Het Vaderland : staat- en letterkundig nieuwsblad

Wo hebben met het gisteren aangekomen postvliegtuig dagbladen van Java on-rangen tot ca met 17 December en »a Dril tot en met lg December.

Ve «ltetel-MMe la bet Veltege «a «edele-

Op 1? deaer heeft het Vollege van VedeKgeerdea van den Volksraad de motie strekkende tot bet uitstellen van <^n bouw van -den derden kruiser ia openbare vergade» r^lg behandeld. Deze motie, onderteekend door de gedelegeerden Van Helsdingen, de Hoog. Blaauw. Hamer, Ban Roep. Vo. Viranata. Boeta«Uo. Soejono. Dwidlo«ewo>». Oeto?». Boangkoepoa. Thamrla, «lochtar en Ratu Langt, luidt als volgt:

De Volksraad. «erwegende dat 's lands ■n«-»-i*

uitstel van den bouw van den derden kruiser, althans voor 1932 noodzakelyk — tenzy de bouw verder geheel voor rekening van Nederland zoude plaats hebben: besluit deze meening ter kennis te brengen van de regeering. het opperbestuur en de Staten» Generaal.

De heer Kan (partijloos Qhineesch lid) geeft een korts uiteenzetting van de redenen, die tot de indiening der motie hebden geleid. Den toestand voor 1932 meent spr. te kunnen typeerea door aan te geven dat aan inkom» sten gerekend kan weiden op niet meer dan 300 nul» lioen. terwijl rekening moet worden gehouden met vele verplichte uitgaven van ruim «O mMloen. Dat geeft reeds een tekort van 100 millioen. waarbij nog 80 millioen geteld moet worden. Met de gegeven cijfers voor oogen. denkend aan de overal opgetrokken tariefmuren, de protesten tegen salariskorting en bezuiniging, acht spr. net niet verantwoord in 1932 met den bouw van den derden kruiser te beginnen.

Aan het debat is bet volgende ontleend:

De heer ir. staargaard

Dit is voor spr. het kernpunt De regeering spreke zich erover uit of in 1934 een budget-evenwicht te bereiken is. Indien de regeering erkent spijt te hebben van den kruiseipost worde dit door de regeering erkend. Dan zal ook spr. de regeering steunen. Intusschen wil spr^ indien voldoende onderteekenaars te vinden zijn. een nieuwe motie indienen.

De heer Van Baaien (Middenstand) vraagt: Waarom wordt kort voor de opening van den Volksraad in pleno, deze motie ingediend? Dit schept een gevaarlijk antecedent.' Men komt door deze motie slechts op een hellend vlak en speelt in de kaart van overdreven pacifisme. Bij de hoofdbegrooting komt men nog verder van huis. omdat afstel toch niet mogelijk is. Het uitstel beteekent zelfvernietiging; de Sumava gaat reeds terug en het volgend jaar is de Java aan de beurt. spr. ziet in de motie alleen een goedbedoelde, maar nuttelooze demonstratie.

De heer mr. Hamer (Vad. Club) was verrast door het begin van de rede van den heer Van Baaien. Spr. wijst er op. dat de zaak niet zoo eenvoudig is en ging af op twee belangrijke informaties. Ten eerste de inlichtingen, welke officieus werden vernomen, omtrent den chaoUschen toestand van 's Lands financiën en ten tweede omtrent het gerucht, dat de Indische regeering tot uitstel van den kruiserbouw geadviseerd heeft. Doch er waren nog andere, ernstige geruchten. Spr. vraagt naar de waar» heid dezer geruchten. Hiervan zal de stem van spreker afhankelijk zijn.

De heer Soangkoepon (Bataksch lid): D heeft toch geteekend!

De heer dr. Ratulangi (Nat.) wijst op den bij» zonderen aard van deze motie. De zaak is uiterst delicaat Reeds vromer heeft spr. zich tegen de aanneming van den post verzet; de destijds bestaande bezwaren zUn nog altijd van kracht en versterkt door het oeeonomisch aspect. De internationals politieke hemel is stellig bewolkt, doch tegelijkertijd Bet men, dat de Sumatra wordt teruggezonden. Als de regeering dit aandurft, moet het toch wel mogelijk zijn. De kracht van «Ut land is wellicht ook elders te zoeken dan alleen in het aantal kruisers.

De heer Monod de P^oideville (Ind. Kath. P.) zegt dat de gedachte van uitstel wel aantrekkelijk is, doch er zijn formeele bedenkingen. De motie behoort in den Volkrsraad in pleno thuis. De kruiser dient te worden beschouwd als een noodzakelijke reserve: het terugzenden van de Sumatra heeft niet de beteekenis. die

De heer Monod de Froideville: Deze uitspraak is voorbarig!

De voorzitter verzoekt den spieker, zich te houden aan de motie.

De heer Thamrin verklaart dat hij vóór de motie is. Nederland doe wat andere koloniale mogendheden ook voor hun koloniën doen.

De heer De Hoog CI.E.V.) had zulke redevoeringen bü deze motie niet verwacht. Destijds gaf de IZ.V.-fractie den doorslag, geheel met kennis van zaken. Doch thans is er een ander probleem. Wat het zwaarste is. moet het zwaarste wezen en nu moet het lichtste dus vallen. Het in gevaar brengen van cultuur en vlag moet thans worden vermeden. Dat uitstel geen afstel wordt, hebden wij ten slotte nog altijd in de hand. Voor 1922 kan Nederland het, aandeel in den bouw dat Indië niet kan opbrengen, voor eizen rekening nemen. Voor de defensie heeft spr. over. wat er voor Zegeven rr.oet worden, doch de oeconomische toestand van Indiê moet daarbij het overwicht hebben.

De heer Roep a de he: opening heelt de sohout-biJ-nacht ge» antwoord, telegrafisch is ons «laarvan reeds verslag gezonden. Een uitvoeriger verslag van do rede vinden wij nog niet Jn de per luchtpost ontvangen bladen. Blijkens het telegrafisch bericht, herinnert men zich, heeft de marine-commandant o.m. verklaard dat de bouw over 6 weken zou aanvangen (dus eind Januari). De motie ls tenslotte aangenomen met 16 stemmen voor en 4 stemmen tegen. De heer Slaargaard heeft van net Indienen van een motie afgezien.

Benoemd: tot adjunct-inspecteur bul. dienst der «out» regis C. W. Boon, ambtenaar vaa buitenlandsche verlof terugverwaSK, laatstelijk die betrekking bekleed beb« bende:tot booi«ntn»leur bij de post-, telegraaf, ca teleloondienst J. A. Smits, ?m"««»«r van buitema-ndscb verlag terugverwacht laatstelijk die betrekking bekleed hebbende: tot middelhaar-technisch ambtenaar bij den post-, telegraaf, en telefoondienst J. G. WeNer. ambtenaar van buitenlandscb verlof terugverwacht, laatstelijk dis betrekking bekleed hebbende: tot controleur Be klasse bA p?sJ?.^lienst P. W. Plisslnger. ambtenaar na buitenlandsch «tl<^ terugverwacht, laatstelijk die betr. beleed b^ibulde. Ontslag».: B. P. Bebraa. ambtenaar «et buiten» landau verlof, laatstelijk mijnbouwkundig hoofdcpalchter bxl. dienst v. d. mijnbouw op verzoek wegens lichamelijke ongeschiktheid niet ingang van ultimo Pebr. "32 eervol en met aanspraak op evenredig pensioen tut 's lands dieast: op verzoek wegens volbrachten diensttijd eervol en met recht op pennoen uit 's landsdienst P. W. Dede. technisch hoofdcommies bij de staatsspoor» en tramweg»», ingaande 21 Maart "32; wegens overcompleet eervolSt zijns betrekking ir. N. B. Go. Ingenieur Ne klasse bij de staatsspoor- en tr. mH.v. ultimo Jen. •32; ir. W. M. I.emalre. ingenieur Bde klasse bij de staatsspoor- en tr^ wegens overtolligheid met ingang van den laatst»» Dec. Al eervol uit zijn betrekking: C P. J. van Koetsveld, bouwkundige bij de staatsspoor» ca tr^ op verzoek wegen volbrachten diensttijd met ingang 24 Dee. "31 eervol en met recht op pensioen uit 's lands diens: met ingang van 2* Dec. "31 wegens volbrachte» diensttijd eervol uit 's landdienst: C. Ch. Berkdolst. bouwkundige b» de staatsspoor. «n vamwegen; Ch. P. Matberon. technisch kant«»hoofd bU de staatsVooren tramweg»»: mevr. M. S. E. Gambar geb. Warde» naar. commies bij de staatsspoor en tramwegen; op ver» zoek. wegens volbrachten diensttijd gerekend van 30 Nor. Al eervol en met recht op vermeerderd pensioen 'S 's lands dienst Ch. DitmarsOh. controleur I«te U. bA P.T.T.; met ingang van ultimo pee. Al eervol uit a lands dienst de leklerk mej. 2. E. Bitter: id. I.H 30 Juni *32 op verzoek wegens volbrachten «ensttil» eervol en met recht op pensioen uit 's lands dienst de opzichter weg en werken le kL C. M. Bohlnson; op verzoek eervol uit 'S lands dienst geiebend van «l Hor. ' Al de boompzlchter bU den dienst van den mijnbouw werkzaam Mden dienst van het grondpeilwezen B. C. Niels; op verzoek wegens volbrachten diensttijd met in» gans van 28 Dec. Al eervol en met recht op pensioen taPs lands «Heust M. de Wilde, hoofd-coimnies ter controle bH. BH.» en 1».: eervol uit 's lands dienst w^^ onge^hiktheick G. G. P. I>a»mbertus, gewezen dd. «Achter BHe klasse op maandgeld bU de staats- Zompen tramweg; eervol uit 's lands dienst wegens overtolligheid de tijdelijk ambtenaar ter beschikking van den leider der Bockit Asa»asteenkol»nn«nen P. K.Meu» mann7met bV». dat dit ontslag wordt gerekend teZJa ingegaan op 30 Nov. Al.; C. V. yuartero. bouwkundige bil de SH- «t I*. op verzoek wegens volbrachten diensttiJdtiN, met wgang van 24 Dec. Al eervol en met recht on pensioen uit 's land dienst. ... -,_* wegens langdurigen dienst i«» A" wM naar Europa aan mevr. <^"^"«^^?^H"i^A s oren Sachs. lste commies b« «:et hoofdbWtuur'V^. i Afwist. geplaatst bU het bureau v.d. chef der Bde post- «n teleg^afafdeehng. ingaand 2 AprU 'S?. '^e^plaaN?^ de «^ottaüe der WesterlimMi naar die in 2Md-?umatra de oprichter-machinist Chr. J. c. S«ru/ck. en d» td.wd. onderoMc^r-n^hin^l^ Rik*ex£ de explöltatteder„WestoU^ «**»«£ tiekantoor te Batavia) naar het d»*™*™* te Bs^. doeug (dienstvak weg en werken) de op opzichter ie __, P. A. Guldenaar.

Benoemd: tot controleur bij den dienst der landelijk» inkomsten P. R. T. Deel. ambtenaar van verlof naar Europa terugverwacht, laatstelijk die betre^ng beleed hebbende: n^t ingang van 16 Maart -32 tot directe'» «"» financiën B. J. de Leeuw, thesaurier-generaal bij hes departement van financiën. . . . "., „..„. IteKiema: tot adj. ace. lste kl. bij «enbeLaca dienst B Chr. Wiegand. ambtenaar ran buitenlandsiih ver, lof terugverwacht, geplaatst te Weltevreden. ..._,«,,z Ontstegen: op verzoek wegens volbrachten di^nua met w«wg van ultimo Febr/W eervol en met recht op SS^tTlands dienst,A.N. Heynxan. anibtemar verlof. U. Memeen ontvang» 2e W. «nt^^-weeens lichamelijke ongeschiktheid met in» e^^ 24 D«7^l «rolvan de waarneming «m os S v«^h«fd^othouder b« den dienst der opiumregie te Medan P. Oulllot.

Eervol ontheven: van verdere opleiding <»* vlieger by dewchtvaartnfdeeUng te Kalidjaü en in verband daarmede v^^w suite van zijn wapen teruggevoerd en ge- Mtet bi, het Bde bataljon taHterie te TJ»mA da Bde luitenant leerling-vUeger E. L. V. Couvreur. C^e«evl»atst: v«mde vllegschool van de luchtvaartafde^ta^te^djati naar he?korl«gede«lte van de luckt-^Sdwling ti Andw de 2de genante der latotorfa leerllng-vlleger W. F. Boot en W. «-de Bru^n. a^r l^subsist^tenkader te Bandoeng en ter beschlllwng gesteld van bet hoofd van den generalen stof de ImMin der artillerei A. Baverkamp. van de afdeell^berg«?tn«Ate Tiimahl: naar Malang op het kantoor vnn ff^lntoisffl™' X het «irhospiAl da sergeant-majoor R. E. Peeters. kwaruermesster van b^t^nlz^n. tevens "ficier van te Pare-Pare: naar Pare-Pare als sergeant-majoor AH. Willems, werkzaam op het kantoor van den kwartiermeester van bet subsistentehkader te Soerabaja. . __-_,%. Ingedeeld: nn aankomst uit Nederlano, te Soera^ija op het kantoor van den kwartiermeester van het subsistentenkader de sergeant-majoor J. J. Sanders. Geplaatst: bij het l»de bataljon infanterie te Malanff de kapitein der infanterie B van den Bos. bij beschik, king van den legercommandant VB afdeeling B ont» heven, van zijne detacheering bU de intendance en ta verband daarmede van „buiten de sterkte" van zijn wapen tfijr\ictjrcvoGrd» Gesteld: voor den duur van twee Jaren, ter beschikking van den directeur van landbouw, nijverheid en handel, ten einde door dit departementshoofd te worden werkzaan» gesteld als administrateur bij 's lands kma- en theebedriJf. D. Sinnema. militair apotheker lste kL bil den militair geneeskundigen dienst, m?t bepaling, dat hij gedurende die ter beschikkinssZteUing bij het leger zal worden gevoerd „voor herinnering."

Volgens een per luchtpost ontvangen artikel fat het A. L D. wordt «p grond vaa gese»ens van deskandige» op luchtvaart» gebied »et groote steül^held verzekerd dat de ramp vaa de Ooievaar te Bangkok meet werden toegeschreven -H» overbelasting van het vliegtuig. — Te Bandoeng zijn peeeven genomen met «en toestel Ooievaar, waarhol SOM K.G. belasting veel te «wnaar blèrt. — Bet door den Bljksst«died!e«t te Amsterdam aanvaarde verhoogde maximum

De KLM, heeft op 7 December, een dag na de ramp van het thuiskeerende postvliegtuig Ooievaar te Bangkok. een communiqué aan de pers verstrekt, waarin als vermoedelijke oorzaak van de catastrophe genoemd werd bet nood-lmk. dat zich boven in de cock-M bevindt, Wiersma zou dit opengezet hebben teneinde meer fris» sche lucht te hebben, waardoor de „lift" van het vlieg» tuig verknoeid werd. Dat de oorzaak in overbelasting zou kunnen schuilen, werd ontkend.

zo» voer de tropen te zwaar zijn.

liet de luchtpost uit Indië hebben wij thans een artikel ontvangen, als .Ingezonden" in het Algemeen Indisch Dagblad, De preanger «ode opgenomen, onderteekend wet K, waarin het volgende wordt meegedeeld:

„Wij hebben omtrent de waarde van deze veronderstelling — want meer dan een vermoeden kan het niet zijn — ons licht eens opgestoken bü deskundigen op luchtvaartgelned, bU wier er zijn. die al acht en tien jaar lang vliegen en met vliegtoestellen vertrouwd zijn als coureurs met hun auto's.

Aan het verhaal van het openstaande luik bleek géén hunner te gelooven. Wier«ma was een te knap en te ge» routineerd vlieger, bovendien veel te zorgzaam bij het voorbereiden van een vlucht, dan dat aannemelijk zou zijn. dat hij een dergelijke onachtzaamheid zou hebben begaan, nadat hij er opmerkzaam op was gemaakt. En al had hij inderdaad over het hoofd gezien, dat het luik open stond, dan waren er nog de tweede piloot en de mecanicien. wien het niet ontgaan zou zijn.

Onmiddellijk na den start zou een open-staan van het luik wel degelijk zijn opgemerkt. Want er zou in de cockpit «en storm hebben gwoed. en het is de vraag, of d wanden van de cabine den geweldigen luchtdruk zouden hebben weerstas.

De Straits Times deelt mede, «lat „het toestel op Don >luang een ongewoon zware post vond wachten, doordat trein, die Bangkok met de Berstpost voor Europa verliet niet verder kon ten gevolge van overstroomingen.

Maar de directie van de B^Hl. ontkent de mogelijkbeid van overbelasting: volgens een later telegrafisch bericht wah het gewicht van den „Ooievaar" bij den «tart 23? X.G. beneden het door het departement van Waterstaat toegelaten maximum.

In dit verband moet hier een en ander worden medegedeeld over de belasting van de toestellen in Europa en in Indüi, -dat weinig bekend is en toch verdient, in ruimen kring bekend te worden.

Bij het Reglement sur les eonditions minima de dëli» vrance du certificat de navigabMts werden de minimumeischén vastgesteld, welke voor het burgerlijk luchtverkeer in die landen, welker regeeringen de z^. Luchtvaart-conventie ratificeerden, gelden. Tot deze landen behooren ook Nederland en Nederlandsch»lndië.

Volgens deze bepalingen moet elk verkeersvliegtuig, dus ook die van het type van de „ooievaar". voldoen aan den eisch, dat de startlengte niet meer mag bedragen dan 200 meter en het toestel na 600 meter ten minste 20 meter moet zijn gestegen. In verband hiermee mag het totaalgewicht van toestel en inhoud in Nederland bij htandaard-atmosfeer — d.wz. een druk van 76 cmi. kwik en een luchttemperatuur van 15 graden Celsius — niet méér zijn dan 5000 B.G. In andere luchtstreken met Bier lucht, zal. waanneer bij een totaal gewicht van 5000 B.G. de startlengte meer dan 300 meter bedraagt, het maximum toelaatbaar gewicht moeten worden verminderd, tot aan dien eisch wordt voldaan Nu zijn op het vliegvleld Andir. bij Bandoeng proe. v«, genomen met een toestel van het type van de „O-ooievaar". Het werd zoodanig belast, dat het totaal gewikt 5000 K.G. was. Het weigerde, na 300 meter los £j£n"m-v?a 6(ÏL,neter ta3üede het n<* over oen grond. Verst na bijna 800 meter steeg het. en toen bleek het «en zoo geringe sMkiacht te hebben, dat het rakelings over de toppeen der booomen ver buiten het vliegveld scheerde. De inzittenden. geroouUneerde vuegers. onder iwe officieren van de Luehtvaartafdeehng. gevoelden zich alles behalve op hun gemak- zij wisten, in direct levensgevaar te verkeeren en durfden niet direct te landen. Eenigen tijd werd rondgevloZen f* uetgewlcht aan benzine te doen afnemen, en eerst toen werd het er gewaagd, den beganen grond weer op te zoeken.

Een totaal gewicht van 5000 KG. bleek voor Indië veel te groot te zijn. De proeven werden te Batavia, een ganschen dag lang. herhaald. Officieel werd toen naar aanleiding van de verkregen resultaten het maximum voor indië vastgesteld op 4650 KG., bij welke belasting nog Juist aan de eischén werd voldaan.

Batavia ligt op dezelfde hoogte als Bangkok, terwijl het in laatstgenoemde plaats belangrijk warmer en de lucht er ijler is. Het voor Indië. oop grond van de hier genomen proeven, vastgestelde maximum-gewicht moet dus te Bangkok ook gelden, zal de aller-.'oornaamste eisch van veiligheid ia het oog gehouden worden.

De directie der KL.M. in Nederland heeft dit maxi» mum-gewicht van 4650 KG. aanvankelijk aanvaard. Maar uit papieren, waarmee de laatst»uit-ekomen toestellen uitgerust waren, bleek, dat de rijksstudiediens,*. voor luchtvaart te Amsterdam er in had toegestemd, het algemeen maximum, voor Nederland zoowel als voor Indie. te stellen op 5200 K.G. Dat is dus 250 KG. méér dan het vroeger voor Nederland toegelaten maximum. En omgerekend in het schünbara gewicht bij een atmosferischen toestand als te Batavia en te Bangkok is het niet minder dan 5400 K.G,!

Het zegt dus niets — of liever: het zegt zeer veel — als de directie der X.LM. verzekert, dat het gewicht van den „Ooievaar" bij den start nog 237 kg. beneden het maximum bleef. Het was dan toch nog 363 kg, boven het voor Indië en andere tropische landen, na serieuze proeven, door bekwame en serieuze deskundigen, berekende maximum.

De „Ooievaar" was overbelast, te Alor Star kwam het toestel al met moeite van den grond los: düür had het ongeluk óók kunnen gebeuren, niettegenstaande de toen nog geringer belasting. Maar toen te Bangkok nog twee passagiers met hun bagage instapten, ging een ongeluk tot de waarschijnlijkheden behooren. al had het minder ontstellend kunnen aNoopen. Was het een wonder dat de „Ooievaar" een startlengte van ongeveer 1500 meter noodig had. vóór het toestel, dank zij een wanhopige poging van den bestuurder, den grond verliet? Aan de motoren kan het niet geweten worden, dat het ongeluk plaats had. Had één der motoren geweigerd of een minder dan het vereischte aantel toeren gemaakt dan zou het toestel, bij het taxiën over het veld een awenking hebben moeten maken. Blijkens mededeelingen van de bemanning van de „Ekster" was het spoor van den „Ooievaar" op het vliegveld evenwel tot het laatste stukje toe kaarsrecht, als een liniaal.

Het bericht omtrent de 150 gallons benzine, welke het toestel bU vertrek van Bangkok in had. blijkt ook te moeten worden gerectificeerd. Het had 1000 liter in en laadde te Bangkok nog 150 gallons bij. De algemeene opinie in de kringen der deskundigen op luchtvaartgebied is: dat de „Ooievaar" overbelast, zelfs «er belangrijk overbelast was, en dat het toestel düsrdoor niet van den grond kon los-komen. Er is daar ge» vloekt, — toen het bericht kwam, dat gebeurd was wat ieder wist, te kunnen verwachten.

Ons werd door deskundigen verzekerd, dat géén H.L.M.-toestel te Batavia arriveert e» géén l-^LHf.-toeütel van daar vertrekt, dat niet naar Indischen, d.w^. internationalen, maatstaf overbelast is. al geven de bevrachtings«taten een goed gewicht aan."

-m-—******** —m^^——mi^^^

Bet Bat. zthL. rtmeetn. dak een ifgrting ln ******* *)t******}***g te waardoor een eind aal werden f—ft* aaa de mogelijkheid, dat door des landreckt-er veroordeelden 2«a aaa bun straf onttrekken door een gratterekest ia te dienen en spoorloos te verdwijnen, vóór de straf ten uitvoer gelegd kan worden. Thans hamer» «borat, indien de tenuitvoerlegging tan de straf nog niet te aangevangen, la» diening van een gratierekest die tenuitvoerlegging tot ds beslissing op bet rekest te afgekomen.

Bet Boer. Bbl. weet nader te melden dat een bsrslening van de graUeregellag ia bewerking te in dien al», dat bet indienen van eea gratierekest de inning vaa boe» ten niet langer opschort.

Ben dusdanige benienlag, meent men. behoeft geen enkel bezwaar te ontmoeten, omdat in «Ie enkele gevaïlea, waarin op bet gratierekest goedgunstig wordt beschikt, de reeds geïnde boete gemakkelijk kan woeden gerestitueerd.

Hét Boeer. HM. bericht, dat een voorstel tot verlaging van de reeds toegekende pensioenen met 10 percent de Raad van Indië reeds beeft gepasseerd. Bet Bat. HM. noemt dit bericht in hoofdzaak juist, met dien verstande, dat de Raad van Indië er nog geen beslissing over genomen heeft en dat die ook binnen afzienbaren tijd niet te verwachten is.

Bij gouvernementsbesluit is in overeenstemming met den Raad van Nederlandsch Indië. aan Teukoe Mohamad AU Basjah. gewezen Oeleebalang van het landschap Matang Koelie (afdeeling Noordkust van Atjeh) en waarnemend kampoenghoofd. thans gevangen gehouden in de strafgevangenis en huls van bewaring te ?amekasan. in het belang der openbare rust en orde de hoofdplaats der tijdelijke onderafdeeling Boven-Digoel, tot verblijf aangewezen.

De ontwikkeling van de onlangs in de residentie Benkoelen gestichte Javaansche landbouwkolonie, welke in hoofdzaak gevormd werd door eenige honderden immigreerende slachtoffers van den Merapi biedt, naar het Nieuws verneemt, een zeer bevredigend aspect.

De rapporten luiden onverdeeld gunstig, zoowel ten aanzien van den gezondheidstoestand der kolonist-en als ten opzichte van de oplossing van de agrarische vraagstukke»».

De stand der gewassen te velde, pad! en polowidjo, was ta October uitstekend, en plantenziekten kwamen niet voor. De stemming onder de kolonisten is zeer goed. «aar het contact met de op Java achtergebleven betrekkingen is kwijnend.

De vliegpost heeft ons nu nadere berichten over de toedracht van de scheepsramp in Midden-Sumatra gebracht. De geheele reis van den gouvernementshekwieler Ophella stond in het teeken van ongelukken, zoo ver» telt een ooggetuige van de ramp in de Java Bode. Op de heenreis tusschen Tebo en Tembesi was «ie hekwieler reeds één maal tegen den oever opgevaren. De huisjongen van den assistent-resident, den heer Blok. was op de zelfde reis, voordat het droevige ongeval ach voordeed. in het water gevallen, maar later nog gelukkig gered. De heer Stunt voelde zich gedurende de reis meermalen onwel en zou reeds van Tembesie naar huis teruggekeerd BJn. als verschillende omstandigheden het niet verhinderd hadden.

Even over zeven uur van den onheilsdag vertrok de Ophella uit de onderafdeelings-hoofdplaats Saroeiai^oen en enkele minuten daarna had het ongeval plaats, ten aanschouwe van vele menschen. die bij het vertrek van den hekwieler bü de aanlegplaats aanwe^g waren. De heer Blok waarschuwde den bestuurder nog. dat de kabel voor de veerpont, die in C»vorm dwars over «ie rivier hing wegens het hooge water, moeilijkheden zou opleveren, waarna twee matrozen op post werden gesteld om den kabel met behulp van lange haken omhoog te houden, wat echter niet lukte. Na met het dek tegen den kabel oz^etornd te zijn. zoodat de hekwieler dwars op de rivier kwam te liggen, kantelde de boot door den sterken stroom eerst naar bakboordzijde, zoodat die geheel onder water ging, wat een paniek veroorzaakte. Vele passagiers bevonden zich nog in de hutten, behalve de heer Blok en de detachementcommandant, kapitein Fikenscher.

Boe de heer Blok zich heeft kunnen redden, is nog on» bekend. Kapitein Fikenscher geraakte te water wist zich met een bultzak, die op het water dreef, drijvende te houden en werd door een luitenant, den heer Kesselring. «lle met een prauwtje van den oever was komen aan» varen, uit het water gered. De overige milltairen waren ook te water geraakt en luitenant Kesselring maakte hen attent op do reddingsgordels, die van het zinkende schip uit werden uitgegooid. Ter verduidelijking hield de heer Kesselring nog een reddingsboei omhoog, maar de milltairen, met den dood voor oogen. begrepen hem niet. Zeven van de veertien Inlandsche militairen zijn nog ge» red kunnen worden. Het stoffelijk overschot van den Europeeschen sergeant, den heer Bochum, en dat van vier Inlandsche minderen worden nog steeds vermist. Een Javaansche sergeant heeft zich zelf nog kunnen redden. De Inlandsche vrouwen, die aan wal stonden, zagen hun echtgenooten, de Inlandsche milltairen. die op de Ophella waren, voor haar oogen verdrinken. Mevrouw Dominicus zag nog dat de heele bakboordzijde onder water ging en terwijl zij. in doodsangst onder het water trachtte de in haar hut drijvende meubelstukken, waartusschen zij gekneld raakte, van zich af te houden, scheurden de wanden van haar hut en kon zij één moment door een opening het daglicht zien. Biervan maakte zij gebruik en hield zich door die opening met twee handen aan het uitstekende zinken dak vast. Twee matrozen bemerkten haar in haar pogingen en trokken haar op het dek. dat toen nog 2 a. 3 dm. uit t water stak. Nauwelijks boven, wenkte mevrouw Dominicus om hulp. Dit zag de mandoer van de 8.P.M., die zijn leven waagde en zich met een prauwtje in de waterkolken begaf. Bij de Ophella gekomen, kon hij Mevrouw Dominicus die in haar pogingen om zich te redden vele kneuzingen had bekomen, nog vastgrijpen. Ondertusschen was de boot heelemaal onderwater. Kantelde weer in normalen st^.r!d terug, maar sloeg om naar stuurboordzUde.

De meeste hutten werden door het water los van het schip gebeukt en dreven stroomafwaarts. Mevrouw Blok werd in een weggespoelde couchette. verward in naar klamboe, gevonden en dadelijk naar den oever gebracht. De geneesheer kon slechts den dood constateeren. De twee zoons van den heer Blok zijn bij de kanteling door de hutdeur gevlucht en hebben zich zwemmend boven water kunnen houden, totdat ze in een prauw werden opgenomen. De heer Stuut, die eenige oogenbllkken voor h?: cn?e.ai zijn hit even bad verlaten, maar weer er in terug was gegaan, heeft den dood in het water gevonden. Enkele kilometers stroomafwaarts werd twee dagen later zijn stoffelijk overschot gevonden. De postzakken zijn zes kilometers stroomafwaarts ge» vonden en bleken vrijwel ongeschonden evenals drie tas»c!ien van de familie Blok met inhoud. Het kasboek van den heer Blok en het landbouwkundig rapport van den heer Stuut. zljn ln goeden staat teruggevonden. _'"^. «""me delan^'eliinss van de heele bevolking werd 26 November het stoffelijk overschot van mevr. £.ok dat van Süroelnn-oen naar Djnmbi was overgebracht, ter aarde besteld. Aan het graf werd niet gesproken. Op 28 November heeft de begrafenis plaats gehad van den heer Stuut. Hij laat vrouw en vijf kin» deren achter.

JÏ22ïi-«^h^s;iVlmee,2-t' ta te Batavia opgericht de „Nederlandsch.lndlsche Fascisten-o rga n isatl e". In het bestuur zou o.a. züUr-- genomen hebben de heer Jêmlent R^en^'er°"''^"'^"^« "i, de "' * -.*

Vsugaesteld te -f* wljsdtm*** ram Oa ■"•—■■•*■ >-*»«»«« e>^ treas net «êrleenea van voorschotten ap t»«te» ia Bed«3»ck2^2««". «aubtf «na» «eer «»dt baia MederïandKblmWF*, waarbij onder meer wcedt bepaald, __— «„««f,-, m ii Itff ******* rirtr*r*it**p ten %m_____w^^_s_ *_ mumm^m_*__*__m__a —_m___,_t___, ___vm -M%e^AlètMi^Hi *_____% ftMM^SVftdfc «ca «aaand saterte baanaa **i*it*r***r ••• Btf den Vo»»aad te ingediend bet btf de begrootte, reeds aangekondigde ontv»p «sn eea ordoaaaaUs tot ttfdeltfks verhooging vaa dea aeetfas op gaaollas, petroleua»b«a»lae en «1 «lis andere aanwUedtetlllaten. welke met de eve^eaoemds aaneen bebben. dat Ml vluchtiger M» daa petroleaa». De Su». Vost meldt, dat de officier van JusUUs te Xedaa ds bagage van twee Japaasebs handelaren, dis per as. Op ten «oort vaa Bdawaa Baar Singapore vertrokken. bet ondersoeken. Benige geschriften werden ln beslag genomen «oor nader «ndenne-k. De Japanners a-t wonen verder ongnnnsJd «daten. ••• Ds aeitbsstuurdsrs vaa 8010 ca JogHa sullen ia Januari bun opwachting bij den nieuwen landvoogd maken.

Ontslagen: op vatzaak wegene volbrachten diensttijd eervol uit 's lands dienst mevr. M. I*. Broedt geb. vaa Vijhe. ambtenaar met buitenlandsch verlof, laatstelijk lste commies bij het college: op verzoek wegens volbrachten diensttijd eervol ult 's lands dienst A. A. W. den 'leullng. ambtenaar met buitenlandsch verlof, laatstelijk commies bij bet college.

Benoemd: tot commies kashouder bij ds weeskamer te soerabaja mevr. I. Bartateen, ambtenaar van bui» tenlandsch verlof terugverwacht, t.v. commies ka^»oud» «ter bij genoemde kamer.

Belast: tijdelijk met de waarneming der betrekking van administratief ambtenaar bil bet kantoor van den industrieelen eigendom mr. W. P. M. Bosscha rt. thans tijdelijk waarnemend candidaat inspecteerend ambtenaar van het gevangeniswezen. Ontslagen wegens lichamelijke ongeschiktheid eervol uit zijn betrekking A. E. van 2uvlen, lste commies*, agent der Bat. Weeskamer te Cherib»».

Benoemd: met ingang van den dag van inscheping van Ned.-IndiL naar China tot ad»niant-ambtenaar voor Chineesche zaken A. F. P. Bulsewt en mr. M. B. van der Valk. beiden bij ministerieele beschikking ter beschikking gesteld van den gouv.-geneiaal van Ned.» Indik, ten einde te worden benoemd tot die betrekking: met ingang van den dag waarop de betrekking ml worden aanvaard, tot pohtl«y«dener W. B. Sanders, ambtenaar van buitenlandsch verlof terugverwacht, laatstelijk die betrekking bekleed hebbende, met bepaling «lat hij geplaatst wordt in het gouvernement der Oost» kust van Sumatra.

Geplaatst: in de residentie Djambl de poUU«»zien«r J. Brialre. in de res. Lampongsche districten de hoofdagent (hoofdrechWcheur) lste klasse J. F. Lauterboom en in het gouvernement der ?

Ontslagen: met ingang van 31 Dec. Al op verzoek eervol uit 's lands dienst J. M. Glliam. ambtenaar met buitenlandsch verlof, tevoren waarnemend adjunctinspecteur der algemeene politie, ter beschikking gesteld van den gouverneur van West-Java; met ingang van ultimo Febr. A 2 wegens volbrachten diensttijd op verzoek eervol uit 's lands dienst het kantoorhoofd op het gewestelijk kantoor te Medan (gouvernement Oostkust van Sumatra) R. F. de Llzer.

Benoemd: tot referendaris lste klasse bij het departe» ment van onderwijs en eeredienst mr. J. Kunst, thans ambtenaar voor het systematisch musicologisch onderzoek in den Indischen Archipel: onder aanteekenlng dat hÜ buiten bezwaar van den lande belast blijft met het toezicht op en het onderhoud van het door hem in zijn vorige betrekking aangelegd musicologisch archief en zulks onder toekenning van den titel van „conservator van 's lands musicologisch archief": tot hoofdod. en geplaatst a, d. Bde Eur. school te Soerakarta I» C. de Waal. hoofdod. b/h. bijzonder onderwijs aldaar; tot hoofdod. en geplaatst a. d. lste Eur. school te Magelang W. P. D. Panders; tot hoofdod. en geplaatst a. d. Bde Eur. school te Salatiga M. A. van Liefland: tot hoofdod. en geplaatst a. d. Eur. school te Ambarawa C. H. Peper. Verleend: wegens langdurigen dienst 1 jaar verlof naar Europa aan W. P. Minder man, hoofdonderwijzer b. d. openb. Europ. lste lag. sch. A. te Soerabaja. met bep.. dat hu zijn betr. den 2den Sept. A 2 zal neerleggen; wegens e-jarigen dienst acht maanden verlof naar Europa aan mej. M. L. F. Mesters odes b. d. openb. B Oh. S. no. 2 te Makassar. met bep. dat zij haar betr. den 2den Nov. A 2 zal nederleggen: wegens langdurigen dienst 1 Jaar verlof naar Europa aan mevr. R. M. Dijkman, geb. Lemette. mulo-odes b/d. lste openb. mulo-seh. te Soerabaja. met bep. dat zij haar betr. den 2den Juli '32 zal nederleWen; wegens ««jarigen dienst acht maanden verlof naar Europa aan H. P. M. Bosman, sch.hfd. der openb. H.C.S. te Menado. met bep. dat hij bijt» betr. den 2den Aug. '32 zal neerleggen: wegens zesjarigen dienst acht maanden verlof naar Europa aan G. Cn. Ka ge» naar, leeraar b/d. HHH. te Soerabaja. met bep.. «lat hij zijn betr. den 19den Mei '32 zal nederleggen: wegens zesjarigen dienst acht maanden verlof naar Europa aan mej. J. Gravelotte. met bep^ dat zij hare betr. den 2den Oct. *32 zal nederleggen. Overgeplaatst: v. d. lste Eurp. school te Mr. Coruelis n. d. ?de Eur. school te Batavia het schoolhoofd B J. Stevens; v. d. Bde Eur. school te Salatiga n. d. meisjessch aldaar de doofdodes mej. S. H. Lagaunne. Tijd. belast: m. d. functlön ran schoolhoofd en geplaatst a. d. IBde Sur. school te Semarang mevr. C. J. M. van de Loosdrecht. geboren Rieuwers, hoofdodes aan die school.

Belast: met ingang van 2 Jan. *32 met de tijdelijke waarneming van de betrekking van directeur der middelbare opleidingsschool voor inlandsche ambtenaren te Magelang mr. I. Casutto, thans leeraar bij de gelijknamige school te Bandoeng. Ontheven: op verzoek met ingang van 31 Doe Al eervol van haar tijd. werk?, st. als odes a. d. op«ü>. B. Ch. S. no. 2 te Semarang mevr. L. E. Schulte»Cllgnett; op verzoek met ing. van 31 Dec. Al eervol van haar tijd. wërkz. st. als odes aan de openb. Eur. lag sch. te Sitoe» bondo mevr. J. C. Cramer-Dumoulin.

Belast: de ter besch. van het hoofd van den dienst der volksgezondheid gestelde officier van gezondheid Bde kL D. Brouwer, met ingang van 30 Nov. 31 met de waarneming van de betrekking van gouvernementearts bij» den dienst der volksgezondheid, met bepaling, dat hU voorloonig geplaatst blijft te Magelang (residentie Kedoe der provincie Midden-Java; met ingang van 30 Nov. '31 tijd. met de waarneming der betrekking van gouvernement»-arts bij den dienst der volksgezondheid de te beschikking van het hoofd van den dienst der volksgezondheid gestelde officier van gezondheid Bde klasse S. F. W. van Hasselt, met bepaling dat hij voorlóopig geplaatst blijft te Pare-Pare (gouvernement Celebes en onder» hoorlgheden): met ingang van 30 Nov. "31 met de waar» neming van de betrekikng van gouvernementsarts bij den dienst der volksgezondheid de ter beschikking van net hoofd van den dlensv der volksgezondheid gestelde officier van gezondheid Bde klasse L. J. A. Schoonheijt, met bepaling, dat hU ter beschikking wordt gesteld van den leider der malariabestrijding met Batavia als standplaats, om volgens diens aanwijzingen te worden belast met werkzaamheden in het belang van dle bestrijding; met ingang avn 30 Nov. '31 met de waarneming van de betr. van gouvemementsarts bij den dienst der volksgezondheid de ter beschikking van het hoofd van den dienst der volksgezondheid gestelde officier van gezondheid Bde kl. R. Springer, met bepaling, dat hij voorlóopig geplaatst wordt bij ds gouvemements centrale burgerde zieken» inrichting te Batavia (residentie van dien naar der provincie West-Java): met ingang van 30 Nov. '31 met de waarneming der betrekking van gouvemementsarts bU den dienst der volksgezondheid de ter beschikking van het hoofd van den dienst der volksgezondheid gestelde officier van gezonheld nde klasse D. de Vries, met bepaling dat hij voorloovig geplaatst blijft te Larantoeka (residentie Timor en Onderhoorlgheden); met Ingang van 30 Nov. '31 met de waarneming der betrekking van gou» vernementsarts bil den dienst der volksgezondheid de ter beschikking van het hoofd van den dienst der volks» gezondheid gestelde officier van gezondheid nde klasse A. L. Jurgens. met bepaling dat hU voorloonlg geplaatst, blijft te Mamoedjoe (gouvernement Celebes en Onderhoorlgheden): met ingang van 30 Nov. Al met de waarneming der betrekking van gouvemementsarts bil den dienst der volksgezondheid de ter beschikking van het hoofd van den dienst der volksgezondheid gestelde officier van gezondheid nde klasse F. B. Meijer, met bepaling dat hil geplaatst wordt bij de gouvernement* centrale burgerlijke ziekenlnrichtine te Batavia (residentie van dien naam der provincie West-Java.

Benoemd tak houtvester btf den dienst van bet beaeb. «eaen kt. Baring, ambt-maar van bultealaad,^»^^? terngmraN««i. .lsalastfk genoemd» dstmkLagbN!, Qaa<««en -as bmebUrebUscg ta klas btf bet Iwilninn 5. G. P/Vsrnlg^ met ing. «a eind Jan. ■» op v«» 2 J wagens ««aaeblea diensttijd eervol -en met recht» anainen alt Is lands dienst: met ingang var» eind o^ A, op verwek negens volteaebtenH^ttljd eervols Is lands dient P. Timmer, oaperbontvester btf d» dieast vaa bet bos^lwemn: met ingang, eind __** ta op vermeU wemms valbraebtenL^Md eervol ** . lands dienst Ta. Altons, opperboatvester btf £ dienst van bat bombussen: op verzoek wegens woséUel». «sa dlenstttfd met mgmm van tt Dcc Al eervol en «3 r«S>t op pensioen Me s laads dienst ds booldaiaUst. ter b,«l>lk«NT gesteld «aa bet algemeea landbouw svadt. caat, W. vaa Qorsssa^ Overgeplaatst vaa «nlteaaa, aaar Boerabaja ds aan bet hoofd vaa den lan«lbo«wvon!liebtlagsdienst toegevoegde ambt-maar voor ds bianenvbseberij __, van Vaare.

VERLOOFD: D. v. d. Velden en F. Ferwerda. Soera» baja: Chr. Perret «n W. B van Geuns. Soerabaja: N. Engeltjes en D. J. Scholtz, Oengaran/Semarang: R. E. Pattipeiloh? en P. bakker, Malang; Th. M. Dias en F. l>. Beumer. Soerabaja. ... — „ « ONDERTROUWD: V. E. de Bruif fen V. M. V. VUerden. Soerabaja: A. W. v. Schoor en Aa C. Ronkes, Tegal/Soerabaja. . . -^ «,»» GETROUWD: J. J. L. Cun? en A. T. v. d. Sar, Soerabaja: Ir. L. G. Langguth Steuerwald en J. B. l?»-*,--.,! !>'!n'ni''ore: Mr. M. J. J. Camr-io?.! en n. Leb?n» sehNtz. Soera» ja: C. F. Bri'n'rman en C. Wi^er: D. N. Tit en L. M. A. van der Barst; N. J. den '«'l en F. M. C. Th. von Bessier; A. J. Th. van der Chijs en M. B. c. Nerferlof: C. v/r—- <-' .'j:. "- Jf«^ma,• A. M. F. Menens en A. P. van der Shüls all-m te BEVALLEN: P. A. André-Steenhoek d.. Solo. i. Schwejerskv—De Vries. (d.. Semarang. V. de JoHselM de Jong—Guttera. d, Pekalon^an; M. Neukelom. d, Sltoekondo: B. R. Goni?*^-^—Hal">mann. z.. Amvon. T. -Noorn. d.. Semarang: S. Balalo—S. Titus. d., C I. Brons-de Vries. d.: A. B. Vastavond-Troeft d.. B. G. Dercksen-Lettinga. z.; M. Zuizen-de Lange. -.. A. A. du Burck—Swaving. d.; W. E. I"k«-7vroop. ü-, w Roelfs—Boekholtz. 2.: E. F. «e^r—EUlot^d.. L. M; Mulder-Coenraad. d.; A. C P. l^^-Kn,"' 5.' J. F. Brijnders—Weber. d.; J. C. Eacke«-Marll.. Soerabaja: A. B. v. d. Bart, m.. DjaU^ez. W/ J. A. A. Schutter, m.. Dlatiroto; M. v. «n?"^,".' Lee. v.. Malang; V. Tb. M. M. L. Renaud. v.. »"ss"N Jnwr. oosthoek; B. J. van Hamert, k.: M- V"3S?N £?P. W. Barteg. k.; M.J.A. Tonjes. v.; P. Paulus, »>, !W. Robber,. ».. allen.te Batavia.