Gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling

ER IS OP vakverenigingsgebied in Nederland iets aan het veranderen. Geleidelijk voltrekken zich verschuivingen in de geesten, die thèns nog niet tot organisatorische veranderingen leiden, maar dit op een bepaald moment toch zullen gaan doen Het NVV heeft altijd al de ene, ongedeelde vakbeweging gepropageerd. Het roomse NKV (vroeger KAB geheten) en het protestants-christelijke CNV stonden daar fel afwijzend tegenover. De Nederlandse roomse bisschoppen hebben in 1954 nog een dikke streep onder die afwijzing gezet in een Mandement dat het lidmaatschap van het NW voor roomskatholieken afwees. Dit Mandement is inmiddels bijgezet in het mausoleum van niet meer geldige besluiten. Er voltrekken zich in de roomse wereld grote veranderingen die ook op politiek en maatschappelijk gebied hun gevolgen zullen hebben.

NVV en NKV hebben een gemeenschappelijk urgentieprogram aanvaard. Het CNV is aanvankelijk met een eigen program gekomen — dat niet sterk van het andere verschilde — maar zal zich binnenkort bij het actieprogram van de twee anderen gaan aansluiten. In allerlei opzichten wordt de samenwerking van de drie grote vakcentrales steeds nauwer en de stemmen die op fusie aandringen klinken thans niet meer alleen op uit de kring van het NW.

Het NKV is in dit opzicht al wat verder gevorderd dan het CNV. De roomse vakbond begint steeds meer aan zijn eigen bestaansrecht te twijfelen. Dat is in de jongste vergadering van de verbondsraad wel gebleken.

IJ ET ..PAROOL" schreef in dit ver*■■* band het volgende:

„Het Nederlands Katholiek Vakverbond (NKV) staat niet (meer) afwijzend tegenover een samengaan met het Nederlands Verbond van Vakverenigingen (NVV) en het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV). In de vergadering van de verbondsraad heeft voorzitter Mertens althans verklaard, dat het NKV bereid is na te denken over een fusie met de beide zusterorganisaties.

De maatschappelijke evolutie, aldus de heer Mertens, voltrekt zich zo snel, dat elke organisatie zich voortdurend op haar eigen bestaansgrond dient te bezinnen. Tegenover de mogelijke voordelen van een eenheidsverband van de drie vakcentralen kunnen z.i. echter ook nadelen staan. Zo stelde hij de vraag, of zon verband wel de meest doelmatige en werkbare vorm voor de vakbeweging zou zijn en voldoende zou aansluiten op de verhoudingen in de Nederlandse samenleving.

Wat hij met het laatste deel van deze zinsnede heeft bedoeld is niet duidelijk, vooral niet als men bedenkt dat die ..verhoudingen" de laatste jaren allerminst statisch, maar volop in beweging zijn. Wie twijfelt aan de zin van de partijvorming op confessionele grondslag — en dat zijn er, ook blijkens de verkiezingsresultaten, zeer velen — twijfelt vanzelfsprekend nog sterker aan de zin van een verzuilde vakbeweging, die immmers op haar werkterrein der belangenbehartiging met een verdwijnend minimum aan levensbeschouwelijke zaken te maken heeft.

Intussen denkt het NKV alleen nog maar. Bovendien moet nog maar worden afgewacht hoe de kaarten in het altijd iets meer terzijde staande CNV liggen. Maar dat er nu gedacht wordt is, twaalf jaar na het geruchtmakende mandement, een opmerkelijk feit. Overigens is zoiets wel meer vertoond: eerst ruzie, dan fusie."

p EN DAG LATER schreef het „Vrije Volk" in een redactioneel commentaar over hetzelfde onderwerp:

..Er gaat bijna geen vergadering van de christelijke en vooral van de rooms-katholieke vakbeweging voorbij, ol de gewetensvraag komt aan de orde of de levensbeschouwelijke verscheidenheid nog langer een gegronde reden is voor organisatorische gescheidenheid.

Het officiële antwoord op deze vraag luidde deze week ook weer bij het Nederlands Katholiek Vakverbond: „ja". Of liever gezegd: ..ja .. . maar .. ." Achter dat „maar" volgen namelijk steevast opmerkingen die bij de blanco toehoorder het vermoeden doen rijzen dat het ..ja" langzamerhand begint te verkeren in een voorzichtig „nee".

Om te kunnen bevroeden waar de ontwikkeling van de vakbeweging naar toegaat, is het leerzaam om NVV. NKV en CNV eens te beschouwen alsof het grote ondernemingen waren.

Dan ziet men dat deze drie ondernemingen opereren op dezelfde markt, dezelfde zakelijke belangen voorstaan en een klantenkring bestrijken die sociologisch en economisch vrijwel geen verschillen vertoont. Verder blijkt dat de maatschappelijke activiteiten van de drie ondernemingen elkaar voor 90 percent overlappen, dat men van de leiders eendere bekwaamheden en gelijk uithoudingsvermogen verlangt, dat de ondernemingen aan eenzelfde soort kritiek van de buitenwereld bloot staan en dat zij niet voor elkaar onderdoen wat betreft de kracht van hun (leden)winstmotief. Voeg daar nog bij een door de jaren beproefde eenheid van optreden naar buiten, gebaseerd op een actieprogram van de twee grootsten, waar binnenkort de kleinste (het CNV) zich ook bij zal aansluiten. Als in de zakenwereld de kaarten ergens zo liggen, dan kan men alvast wel een rustig conferentieoord in de bossen bespreken waar de leiders van de betrokken onderneming binnenkomen met in hun achterhoofd de mogelijkheid van een fusie. En waar ze uit komen met het Geloof in De Fusie. Er is geen reden om aan te nemen dat de bestaande — en nog te verstevigen — samenwerking tussen de vakcentrales plotseling in de stroomversnelling zal gaan stilstaan om te bevriezen op de oude standpunten en tegenstellingen. Na het dit jaar te verwachten actieprogramma lijkt het eerder voor de hand te liggen dat de lijnen, die aan de top steeds meer parallel lopen, eveneens parallel naar onderen worden doorgetrokken. Dat wil zeggen: dat de bonden eveneens gaan komen met gezamenlijke actieprogramma's en vervolgens met gezamenlijke dienstverlening, gezamenlijke contributieinning en gezamenlijke schriftelijke en mondelinge voorlichting. Op een zeker moment zullen de drie lijnen dan van top tot voet evenwijdig lopen. Dan is een vrijwel geruisloos duwtje voldoende om ze tegen elkaar te schuiven tot één stevige dikke lijn. En intussen zal de vakbeweging van fusies in het bedrijfsleven theoretisch en praktisch zoveel hebben geleerd dat de onvermijdelijke personeelsproblemen vlekkeloos kunnen worden opgelost." \A EN ZIET: de sooialistisdhe pers ' ' past de doorbraakredenering toe. Het gaat in de politiek èn in de vakbondsactiviteiten alleen maar om ..zaken doen*, om belangenbehartiging en men heeft slechts — zoals het ..Parool" het uitdrukt — ..met een verdwijnend minimum aan levensbeschouwelijke zaken te maken". Nu, waarom dan niet naast de Partij van de Arbeid ook één vakbond van de arbeid! De kans .schijnt groot, dat het einde inderdaad zó zal zijn als het „Vrije Volk" voorspelt. Een christelijke vakbeweging heeft trouwens alleen maar bestaansrecht als zij het „gij, geheel anders" in praktijk brengt. Als zij daarentegen het schema van de wereld overneemt, dan zal haar uiteindelijke samensmelting met de niet-christelijke vakbeweging slechts de officiële afsluiting zijn van een proces dat zich al tevoren in de principiële sfeer heeft voltrokken.

Ongeveer 3500 gasten, onder wie ambassadeurs en buitenlandse verslaggevers, hebben twee uur en 10 minuten in het Roemeense palcis van de republiek gewacht op Tsjoe En-lai en de Roemeense partijleider Ceausescoe. Verscheidene aanwezigen waren al weggegaan toen zij aankwamen. Officieel werd verklaard, dat Tsjoe En-lai „langer had gerust dan verwacht werd". Vermoed wordt, dat er geschillen waren gerezen over de tekst van de redevoering, die Tsjoe En-lai zou houden. Beiden keken nu bij het binnenkomen ernstig en tijdens de hele bijeenkomst kon er geen glimlach af. Beide staatslieden hielden een toespraak zonder geschilpunten aan te roeren. Een eerdere toespraak van Tsjoe met felle aanvallen op Moskou was door de Roemeense pers genegeerd.

//; Boejoemboera, de hoofdstad van Boeroendi is onlangs een samenzwering ontdekt. De samenzweerders wilden verscheidene regeringsfunctionarissen vermoorden. De Amerikaanse inlichtingendienst. C.1.A., zou een belangrijke rol spelen in de samenzwering, die buiten Boeroendi was voorbereid met medewerking van persoonlijkheden uit Boeroendi. Ilet zou in de bedoeling hebben gelegen een militair bewind in Boeroendi in te stellen.

De Izwestia schrijft dat onlangs een geweldige vloedgolf in de vruchtbare Fergana-vallei in Oezbekistan verwoestingen heeft aangericht. Door de zonnchittc waren de ijsmuren van het 3000 meter hoog gelegen meer Yashin-kul gesmolten, waardoor het water zich in een adri meter hoge golf in het dal van de Isfairamsai-rivicr stortte.

Het meer ligt in de Kichikalai-bergen. Er zijn volgens de Izwestia mensen omgekomen, het blad schrijft echter niet hoeveel. De vloedgolf heeft bruggen, spoorlijnen, huizen en de katoenoogst over een groot gebied vernield. Van een betonnen brug over de rivier Koevasai werden grote brokken beton honderden meters meegesleurd.

De stad Fergana. een centrum van katoen en zijde-industrie met 87.000 inwoners, werd enige tijd bedreigd, de gasvoorziening is 24 uur gestaakt geweest. Door snelle maatregelen kon de stad gespaard worden. Uit de gevarenzones werden mensen gered met hefschroefvliegtuigen. Fergana ligt ongeveer 280 km ten oosten van Tasjkent, de hoofdstad van Oezbekistan, waar zich sinds 26 april verscheidene aardbevingen hebben voorgedaan.

De Izwe6tia schrijft dat het centrale comité van de communistische partij van de republiek in voltallige zitting maatregelen heeft besproken om Tasjkent te helpen en de katoenproduktie op te voeren. Waarnemers zeiden dat de ramp in de Fergana-vallei eveneens ter sprake komt.

„Kasi", de militante anti-communistische beweging van Indonesische geleerden en academici, heeft het aftreden van president Soekarno geëist wegens diens „wanbestuur".

Een delegatie van 30 man van de „Kasi" heeft generaal Nasoetion, de voorzitter van het voorlopige raadgevende Volkscongres, verzocht de rede die Soekarno in het Congres uitsprak, in krachtige bewoordingen van de hand te wijzen.

Zeven Indonesische arts-specialisten van het Indonesische kankerinstituut zullen een jaar lang in de kliniek en het laboratorium van het Nederlandse Kankerinstituut in Amsterdam gaan werken om hun kennis en ervaring op het gebied van kankeronderzoek en jbehandeling te vergroten. Hun komst is mede mogelijk gemaakt door de verstrekking van studiebeurzen door het ministerie van buitenlandse zaken. Beide instituten beogen hiermee tot een blijvende vruchtbare samenwerking te komen, aldus een mededeling van het Nederlands Kankerinstituut. De Indonesische specialisten kwamen zaterdag in ons land aan. — o — — Premier Tsjoe En-lai van China heeft zijn bezoek van acht dagen aan Roemenië beëindigd en is naar Albanië vertrokken.

Koningin Elizabeth heeft vorige week een bezoek gebracht aan een tentoonstelling van kunst van de twintigste eeuw te Londen. Ze staat hier bij een beeld in het beroemde veilinghuis „Sotheby's" van de Engelse beeldhouwer Henry Moore. Naar haar gelaatsuitdrukking te oordelen begrijpt ook de Koningin niet helemaal wat het beeld voor moet stellen.

De Kan. Toeristenhond ANWB gaat nog dit jaar en in het komende jaar verscheidene nieuwe bijkantoren openen. Nieuwe kantoren zullen komen in Alkmaar, Dordrecht, in „Het Dorp" bij Arnhem en in Den Bosch. Verplaatst en uitgebreid zullen worden de kantoren in Eindhoven en Heerlen. De bond heeft ook twee nieuwe rijdende bijkantoren in gebruik genomen, namelijk een omgebouwde autobus en een geheel nieuwe truck met oplegger. De laatste zal dienst gaan doen in Alkmaar, Bergen op Zoom, Dordrecht, Gorinchem, Gouda, Den Helder, Leiden, Oss, Roozendaal, Terneuzen, Venlo en Zierikzee. Dit is meegedeeld tijdens de jaarlijkse persconferentie van de bond in Den Haag.

Aan de hand van de ervaring die zowel met de bus als met de truck met oplegger zal worden gedaan, zal worden uitgemaakt welke het gunstigste type is. Is dat eenmaal bepaald, dan ligt het in de bedoeling om het aantal mobiele kantoren uit te breiden tot zeven plus een reserve. Dan zal men in 35 gemeenten die niet. of nog niet groot genoeg zijn om de vestiging van een pernament kantoor te rechtvaardigen, op een vaste dag in de week het publiek van de dienstverlening van het mobiele kantoor gebruik kunnen laten maken.

Speciaal voor het vakantieverkeer heeft de ANWB nu twee vooruitgeschoven posten in het buitenland, namelijk in Champex, in zuid-westelijk Zwitserland en in Barcelona in Spanje. Vanuit deze vooruitgeschoven posten is de bond in staat om nog intensiever hulp te verlenen aan leden die met persoonlijke of technische moeilijkheden te kampen hebben. Het ministerie van buitenlandse zaken heeft zijn instemming met deze, tijdelijke vooruitgeschoven posten betuigd. De alarmcentrale van de ANWB staat permanent via een telexverbinding in contact met beide posten.

Tijdens de persconferentie werd ook gesproken over de zogeheten witte pompen. Benzine die men aan de normale pompen verkoopt kan vergeleken worden met verpakte levensmiddelen, waarvan men zekerheid heeft dat ze aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen, aldus de ANWB. De bond stelt zich echter op het standpunt dat de benzine uit de witte pompen daarom bepaald niet slecht behoeft te zijn.

De hoofddirecteur van de ANWB, de heer A. Blankert, deelde in antwoord op vragen mee dat binnen niet al te lange tijd een concepteindrapport is te verwachten van de werkgroep alarmering, die zich bezig houdt met de alarmering en hulpverlening op landelijk niveau bij ongevallen.

Wat betreft de plannen die er in verschillende steden bestaan om de binnenstad af te sluiten voor verkeer, stelt de bond zich op een genuanceerd standpunt. Dat standpunt luidt, dat men, vooral in oude binnensteden, op den duur tot een afbakening zal moeten komen, namelijk van gebieden waar men nog wel met de auto zal kunnen komen (en die auto dan zal moeten kunnjn parkeren) en van gebieden die uitsluitend te voet bereikbaar zullen zijn.

Het Oost-Westduitse gesprek over een nieuwe pasjesregeling voor bezoeken van Westberlijners aan het Oostduitse stadsdeel is in een impasse geraakt. De huidige regeling verloopt 30 juni. Als voor die tijd geen nieuwe overeenkomst wordt gesloten, zullen Westberlijners ook voor dringende familie-aangelegenheden niet meer naar het Oosten kunnen. _ o — President De Gaulle heeft tijdens zijn bezoek aan een generatorenfabriek in Novosibirsk een lans gebroken voor nauwere industriële samenwerking tussen, de Sovjet-Unie en Frankrijk. — O — — De Westduitse Bondsdag heeft met de stemmen van verscheidene CDU-afgevaardigden tegen, bei wetsontwerp van de regering aangenomen, dat een vrijgcleidc biedt aan Oostduitsers die de Bondsrepubliek komen in het IcaHer van <_<> _i__\A/_i_v«>_ino van .nrclcr .

Direct nadat ze vorige week voor haar examen aan het Amsterdams Muziek Lyceum was geslaagd toog Emmy Verhey naar Den Haag om daar een receptie bij te wonen in de Russische Ambassade, die ter ere van haar en Christiaan Bor werd gegeven. Na de receptie hebben de beide deelnemers aan het Tsjaikovsky-concours t« Moêkom nog een uitvoering gegeven.

Geaymboliseeerd door een «rfagwiiweling Ls tijdens een omstreeks vi# uur durende proefvaart in het Marsdiep de diesel elektrische veerboot „Texel - stroom" officieel door de directie van de machinefabriek en scheepswerf P. Smit Jr. N.V. te Rotterdam overgedragen aan de N.V. TexeTs eigen stoomboot onderneming te Den Burg op Texel. De boot kan 750 passagiers vervoeren en zeventig personenauto's. Terwijl er in de toekomst nog 30 kleine personenauto's op het boveiuijdek zullen kunnen worden vervoerd. Met de ingebruikneming van de Texelstroom (68 mtr. lang en max. 16.30 mtr. breed), die overigens al vanwege enkele topdagen enige malen is ingezet, is de veerdienst Den Helder-Texel compleet. Mocht de op 17 juli 1964 in dienst gestelde zusterveerboot Marsdiep incidenteel buiten gebruik komen — zoals onlangs gebeurde bij een aanraking met de wal — dan kan de Texelstroom de grote verkeersstroom opvangen. Totnogtoe fungeerde de oude ..Wilhelmina" als reserveveerboot. Hoe groot die verkeersstroom is en hoe sterk deze aanwas blijkt uit de volgende cijfers: in 1962 vervoerde de Teso nog 13.000 vrachtauto's, in 1966 zal dit aantal 30.000 bedragen. Het aantal personenauto's dat van de bootdienst gebruik maakt groeide in die vier jaar met 170 procent. Verwacht wordt dat dit jaar 200.000 pesonenauto's de oversteek van Den Helder naar Texel zullen maken en 1 miljoen passagiers. De betekenis van ~de Texelse boot" ligt vooral in het vrachtverkeer. Niet alleen het eiland vaart er wel bij doch ook de vervoersbedrijven die voor het bestaan van de Teso aanzienlijk grotere bedragen moeten neertellen om hun lading naar Texel te krijgen. De nieuwe veerboot heeft 6.4 milioen gulden gekost, kosten die opgebracht zijn door de N.V. Teso zonder financiële hulp van de overheid. De overheid heeft wel haar geldelijk aandeel geleverd in de aanleg van de walaccommodatie. Het provinciaal bestuur heeft zijn grote waardering betuigd voor deze „opmerkelijke prestatie" van particulier initiatief.

President De Gaulle zou zaterdag waarschijnlijk de bekende Sovjetrussische raketlanceerbasis te Baikonoer. 2.000 km ten zuidoosten van Moskou, bezoeken. Hij zou daar waarschijnlijk de geheimzinnige geleerden achter de Sovjetrussische ruimtevaartsuccessen ontmoeten, van wie de naam pas wordt vrijgegeven nadat zij zijn overleden. Hij zou dan tevens de eerste westerling zijn, die er wordt toegelaten.

Een pokkenepidemie heeft op West- Sumatra aan 400 mensen het leven gekost. Medische ploegen zijn naar het gebied ge/onden om de bevolking in te enten en er zijn geneesmiddelen per vliegtuig overgebracht.