap werd per helicopter naar Ismailia gebracht, en mocht alleen het laatste eindje in een auto - met vlaggen - naar Sadats buitenhuis rijden.

Begin heeft in ieder geval de piramides gezien, zij het vanuit de lucht. Volgens berichten had Sadat daar persoonlijk zijn toestemming voor gegeven. Begin en Sadat hebben samen een eindje langs het Suezkanaal gereden, met Sadat achter het stuur van zijn Cadillac, volgens veel Egyptenaren alweer een goed teken. De sfeer van goede verstandhouding tussen beide leiders moet dan ook worden gezien als voornaamste grond voor uitlatingen als ~er bestaat geen onoverbrugbare kloof tussen Egypte en Israël" (Sadat) en „we pogen gezamenlijk een brug naar de vrede te slaan" (Begin). (Zie verder pagina 3).

President Anwar Sadat lacht ontspannen terwijl premier Menachem Begin vragen van verslaggevers beantwoordt na afloop van de Egyptisch-Israëlische topconferentie.

CORSIER-SUR-VEVEY - De filmacteur Charles Chaplin is vanmorgen begraven op het kleine kerkhof van het Zwitserse plaatsje Corsier-sur-Vévey, in tegenwoordigheid van zijn nabestaanden en de Britse ambassadeur in Bern, die koningin Elizabeth vertegenwoordigde. Zij had Chaplin 1975 tot „sir" gemaakt en daarmee zijn vrouw tot „lady", wat hem bijzonder plezier gedaan had.

Chaplin is overleden in zijn achttiende-eeuwse huis aan het meer van Genève waar hij de laatste 25 jaar van zijn leven heeft doorgebracht. De laatste tijd was hij te zwak geworden om nog zelf te kunnen lopen, en moest hij in een rolstoel worden gereden. Zeven van de acht kinderen van Chaplin hadden zich bij hun wereldberoemde vader en zijn vrouw Oona gevoegd om gezamenlijk de kerstdagen door te brengen. Alleen dochter Geraldine was afwezig. Zij is in Spanje voor een nieuwe film.

Volgens Chaplins lijfarts, dr. Henri Perrier, ging diens toestand al enige tijd gestadig achteruit. Chaplin leed overigens niet aan een bepaalde ziekte. „Je zou kunnen zeggen dat hij aan ouderdom is overleden," aldus dr. Perrier. (Zie voor Chaplins levensloop pagina 9.).

(ADVERTENTIE 1.M.) ELEKTRONISCHE ORGELS LEEUWARDEN: Gr. Schavarnak 11 - Tal 50279 DRACHTEN: Stationwag 171 -Tal. 17282 DOKKUM: Aalaumarpoort 1

m*s *"$m«v 1 i— Piano's .<>» | Cherny (nieuw) _2JH;. 2.435.* • CHERNY(nw)twv *S».. 2.715.- Lindbergh* J.545.- 2.795.- Zimmermann* 4_265.- 2.945.- Feurich* J*9sr- 5.400.--• Rich. WEBER(nw)_SJ4O:. 3.995.--j Petrof* 4^05:. 3.595.--• BECHNER(nieuw) 5J407. 3.995.- Yamaha (nieuw) A*VHrr- 3.560.- Aug. Förster* ' 4^B».- 3.640.--• AIex.IRMBACH"!:S,vw'**?fcw 4.535.- I Steinway&Sons* JMM;. 10.750.--• TCHAIKAI?^' JJSO:. 5.595.- Heagele* 8.000.. 5.450.- Keus uit meer dan 500 piano's. Occasion piano's vanaf 1000 gld. Vleugels ter waarde van voor Ibach* 19.WC.. 14.100.- Bösendorfer* 30.250- 18.900.- Yamaha* iMMr- 9.350.- Steinway&Sons* 35^00.. 20.900.--• ESTONIA(nieuw) 31.500.- 21.940.- Blüthner* -29400T-18.300.- GrotrianSteinweg.24,*oo7. 14.900.--• BECHNER(nieuw)l2^W> 10.990.- Bechstein* 22A**.. 13.900.- Keus uit meer dan 100 vleugeis. Occasion vleugeis vanaf 4500 gld. * in staat van nieuw Europa's grootste import- en exportspecialist in vleugels en piano's. Gratis thuisbezorging. 5 jaar garantie. Stemmen en onderhoud door geheel Nederland.

De kastenwand met zwevende deur Iffilfliwqaq Leeuwarden JÓII Öe Jung

... .je kunt er ook mee vliegen.

BAARN - Prins Claus en prinses Beatrix zijn gisteravond met hun kinderen vanuit Baarn per trein naar het Oostenrijkse Lech vertrokken. Zij zullen daar hun wintersportvakantie doorbrengen en keren weer terug als de school begint.

ALS ER NOG één gebeurtenis in 1977 de term „historisch verdient, dan wel het vredesoverleg in de kerstdagen te Ismailia tussen „de man van net jaar" president Sadat van Egypte en premier Begin van Israël: De nazaten 'van de Farao en Mozes meer dan 3000 jaar na Israëls uittocht uit Egypte bijeen op een plaats genoemd naar vader Abrahams zoon Ismaël, nabij de Rode Zee, waar Mirjam na de ondergang van Farao's leger met Mozes zong: „Looft Jahweh, want hij is hoog verheven; het paard en zijn ruiter heeft hij in zee gestort", en 'zulks op het geboortefeest van de Jood Jezus, zoon van Mirjam, of Maria, die na zijn geboorte met zijn ouders een toevlucht in Egypte vond. Voor wie er oog voor heeft, gebeuren er in deze wereld nog wonderen zoals in Mozes' en Jezus' dagen. Maar de aardse werkelijkheid is ook nog even hard als in die dagen. Daardoor is er in Ismailia helaas niet méér bereikt dan redelijkerwijs mocht worden verwacht, maar gelukkig ook niet minder dan waarop onder de gegeven omstandigheden mocht worden gerekend. Het proces, dat Sadat met zijn vredesreis naar Jeruzalem op gang heeft gebracht, gaat door. De vaart zit er nog in, al gaat het langzamer en moeizamer dan velen hadden gehoopt. Een terug is er niet.

Hoewel een allesomvattende vrede tussen Israël en ziin Arabische buurlanden Libanon, Syrië, Jordanië en Egypte einddoel blijft, schijnt nu een vredesregeling tussen Egypte en Israël als eerste stap daartoe te worden nagestreefd. Er zijn in Ismailia goede vorderingen gemaakt op de weg naar ontruiming van de hele Sinaï door Israël. Het lijkt mogelijk, oplossingen te vinden voor Sjarm-el-Sjeikh, dat Israël als steunpunt wil houden ter bescherming van zijn scheepvaart en voor de Israëlische nederzettingen bij Rafah ten zuiden van de Gaza-strook.

Een regeling tussen Egypte en Israël kan en moet dienen om de andere buurlanden van Israël aan de onderhandelingstafel te brengen. Syrië, Jordanië en Libanon beseften terdege, dat zij zonder Egypte geen oorlog tegen Israël meer kunnen voeren en dat zij vroeg of laat de weg van vreedzaam overleg moeten kiezen. Voor Libanon en Syrië lijkt een regeling mogelijk. De grote barrière voor vrede blijft de toekomst van West-Jordanië (Judea en Samaria), van Jeruzalem en van de Palestijnen.

Zoals te verwachten was, konden Sadat en Begin het in Ismailia nog niet eens worden over de Palestijnse kwestie. Israël wil nog niet weten van een volledige ontruiming van de in '67 bezette westelijke Jordaan-oever, van de stichting van een Palestijnse staat in dat gebied en in de Gazastrook en van het recht op vrije vestiging in dat thuisland voor de anderhalf miljoen Palestijnen, die in de verstrooiing wonen in Libanon, Syrië en Jordanië. Jeruzalem wil niets weten van een erkenning van de PLO van Arafat. Wat Israël de Palestijnen biedt is ten enenmale onvoldoende, én voor het Palestijnse volk én voor de vrede in het Midden-Oosten. Jeruzalem is bereied, West-Jordanië en de Gazastrook een beperkte mate van zelfbestuur te geven, waarbij Israël troepen in deze gebieden mag nouden en het recht krijgt, er nieuwe nederzettingen te stichten naast de 51, die het er al heeft. Zon Palestijnse mini-staat onder Israëlische controle is terecht vergeleken met de zwarte thuislanden, of Bantoestans, die het blanke bewind in Zuid-Afrika voor de negers inricht. Een lichtpunt in Israëls voorstellen is echter, dat Jeruzalem schijnt af te zien van inlijving van Judea en Samaria bij Israël en dat ze de mogelijkheid open laten van het ontstaan van een zelfstandig Palestina in fasen, in samenspel met Jordanië. Toch dreigen de Palestijnen het kind van de vredesrekening van Sadat en Begin te worden. Zolang er echter geen oplossing voor het Palestijnse vraagstuk is gevonden, kan er van echte vrede in het Midden-Oosten geen sprake zijn. De 650.000 Palestijnen in het bezette West-Jordanië en de 450.000 in de Gazastrook kunnen geen genoegen nemen met beperkt zelfbestuur onder Israëlisch militair toezicht. De anderhalf miljoen Palestijnen in de vertrooiing kunnen nimmer blijvend worden geweerd uit hun thuisland en van hun geboortegrond, evenmin als de Joden zich ooit weer laten scheiden van het land van hun vaderen.

Een moeilijk punt blijft daarnaast de status vaa Jeruzalem. Israël wil zijn gezag over de hele stad niet meer prijsgeven, terwijl de Arabieren zich niet kunnen schikken over Israëlisch gezag over Arabisch Jeruzalem met mohammedaanse heiligdommen als de Al-Aksa-moskee. Israël schijnt Bethlehem tot hoofdstad van een Palestina-in-wording te willen maken, terwijl er voorde Palestijnen, evenals voor de Joden, maar één hoofdstad is: Jeruzalem. De Israëli's zijn hoogstens bereid, voor de christelijke en mohammedaanse heilige plaatsen een soort Vaticaanse regeling toe te passen. Maar van Jeruzalem een internationale stad maken, dat nooit.

Israël toont neiging, het vredesoverleg op de lange baan te schuiven. Maar Sadat heeft haast. Het kan hem politiek en persoonlijk de kraag kosten als het vredesoverleg stagneert of vastloopt. Israël moet even moedig als Sadat risico's voor de vrede wagen. Het gaat nu niet meer zozeer om het bestaan of niet bestaan van Israël, maar om oorlog of vrede. Er is een historische kans op een blijvende vrede geschapen. Als Israël deze kans voorbij laat gaan, zal het nog tientallen jaren in de woestijn van bewapening en oorlog moeten rondzwerven voordat het het beloofde land van de vrede kan binnentrekken. "^