Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant

TWEEDE KAMER. ï? ij k s w e g Deventer—Zw011 e. In zijn Memorie van Antwoord betreffende het wetsontwerp voor overbrenging in beheer en onderhoud bij de gemeente Zwolle van een gedeelte van den rijksweg van Deventer naar Zwolle, wijst de minister van waterstaat er naar aanleiding fan de in het Voorloopig Verslag gemaakte opmerkingen omtrent de overdracht van den eigendom van den weg op, dat èn het wetsontwerp èn de overeenkomst alleen de overdracht van het beheer en onderhoud, niet ook van den eigendom van het waterstaatswerk betreffen. De minister kan voorts — het is reeds kort gemeld — niet toegeven, dat de overeenkomst in strijd zou zijn met de wet van 10 Nov. 1900, en hij vestigt er de aandacht op, dat bij de thans voorgestelde wijze van overdracht rekening is gehouden met een vroegeren wensch deiKamer. De minister herinnert er aan, dat herhaaldelijk overdracht van rijkswegvakken in beheer en onderhoud aan gemeenten op de thans voorgestelde wijze is 'behandeld. Aangezien de wegbermen en bermslooten tot den weg behooren, schijnt het aangewezen, dat zij in de overdracht worden betrokken. Naar 's ministers oordeel is voor wijziging van het wetsontwerp en van de overeenkomst dan ook de noodzakelijkheid niet aanwezig. Binnenlandsch Nieuws. — In een Zaterdag te Amsterdam gehouden •vergadering der Algemeene Staatspartij — waarin men de „kleurlooze middenstof" wil organiseereri — zijn statuten en reglementen vastgesteld. Tot voorzitter van het centraal bestuur werd gekozen de heer D. Reiman, te Amsterdam; de andere bestuursleden zijn de heeren G. J. Bosgoed, B. J. Gelder, B. Th. van Loo, G. J. Nebbeling,' te Amsterdam, en A. Schipper en C. Simon te Haarlem. — Het stoomschip Bat jan, van Amsterdam naar Java, passeerde 8 Maart Perim;«'Cape Antibes, van Amsterdam naar Buenos-Ayres, vertrok 9 Maart van Bahia; Gottingen, 'van Rotterdam naar O.-Azië, arriveerde 8 Maart te Yokohama; Karimoen vertrok 9 Maart van Amsterdam naar Java; Medan, van Rotterdam naar Java, passeerde 9 Maart Pemiche; Oosterdijk, van New York naar Rotterdam, passeerde 9 Maart Dover: Oranje, van Amsterdam naar Java, vertrok 9 Maart van 'Algiers; Palembang arriveerde 9 Maart tp Rotterdam van Java; Prins WJllem V. vertrok 8 Maart van New Yoiic

naar Paramaribo; Vondel, van. JSv.a naar 'Amsterdam, arriveerde 9 Maart te Suez; Bali, van Amsterdam naar Java, arriveerde 9 Maart te Port Said; Lombok, van Amsterdam naar Java, arriveerde 9 Maart te Port Said 1 ; Prins Maurits, van Amsterdam naar Paramaribo, vertrok 7 Maart van Madeira; Prinz Eitel Friedrich, van Rotterdam naar O.-Azië, arriveerde 8 Mrt. te Sjanghai; Campanello, van Rotterdam naar New York, arriveerde 8 Maart te Halifax; Djebres, van Java maar Rotterdam, vertrok 8 Maart van! Batavia; Kambangan, van Java naar Amsterdam, vertrok 9 Maart van Port Said; Koningin Emma arriveerde 9 Maart te Amsterdam van Batavia; Maartensdijk, van Guba naar Botterdam, vertrok 8 Maart van New Orleans; Madioen, van Java naar Rotterdam, passeerde 8 Maart te Berim; Potsdam, van Rotterdam naar New York, passeerde 8 Maart Scilly; Prindpello arriveerde 8 Maart te New York van Rotterdam; Prinses Juliana, vaD Amsterdam naar Java, passeerde 7 Maart te Perim; Samarinda „ van Rotterdam naar Java, arriveerde 8 Maart te Padang; Sindoro, van Rotterdam naar Java, arriveerde 8 Maart te Southampton; Soerakarta, van-Java naar Rotterdam, vertrok 7 Maart van Sabang; Sommelsdijk, van Rotterdam naar New Orleans, arriveerde 7 Maart te Havana; Tabanan, van Java naar Rotterdam, vertrok 8 Maart van Tanger. — Na korte ongesteldheid is in Den Haag op 46jarigen leeftijd overleden mej. L o u i s e Johanna Metelerkamp, directrice der kliniek van het Vrouwencomité van het Nederlandsche Roode Kruis voor Den Haag. In den oorlog van Zuid-Afrika heeft de overledene geruimen tijd als verpleegster dienst gedaan. — Het lOOjarig bestaan der N e d e r i a n dsche Bank zal worden gevierd op 4 April. Namens het personeel der Bank zal op dien dag aan de directie een monumentale bronzen gedenkplaat worden aangeboden, naar ontwerp van Eduard Cuypers vervaardigd door de beeldhouwers Bossche en Crevels. Deze gedenkplaat, welke zwak gebogen is en op een zandsteenen voetstuk zal komen te rusten, geeft, naar de N. R. Crt. meedeelt, een allegorische voorstelling weer: de vrede, Ned. Maagd, de historie, de faam, de industrie, de ■scheepvaart, de nijverheid en de landbouw hulde brengend aan een jonge rijk gekleede ?rouw, die het hoofdgebouw der Nederlandsche Bank draagt. Deze vrouw vormt het midden der groep. Aan de beide zijden zijn twee figuren aangebracht, voorstellende den handel en de welvaart. Voorts is de gedenkplaat voorzien van de wapens der steden, waar agentschappen der Ned. Bank zijn gevestigd. — De Vereeniging van Ned 1 erlandsch'e Gemeenten heeft een adres gericht tot den Minister van Financiën, om den termijn (vóór 1 April 1914) binnen welken aan den Pensioenraad voor de gemeente-ambtenaren verschillende gegevens en stukken moeten worden ingezonden, te veranderen in uiterlijk 1 April 1915. De vereeniging heeft voorts den minister van binnenlandsche zaken verzocht, om door wetswijziging den van gemeentewege aangestelde ambtenaren wederom de bevoegdheid te geven tot executie van dwangbevelen in zake plaatselijke belastingen, welke thans door hen niet kan geschieden ten gevolge van het arrest van den Ho ogen Raad van 28 Dec. 1913. — Volgens de N. JR. Crt. bestaan er weer plannen om de Wadden ten Zuiden van Ameland droog te leggen. Een concessieaanvraag van de naaml. vennootschap Betonijzermaatschappij Sanders moet reeds eenige maanden geleden bij den minister van Waterstaat zijn iDgekomen. — In Den Haag is in den ouderdom van 28 jaar overleden de heer A. J. S m i s s a e rt, het vierde slachtoffer van het eten van oesters. — De politie te Velp heeft, naar de N. B. Crt. bericht, een valse hen munter aangehouden. Een winkelier uit het dorpje De Steeg had aan de Velpsche politie kennis gegeven, dat een man, die bij hem sigaren had gekocht, deze had willen betalen met een valschen gulden, doch op een opmerking van den winkelier ander geld in betaling had gegeven. Een wielrijder is daarop aangehouden, verdacht de uitgever te zijn van het valsche geld. Op het politiebureau ontdekte men, dat de gearresteerde een zak vol valsche guldens en een geladen revolver bij zich had. Een huiszoeking in zijn woning te Loenen, gemeente Apeldoorn, levérde nog veel meer materiaal op: daar vond men nl. een volledige inrichting en materialen voor de vervaardiging van valsch geld. De aangehoudene is de gehuwde 'horlogemaker W. C. D., thans sedert ongeveer een jaar wonende te Loenen (Veluwe), vroeger te Doetinchem. De in beslag genomen guldens zijn prachtig nagemaakt, ook het randschrift is zeer goed. Hij maakte ze van een alliage van antimonium, tin en lood. Ook de klank was goed. Alleen bij nadere oeschouwing bemerkte men, dat de kleur wat blauwer was dan bij de echte guldens. — Toen een paar leden der commissie te Het Meer, die het verzamelen der handteekeningen voor plaa t selijk e keuze op zich genomen heeft, Vrijdagavond bij een inwoner van dat dorp zicE" vervoegden en de vrouw wenschte te teekenen, werd de man zoo woedend, dat hij alle lijsten, met ongeveer 150 handteekeningen, ver- * scheurde en in de kachel wierp. De vrouw had dus vermoedelijk alle reden om te teekenen! ZWOLLE. 10 Maart. — De Commissaris der Koningin van Overijssel verleent Vrijdag a.s. geen audientie. Morgen — 11 Maart — zal de lang verbeide' opèriing plaats hebben van de lijn Zwolle—

Blokzijl ~ ecffisêt slechte (jroor 1M getfeelfe Zwolle—Zwartsluis. Door den hevigen regenval van de laatste dagen hebben er tusschen De Krieger en Vollenhove eenige verzakkingen van de lijn plaat® gehad, zoodat het traject Zwartsluis—Blokzijl eeret later geopend kan worden. Vollenhove en Blokzijl zullen zich hun isolement dus nog eenigen tijd moeten getroosten, i Feestelijkheden hébben er morgen niet plaats. — Bij T. T. op het Assiesplein ontstond gisterenavond eén begin van brand,doordat kleedingstukken, bij de kachel gehangen, vlam hadden gevat. Met een emmer water was 't onheil spoedig bezworen. — Gisterenavond rolde een groot vat met stroop waarop een vierjarig jongetje zat, in de Thomas a Kempisstraat met kind en al van een wagen. De kleine kreeg geen letsel, maar 't vat ging stuk en de zoete inhoud vloeide over de modderige keien. De jeugd was spoedig aanwezig om van de gelegenheid te profiteeren. — Een tweetal visschers, dat j.1. Zondag in een roeiboot op het Zwartewater aan het visschen was, had zich op de houtvlotten der firma Eindhoven een goed plaatsje uitgezocht en de roeiboot daaraan bevestigd. Vermoedelijk door den hevigen wind geraakte de boot los en dreef weg, zoodat de visschers gevangen zaten op een paar balken. Om den vasten wal te bereiken, moesten zij het Zwartewater dwars oversteken. Door den nood gedrongen werd hiertoe een vlot gemaakt door een drietal balken met touwtjes aan elkaar te bevestigen, en met een flinken duw werd afgestooten, in de hoop zoo wel aan de overzijde te zullen komen. En ze kwamen er dan ook, doch eerst na zeven uren lang tusschen hoopenvreeze op 't water gezwalkt te hebben. Of zij blij geweest zullen zijn, toen ze eindelijk het dijkje weer onder de voeten hadden! — Morgenavond zal de heer dr. G. Wisse uit Bodegraven alhier in de Buitensocieteit een lezing houden ovêr: „De hedendaagsche crisis in den Christelijken Godsdienst." — De Stoombootdienst „Zwartewater—Telegraaf''. die, zooals reeds werd aangekondigd, met ingang van gisteren een verlaagd tarief heeft ingevoerd, zal blijkens een advertentie in dit nommer morgenavond een extra dienst inlasschen. — Tot onderwijzer aan de R.-K. school voor jongens, Blijmarkt—Praubstraat alhier, is met ingang van 16 Maart a.s. benoemd de heer A. W. H. van Haaren te Zeeland (N.-Br.). — Aan den brieven- en telegrambesteller E. Beider te Kampen is met ingang van 1 April e.k. eervol ontslag verleend. — Bij den dienst der directe belastingen enz. is benoemd tot rijksklerk 3e klasse ten kantore te Hansweert M. F. Proest te Wijhe; verplaatst met ingang van 16 Maart de rijkski. 3e klasse A. Verweij van Tilburg naar Zutphen; met ingang van 1 April de kommiezen 2e klasse J. M. Leutscher van Holterhoek naar Dordrecht en H. Hoeksema van Lattrop naar Holterhoek. — Bij de Mij. tot Expl. van S.S. zijn verplaatst de wagenmeester J. H. Zuizewind van Meppel naar Eindhoven, de onder-machinisten W. Meijer van Stadskanaal naar Deventer en W.J. Scheffer van Stadskanaal naar Meppel. Te werk gesteld als leerling-machinist in opleiding de bankwerker J. Klinkhamer te Groningen. — Tot het bijwonen van de schietcursussen in de Legerplaats bij Oldebroek, gedurende dit jaar, zijn de hierna genoemde officieren der artillerie aangewezen: len cursus van 30 Maart tot 15 April: de kapiteins W. F. J. Buytendijk, R. Reitsma, O. Witsen Elias, W. J. Küller, J. R. Diemont, N. J. Singels, A. D. Putman Cramer, H. H. E. Deelken, A. de Kat, R. D. Storm Buysing; 2en cursus van 16 April tot 2 Mei: de kapiteins J. C. Lens, J. M. A. Nicolaï, A. H. de Koning, J. D. Schaap, G. N. van Affelen van Saaemsfoort, J. A. Brandon, C. Ringeling, J. F. Altmann, F. Baron van Hogendorp, G. IJ. M. H. Higly; 3en cursus van 5 tot 18 Juni: de kapiteins C. C. E. d'Engelbronner, D. J. Meijer, C. A. H. W. G. Eijken, J. van Gastel, L. Hanau, J. R. L. Collette, J. C. Güise en D. A. W. van der Moer, terwijl bovendien zal worden deelgenomen aan den len cursus van 6—11 April door luit.-kol. J. E. Fabius; aan den 2en cursus van 27 April tot 2 Mei door luit.-kol. E. A. F. Blokhuis en aan den Sen cursus van 8—13 Juni door luit.-kol. W. F. van Hoogstraten. Do deelnemers aan den 4en cursus van 14 tot 28 October zullen later worden aangewezen. — Van bevoegde zijde verneemt de N, G. Ct„ dat men thans met het leggen van het dubbel spoor op. de lijn Meppel—Groningen zoo ver gevorderd is, dat dezer dagen reeds van Meppel tot ongeveer ter hoogte van Ruinerwold op het nieuw gelegde spoor zal kunnen worden gereden. Dit wil niet zeggen, dat op het dubbel spoor zal kunnen worden gereden. Het leggen van liet dubbel spoor op die lijn houdt ook in 't vernieuwen (verzwaren) van de bestaande lijn. Wanneer binnen enkele dagen dan ook van Meppel naar Ruinerwold op het nieuwe spoor zal worden gereden, zal men met het verzwaren van het op dien afstand gelegen bestaande spoor beginnen. * APELDOORN, 10 Maart. Bij de heden gehouden vergadering van den raad dezer gemeente werd eervol ontslag verleend aan den heer H. A. A. v. d. Lek als tijdelijk buitengewoon leeraarin de natuurlijke historie aan het gymnasium alhier wegens zijn benoeming tot assistent aan het rijks pathologisch instituut te Wageningen. Voorts werden afgedaan eenige verzoeken met betrekking tot wegen, een voorstel tot uitbreiding van de buisleiding der waterleiding en ten slotte benoemd de lieer J. H. van Ingen alhier tot onderwijzer aan school no. 7 te Oosterhuizen. * DEVENTER, 10 Majirt. In de gisteravond gehouden vergadering van de Kamer van Koophandel en Fabrieken wérd nogmaals gediscussieerd

over de ongewenschte concurrentie van de postambtenaren tengevolge van de groote inkoopen van uitgewogen vet. Ingekomen was o.m. bericht van den raad van toezicht op de spoorwegdiensten, in verband met de klacht over het lang gesloten houden van den overweg bij den Wezeperweg, waarin werd medegedeeld, dat aan het bezwaar zooveel mogelijk zal worden tegemoet gekomen. Bij den raad van toezicht op de spoorwegdiensten zal geklaagd worden over de slechte aansluitingen van Deventer met de Veluwe en omgekeerd. Hierdoor gaat nu f van de reizigers naar Heerde over Olst en vandaar per rijwiel; naar Vaassen gaan nagenoeg alle reizigers per rjjwiel. * HATTEM, 9 Maart. Hedenavond werd alhier nog eèn politieke lezing gehouden door den heer Hermans, socialistisch raadslid van Arnhem. Hij zei o.m. dat de strijd niet alleen gaat om de le kamer om te zetten, ook niet om de democratie — want de liberalen hebben hier ook een eenvoudig man gesteld — doch om de billijkheid van een statenzetel voor de S. D. A. P., die in de Staten van Gelderland nog niet vertegenwoordigd is. De vergadering was druk bezocht. * STEENWIJK, 10 Maart. In aansluiting met het reeds vermelde omtrent den inbraak in de villa van den heer mr. M. Wijt Wz., burgemeester dezer gemeente, kunnen wij nog het volgende mededeelen. De inbrekers — alles wijst er op dat hier meer dan één aan het werk is geweest — hebben eerst getracht in het gebouw van de wijkverpleging, tegenover de villa van den heer Wjjt staande, binnen te dringen. Met een of ander krachtwerktuig is een der ramen van de benedenverdieping omhoog geschoven. Welk een kracht daarbij is uitgeoefend blijkt wel uit het feit, dat de koperen pennen, waarmee het raam gesloten was, geheel verbogen zijn. Met een gewoon breekijzer is zulk een kracht bijna niet te ontwikkelen, zoodat hier vermoedelijk een speciaal daarvoor bestemd instrument is gebruikt. Te eerder komt men tot deze conclusie, waar in de vensterbank de indrukken zijn achtergebleven van twee klauwen, waarmede dat instrument daaraan bevestigd is geweest. Bij de ontdekking, dat zij in het gebouw van de wijkverpleging waren beland, zijn de inbrekers naar de tegenover liggende villa van den heer Wjjt gegaan. Hiee was meer van hun gading te halen. Met ongelooflijke brutaliteit is hier de inbraak uitgevoerd. Eenmaal binnen zijnde werden de gordijnen naar beneden gelaten en dichtgespeld, zoodat buiten geen lichtstraaltje te zien was. Vervolgens hebben de heeren alles op hun gemak gesorteerd en wat van hun gading was medegenomen. Den volgenden morgen is met behulp van politiehonden getracht de inbrekers te sporen, zonder resultaat echter. Steeds leidde het spoor naar het in de nabijheid gelegen plantsoen, waar de honden het spoor bijster werden. Vermoedelijk hebben de dieven daar tijdens het karwei hun rijwielen geborgen, waarna zij ua afloop fietsende zouden zijn vertrokken. Hiermede zou ook het ophouden van het spoor verklaard zijn. Behalve het reeds genoemd bedrag aan geld, worden vermist: 17 groote zilveren vorken, 17 groote zilveren lepels, 17 kleine zilveren lepels, 16 zilveren vorken, 12 zilveren vischvorken, 1 groote zilveren slalepel en vork, 1 zilveren suikerstrooier, 2 zilveren sauslepel?, 1 zilveren gemberlepel en vork, 2 zilveren bonbonlepels, 3 fantasielepels (geslagen zilver) waarvan éen een onafhankelijkheidslepel, waarop de aankomst van Koning Willem te Scheveningen, éen met een draaiend molentje en het derde een apostellepel, 1 zilveren vleeschvork, 2 zilveren vingerdoekringen, 1 zilveren pasteilepel, 1 zilveren kindervork en lepel, gemerkt C. B. v. S., 1 idem gemerkt Jenny, 1 idem gemerkt J. C. W., 1 idem gemerkt A. W., 2 zilveren schoffeltjes voor een kind om mee te eten, 2 groote zilveren groentelepels, 1 blauw fluweelen etui, waarin gouden schaartje, uaaldekoker. priem, rijgpen en vingerhoed. * STEENWIJKERWOLD, 9 Maart, Tot le ambtenaar ter secretarie dezer gemeente is benoemd de heer A. Waterbolk, thans als zoodanig werkzaam te Havelte. , * ZL' TPHEN, 9 Maart. De gastentoonstelling heeft zich vandaag reeds in een druk bezoek mogen verheugen. Geen wonder, de entrée is laag en er is veel te zien, vooral op het gebied van verwarming. De meest moderne gasfornuizen en -komforen, die bij veel hitte toch zuinig branden, worden hier in allerlei vorm en voor allerlei gelbruik getoond. Trouwens het is reeds vanmiddag in een der toespraken gezegd, dat, als straks ook 'hier ter stede electrieiteit komt (IJsselcentrale) er natuurlijk minder gas voor verlichting zal gestookt behoeven- te worden, doch dat het verbruik van gas voor verwarming zal toenemen, omdat dit zoo veel voordeeliger is dan electriciteit. Deze ervaring is o. a. te Haarlem opgedaan en daarom zullen op deze tentoonstelling verschillende kookdemonstraties gehouden worden, om den bezoekers het groote gemak en vooral het groote voordeel van koken pp gas te, laten zien. Er zijn heel wat inzendingen; die te noemen zou te veel van de ruimte vergen en. is ook overbodig, omdat de hoofdstrekking dezer tentoonstelling parallel loopt, met de ingezonden voorwerpen. Slechts zij meegedeeld, dat onder de inzenders ook de- firma G. Kromschröder uit Zwolle voorkomt met droge gas- en muntgasmeters. Onder de inzendingen trekken de sanogresovens veel belangstelling; dit zijn kleine Jvens die zeer zuinig in het branden zijn en waarin men in zeer korten tijd een heel diner kan klaarmaken, zonder aan het vleesch of d'en visch boter of vet toe te voegen. Alles kookt hier letterlijk in zijn eigen vet gaar, wat natuurlijk ook al een groote kostenbesparing geeft. Ook met

dore ovens zulleji demonstraties gegeven w 'Vermelding verdient ten slotte nog de leerzame en duidelijke inzending onzer s ^' briék, welke een groote graphisehe voorstel! geeft van haar gasproductie van 1 Maart tot 1 Maart 1914. Tevens doet zij ons duider! zien, wat zij in 1913 uit 100 K.G. steenkob produceerde, nl. 28,9 'kub. meter gas, 72 gr!' cokes, 4,195 L. teer en 15,1 liter gaswater f-. dat kwantum gaswater werd weer 0.97 Kq zwavelzure amoniak gemaakt.

Dinsdag, 10 Maart. Het Engel s c h e Lagerhuis was gisteren niet groot genoeg. Wij hebben niet het oog op de openbare en bijzondere tribunes, maar jp de plaatsen voor de leden zelf. De zitting fa on te half drie, maar die tot zoolang had gewacht vond geen 'zitplaats meer en moest staan blijven, tenzij hij er de voorkeur aar gaf zich op den vloer neer te zetten. De tribune voor de leden van 't Hoogerhuis was meer dan vol en die een kaart had voor de openbare en bijzondere tribunes kon er geld mee verdienen. Toen Asquith de zaal binnen kwam, werd hem door zijn partijgenooten een warme ovatie gebracht. Trouwens ditzelfde was het geval met Bonar Law, (le leider der unionisten, er met Sir Edward Carson, de man van Ulster. Wat zou Asquith zeggen? Wel'kc wijzigingen zou hij in 't Home Rule-ontwerp, dat nu teD derde male zijn. intrede deed in 't Parlement, voorstellen? Ten derde male, dat wil tevens zeggen, nu voor 't laatst, want .vordt het nu door 't Lagerhuis goedgekeurd, dan helpt verzet van de Lords niet meer en kan het door den Koning worden bekrachtigd, ook tegen den wil van deze heeren. Laat ons vooraf in korte woorden den loop der zaken — nu eindelijk een beslissing voor de deur staat — herinneren. De Home Rule, autonomie voor Ierland, iagteekent al van jaren. Een maal reeds heeft iet Groene Eiland het recht bezeten, nl. in !782, verkregen onder den indruk . an den opstand in Noord-Amerika. Engeland vreesde toen voor een algemeene beweging en gaf aan 'to wensch van Ierland toe. Er bleven nog wel enige drukkende bepalingen bestaan, vooral hl opzichte der roomsc'h-katholieken, maar de zelfstandigheid! werd verkregen. Lang duurde dit echter niet. Onder den indruk van de Fransche revolutie kwam in Ierland de wensch naar een republiek nlbr boven. In 1791 werd de Bond der Vereenigde Ieren (United Irishmen) gesticht, terwijl de (katholieken op meer vrijheid — zij werden o. a. nog gedwongen des Zondags de protestantsche kerken te bezoeken! — aandrongen. De beweging stak voortdurend sterker het hoofd op. 't Kwam eindelijk tot een uitbarsting waarin de Britsche wapens — trots de hulp die de Ieren uit Frankrijk kregen — zegevierden 'en een regeling werd vastgesteld met Medewerking van het Iersche parlement, een medewerking die alleeü mogelijk was door het om'koopen van eenige „rotten boroughs", gelijk men ze noemde. , De rust was verkregen, maar de vrede niet. Heel de 19e eeuw door was er strijd. De katholieken vorderden meer recht. Zij vormden kaMieke vereenigingen, waartegenover de proWanten Oranje-loges oprichtten — een naam zij reeds voor lang hadden aangenomen na ïoaing Willem III, de Oranje-vorst —. Telïens en telkens weer deden z'ich botsingen voor, -Hvijl de wensch, om uit de Unie met Enge■ a id ontslagen te worden, voortdurend veld ^on. Daartegenover werden de maatregelen in vorm van dwangwetten door de Engelsche re geering krasser, terwijl de toestand op het Groene Eiland /erslimmerde, eerst door den 'footen hongersnood in 1845/'46 en later door !e t uitwijken van velen naar Amerika. Het ontbrak de Ieren niet aan flinke aanvoerders. '-Connell e. a. Gladstone heeft eindelijk ingezien, dat niet langer met geweld moest worden. geregeerd en dat vóór alles op verbetering Va & den economiscken toestand diende te wory-a gelet, In 1870 deed hij een, poging om 't ler sche landbezit te verbéteren eD de pachters l -gen den landheer te beschermen, welke wet 1881 nog werd aangevuld. Sedert volgde wjijyï'ng i n d e Reform-acte, waardoor 't aantal ••'sclie vertegenwoordigers in 't Parlement niet ' 5 j>elangrijk steeg. , Onder het Tory-kabinet-'Salisfbury werden meOnderhandelingen gevoerd. Parnell, de ongenade koning van Ierland, zooals men hem , A ' 0e ^de, ktfam toen voor Ierland op, maar er , K ^ geen resultaat verkregen en het Toryqj net' viel, door de hulp der Iersche leden. ^stone kwam weder aan 't bewind en hij in 1886 zijn beroemd ontwerp Home g Ule in. Het doel werd echter niet bereikt. ttR. ont9t °iid een splitsing in de partij der wille, ni l _ i - t i 3 - Chamberlain en Lord Hartington voegirn Z i^ de Tory's en 't ontwerp viel. oeB Öïadston© ia 18.92 weer saa 't bewind

kwam, kwam hij opnieuw met 't ontwerp, thans eenigszins gewijzigd en verbeterd. De 83-jarige Grand Old Man verdedigde het met jeugdig vuur. 't Werd aangenomen in 't Lagerhuis met een meerderheid van 60 stemmen — maar 't Hoogerhuis verwierp het met groote meerderheid. Home Rule scheen nu voor goed begraven, want Roseberry, die Gladstone's plaats innam, diende het niet meer in. Er werd sedert door 't conservatieve ministerie (van Salisbury) wel iets voor Ierland gedaan en ook de liberalen hebben, onder Campbell-Bannermann, 't een en ander voor Ierland gedaan, maar in hoofdzaak bleef alles zooals 't was. De laatste Parlements-verkiezingen vielen gunstig uit voor de Iersche kwestie, e.- het liberale ministerie liet de gelegenheid niet ongebruikt voorbij gaan. De strijd tegen Hoogerhuis moest echter voorafgaan. De mogelijkheid, dat het werk van het Lagerhuis maar onophoudelijk door 't Hoogerhuis zou ongedaan worden gemaakt, kon niet voortduren. De Parlementact, waardoor de macht van het Hoogerhuis werd beperkt, werd voorgesteld en aangenomen en nu eerst kon met kracht de hand aan 't werk worden geslagen. Asquith maakte weder een ontwerp aanhangig, 't Werd tweemaal aangenomen door 't Lagerhuis en tweemaal verworpen door 't Hoogerhuis. Nu is het voor de derde maal ingediend. Volledigheidshalve zij hier nog herinnerd aan 't verzet, dat in Ulster — waar de Oranje-mannen nog heel krachtig zijn — is georganiseerd, voor 't geval de wet mocht worden aangenomen en ingevoerd. ¥ Thans de indiening in het Lagerhuis, die gisteren plaats had. Het werd stil, dood stil, toen Asquith het woord nam. Hij begon met de verklaring, dat de voorstanders der wet vaster dan ooit overtuigd waren var de juistheid hunner beginselen. Tegen geen enkele klasse, tegen geen enkeier persoon, zal eenige onrechtvaardigheid worden begaan, niemand zal zich kunnen beklagen, dat hij onderdrukt wordt als tot de uitvoering der wet wordt overgegaan. De regeering had echter gelet op 't geen in Ulster is voorgevallen en op de mogelijkheid dat er verzet komt. De weg die moest worden ingeslagen, lag open. Aan terugtreden, aan terugnemen viel niet te denken. Ierland heeft recht op hand>having van hetgeen is voorgesteld en door twee stemmingen bekrachtigd is. Een Iersch parlement, een regeering te Dublin moet gehandhaafd blijven. Maar er is een middenweg. Men kan voorloopig de kiesdistricten, waaruit Ulster bestaat, uitspraak laten doen of zij de wet op zichzelf toegepast willen zien. Is in het district een meerderheid tegen de wet, dan zou het voor zes jaar van de toepassing der /et worden uitgesloten. Na verloop van die zes jaar zouden ook zij onder de Home Rule vallen, tenzij het Parlement te Londen hierover anders mocht beschikken. Gedurende die 6 jaar zou 't Iersche parlement geen machtbevoegdheid hebben over de buitengesloten districten, terwijl de plaatselijke aangelegenheden door een localen raad zouden worden afgedaan, Asquith's rede wes kort maar liet aan ciui-- 1 delijkheid niets te wenschen over. Over de wijze van stemming gaf liij eenige inlichting. Ieder die stemrecht heeft voor 't Engelsche Parlement zou tot stemmen bevoegd zijn en de meerderheid zou Deslissen. In de zes jaren zou men gelegenheid hebben na te gaan hoe de regeling zou werken. Ook wat betreft het Iersche parlement zelf. De algemeene verkiezingen zullen plaats hebben in November 1916, maar vermoedelijk vroeger. De volgende verkiezing zou in 1920 vallen, zoodat dus twee maal bij algemeene verkiezingen zou kunnen worden beslist of er ook verandering zou komen eer de eindbeslissing in Ulster zou vallen. De uitgesloten graafschappen zouden hun vertegenwoordiging in 't Engelsche Parlement behouden. Dit is, naar de regeering meende, een alleszins billijk voorstel. Bonar Law, de man der unionisten, hèt woord nemende, bleek bezwaren te hebben, niet tegen den termijn van zes jaren maar tegen de bepaling dat de betrokken districten na zes jaren onder de Home Rule zouden vallen. Was dit het laatste woord der regeering dan noemde hij den toestand zeer- ernstig. John Red'mond verklaarde namens de Iersche leden, dat Asquith de uiterste concessie had gedaan. Nadat nog Sir Edward Carson had te kennien gegeven, dat op een zes-jarige uitsluiting niet kon worden ingegaan, werd 'het debat gesloten en tot heden verdaagd. 't Is van belang na te gaan hoé de s *oemmm3'

in 't land en in Ulster is en of men daar de billijkheid erkent van 't geen de regeering wil doen. Buitenlanflsch Nieuws. De verkiezing in Spanje is uitgevallen in 't voordeel der regeering, zooals dat te doen gebruikelijk is. De mannen der regeeringspartij hebben 235 zetels verworven, de liberalen 75, de democraten 30, de reformisten 12, de republikeinsch-soeialistische vereeniging 18, de radicalen 3, de Mauristen 8, de Carlisten 8, terwijl er 8 leden zijn gekozen die direct locale belangen vertegenwoordigen en een 7-tal onafhankelijken, te zamen 404. De regeering ziet in het verminderen der zetels van de republikeinen — ze zijn op de helft verminderd, en van de Carlisten op een derde gebracht — het meest gewichtige punt van den strijd. Zij is over den uitslag tevreden. Er hebben in enkele plaatsen vrij ernstige wanordelijkheden plaats gehad. Te Torror, te Castellon en te Valencia zijn bij de geleverde gevechten 3 kiezers en 2 gendarmen gedood, terwijl een 30tal personen gewond werden. Ook in Benagolbon en in Bilbao hebben politieambtenaren wonden opgeloopen. Turkhan-pacha, aan wien door den Vorst van Albanië het vormen van een ministerie zon zijn opgedragen, is heden te Weenen aangekomen, op weg naar Durazzo. Hij 13 op 't oogenblik Turksch gezant te St. Petersburg. Over hetgeen te Metalka aan de grens tusschen Montenegro en Bosnië is gebeurd, komen eenige bijzonderheden. De Montenegrijnen hebben Sjenokas bezet, bewerende dat het tot Montenegro behoort, 'tls niet geheel zonder verlies geschied. Een Montenegrijn moet gedood zijn, terwijl er vijf gewond werden. De Oostenrijksohe vertegenwoordiger heeft zich naar Metalka begeven en den eisch gesteld, dat de Montenegrijnen zouden aftrekken. Voorloopig is dat geweigerd, maar 't schijnt toch dat nadere van zucht tot toegeven getuigende mededeelingen zijn overwogen. Er is in de Skoepschtina een interpellatie over het gebeurde ingediend, zoodat wij er wel meer van zullen hooren. Bij de indiening van de indemniteitswet in derde lezing in het Parlement der Z.-Afrik. Unie heeft generaal Smuts te kennen gegeven dat de verbanning der arbeidsleiders niet permanent behoefde te zijn. Indien daarvoor billijke redenen werden aangevoerd zou verlof tot terugkeer kunnen worden gegeven. De interpellatie over dé duelkwestie komt Vrijdag in den Duitschen Rijksdag ter sprake, te gelijk met 't ontwerp van de duelcommissie tot wijziging van het strafwetboek. De commissie wil dat de straf, die bij de betrokken artikelen op het duel wordt gesteld — vestingstraf — in gevangenisstraf zal veranderd worden indien blijkt dat door misdadige handelingen het duel is uitgelokt of noodzakelijk gemaakt. De Hamburg-Amerika lijn moet besloten hebben een nieuwe stoomvaartlijn in 't leven te roepen tusschen New-York en de havens van den Levant. Dezen dienst zal ook de Bulgaarsche havens Dedeagatsch, Burgas en Warna aandoen waardoor dus een directe verbinding uit den Balkan met de Nieuwe Wereld zal worden verkregen en de bewoners uit 't Balkangebied niet over Triest of Hamburg behoeven te gaan. De dienst zou 15 April aanvangen. In Duitschland is gisteren de Roode Week begonnen. Op reeksen van plaatsen worden samenkomsten gehouden door de sociaal-democraten. Gisteren stond het vrouwenkiesrecht op 't program_ Het „Hauptbureau des Judischen Nationalfonds" te Keulen vraagt per brochure om hulp voor afgedwaalde, doch nu terugkeerende zonen Israëls, de Joden uit Yemen in Z.-Arabie. Lichamelijk en geestelijk zijn de Yemenitische Joden een gezond menschenslag. Hun positie in Yemen is zoo slecht, dat ze tegenwoordig meer en meer wegtrekken, en wel naar het Heilige Land. Voor het herstel van het Joodsche volk aldaar is hun komst van groote beteekenis. Doch vooralsnog hebben zij met groote moeilijkheden te kampen. Het ontbreekt hen aan woningen; de barakken, waarin men hen voorloopig onderbrengt, zijn eigenlijk niet te gebruiken. De toevloed is zoo groot, dat in het afgeloopen jaar maandelijks geregeld een 120 personen Palestina binnentrokken. Wat niet in de brochure staat, doch wat wij er toch even willen bijvoegen, is dat vele geleerden de Yemenitische Joden niet voor Joden, doch voor bekeerde Arabieren houden. Het is bekend, dat in het begin der derde eeuw zeer

veel Yemenieten bekeerd zijn. Hoe groot het percentage aan echt Joodsch bloed nog is kan niet worden uitgemaakt. Daar het echter naar den geloove in ieder geval Joden zijn, behoeft geen Zionist te aarzelen aan den oproep der brochure gevolg te geven. In V e n e t i e zal van 15 April tot 30 Oct. een tentoonstelling van schoone kunsten worden gehouden. Er is een kleurig aanplakbiljet van verspreid. Een der meest karakteristieke punten van de oude Doge-stad is er op weergegeven, de Brug van Rialto, die de beide boorden van het Groote Kanaal verbindt. De roode standaards van St. Marcus verheffen zich alom. Op 't bovenste deel der . arcade ziet men het blazoen van den doge Pasquale Cicogna — een ooievaar — onder wien de bouw werd ondernomen. Een rood doek met den gouden leeuw dekt het bovengedeelte van de balustrade, waarop overal oranjeboomen zijn geplaatst. Onder de brug door bewegen zich de gondels. / 't Is werk van August Sézanne, levendig van voorstelling en frisch van kleur. Dezer dagen publiceerde prof. Spiess teFrankfurt voor het eerst zijn nieuw middel tot bestrijding der tuberculose. Het is een goudcantharidine-verbinding, die door inspuiting in den bloedsomloop wordt geleid. Hoewel prof. Spiess in de twee jaar, dat hij zijn middel kent, er reeds menig succes mee heeft kunnen aanteekenen, verlangt hij proefnemingen op veel grooter schaal, alvorens hij zijn middel definitief aan de gemeenschap afstaat. In 't circus Charles te Gelsenkirchen is Zondagavond de temmer Wagner, die met 10 t ij g e r s werkte, door een der dieren aangevallen en bij den arm gegrepen. Een diepe wond werd hem toegebracht. De man zonk bewusteloos neer. 't Kostte heel wat moeite om hem nog levend uit de kooi te brengen.