Handen - vrij toestel verplichten [ door NIEK SCHENK DEN HAAG — De autotelefoon is populairder dan ooit. De verkeersveiligheid is daar echter allesbehalve mee gediend. Minister Smit-Kroes (verkeer) heeft haar collega’s in de EG al voorgesteld het gebruik van de huidige generatie telefoons tijdens het rijden te verbieden. Nog maar acht jaar geleden opende de PTT het eerste automatische autotelefoonnet. In 1983 waren er slechts 3500 abonnees, inmiddels zijn het er bijna 35.000. De groei gaat opmerkelijk snel. Kassa voor de PTT, want het abonnement kost 250 gulden per maand en de gesprekskosten komen op ƒ 1,05 per minuut. Zakenman J.M. Rutjens in het Limburgse St. Odiliënberg is zo’n uiterst tevreden bezitter van een autotelefoon. Als regionaal verkoopleider van de in Rotterdam gevestigde firma Van Nelle rijdt hij zestigduizend kilometer per jaar. „Als ik vroeger wilde bellen, moest ik eerst een telefoon opzoeken, in een cel of een wegrestaurant. Als dat uiteindelijk gelukt was, bleek de bewuste persoon die ik nodig had, vaak even van zijn plaats te zijn. 1
„Ik heb met twaalf mobiele verkopers te maken. Minstens twee keer per dag moet ik met hen overleggen. Vroeger moest ik wachten met bellen tot ik ’s avonds om half acht thuiskwam, waarna ik dus tot half elf aan het werk was. Dank zij de autotelefoon zit mijn werk er nu om half acht echt op.” Rutjens brengt per jaar al gauw tienduizend uur in de auto door. In plaats van naar de radio te luisteren, kan hij onderweg blijven werken. Uit dit alles zou je kunnen afleiden dat Rutjens louter positief is over de autotelefoon. Niets is minder waar: „Ik vind het zelfs een levensgevaarlijk apparaat. Ik heb al twintig jaar rij-ervaring en doe veel dingen in het verkeer onbewust. Toch heb zelfs ik al gemerkt dat je efen brok concentratie in het verkeer kwijt bent als je telefoneert. BOCHTEN „Mijn gesprekken hou ik al zo kort mogelijk, want je kunt moeilijk uitvoerige zakelijke besprekingen houden en tegelijk goed opletten in het verkeer. In de stad moet ik soms echt met handen en voeten rij-. den. Dat is allemaal heel moeilijk te combineren met de telefoon. „Echt een probleem wordt het in een bocht waarbij je moet terugschakelen. Met je knieën hou je op zo’n moment het stuur vast. Mij lukt het nog net, maar ik denk dat mensen met minder rij-ervaring in de kortste keren tegen een boom knallen. Daarom ben ik voorstander van een verbod om rijdend te telefoneren binnen de bebouwde kom.” Adviezen voor een verantwoord gebruik hebben volgens Rutjens weinig zin: „Zo’n autotelefoon is er voor dringende gesprekken. Als de telefoon gaat, neem je hem op en ga je heus niet langs de weg staan. Het gevaarlijkst, vind ik, doen de mensen die naast hun telefoon ook nog eens een schrijfblokje hebben. In de ene hand de telefoon en met de andere schrijven ze de boodschap op.” Niemand heeft er nog onderzoek naar verricht, maar dat de autotelefoon de verkeersveiligheid allesbehalve bevordert, is een feit. Veilig Verkeer Nederland: „De autotelefoon kan gevaar opleveren en doordat de automobilist zwalkend rijdt, kan hij ook nog eens ergernis wekken bij medeweggebruikers. Wij adviseren om niet tijdens het rijden te bellen, maar een parkeerplaats op te zoeken. Wij zijn voorstander van de verplichting tot een handenvrij toestel.” De Algemene Verkeersdienst van de Rijkspolitie zegt °P te treden als de surveillerende agenten zien dat het rijgedrag door het telefoneren wordt beïnvloed. „Als mensen op de autosnelweg niet inhalen en rustig op de rechter rijstrook blijven rijden, hoeft het niet gevaarlijk te zijn. Wij vinden het gevaar lijker als iemand voor een telefoontje op de vluchtstrook gaat staan.” De ANWB blijft twee handen aan het stuur het veiligst vinden: „Maar omdat de gevaren van de autotelefoon nog door niemand bewezen zijn, kunnen we een eis tot een verbod moeilijk hard maken.” Toen minister Smit-Kroes onlangs zelf getuige was van een ongeluk dat werd veroorzaakt doordat de automobilist zat te telefoneren, was voor haar de maat vol. Zij heeft nu haar collega’s bij de EG voorgesteld om het gebruik van de huidige generatie autotelefoons tijdens het rijden te verbieden. GOEDKOPER „Ik ben het met de minister eens", zegt adjunct-directeur H. Wassenaar van de afdeling Festiviteiten van Joop van den Ende Productions in Aalsmeer. Als organisator van grote evenementen is de autotelefoon ook voor hem onmisbaar. Wassenaar vindt net als Rutjens dat een handenvrij type verplicht zou moeten worden: „Ik kan me niet voorstellen dat zo’n apparaat met de huidige stand van de techniek onmogelijk te maken is.” Er zijn nu nog uitsluitend
telefoons verkrijgbaar waarbij je de hoorn in de hand moet nemen. De Japanse fabrikant Mitsubishi heeft wel al een nieuw type autotelefoon ontwikkeld, waarbij alle functies zich in het stuur bevinden, maar deze laat nog even op zich wachten. De autotelefoon, al dan niet met de hand bediend, zal in elk geval de komende jaren alleen maar goedkoper worden. Per 1 januari verliest de PTT immers haar monopolie. Een verdere opmars van de autotelefoon is niet meer te stuiten. „Vroeger was hij nog een statussymbool, maar zo langzamerhand wordt hij een gebruiksinstrument voor iedereen”, aldus de PTT.
• Nieuwe Porsche 944-serie. Rechts voor de 944 S2 Cabriolet. Rechts achter de 944. De andere twee zijn 944 S2 Coupés.
• Zakenman J.M. Rutjens telefoneert in de auto: „Eigenlijk is zo’n autotelefoon levensgevaarlijk, maar ik zou hem niet meer kunnen missen.” (Foto Rob Comelder)
AUTOTELEFOON WAAGSTUK. "Algemeen Dagblad". Rotterdam, 05-11-1988. Geraadpleegd op Delpher op 13-01-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBPERS01:003065005:mpeg21:p00053
"Algemeen Dagblad". Rotterdam, 05-11-1988. Geraadpleegd op Delpher op 13-01-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBPERS01:003065005:mpeg21:p00053
Amsterdam — Ondanks het slechte weer gingen in 1987 meer Nederlanders dan ooit met vakantie naar België. Volgens het Belgisch Verkeersbureau in Amsterdam werd er vorig jaar een recordaantal overnachtingen geboekt: 3.593.000 tegen 3.323.000 in het jaar daarvoor, een stijging met acht procent. In 1986 was er met vijf procent ook al sprake van een stevige groei. CULTUUR In 1986 zorgde de Nederlandse belangstelling voor de Ardennen voor een forse toename van het aantal overnachtingen; de toeristen konden er toen dankzij de sneeuwval naar hartelust skiën. Vorig jaar nam de provincie Limburg met 27 procent meer Nederlandse toeristen een aanzienlijk deel van de extra
overnachters voor haar rekening. Dat kwam onder meer door de vestiging van twee Center Parcs vakantiedorpen, eind 1986 en begin 1987. De kunststeden Antwerpen, Brussel, Leuven, Gent, Luik, Mechelen, Doornik en Tongeren genieten volgens W. Vanstraelen, directeur van het Belgisch Verkeersbureau, een groeiende belangstelling vanuit ons land. „De Nederlandse toeristen komen af op de grote culturele tentoonstellingen, zoals die bij voorbeeld in Brussel (over China) en in Gent (over architectuur) worden gehouden. Vaak wordt er een meerdaags uitstapje van gemaakt.” Het succes van België als toeristische bestemming komt niet uit de lucht vallen. „Er zijn flinke inspanningen aan vooraf gegaan”, verzekert Vanstraelen. „Onze regering beseft steeds meer dat het toerisme een belangrijke bron van inkomsten is en
besteedt er nu extra geld aan. Met die steun kunnen we vaker grote exposities en evenementen houden.” PROMOTIE Hoewel België ook veel vakantiegangers uit Groot-Brittannië en WestDuitsland trekt, wordt met de promotiecampagnes vooral gemikt op de Nederlandse toeristen. Vanstraelen: „Dat is niet verwonderlijk, want het gaat om de grootste groep die ons land voor één of enkele dagen aandoet. In Wallonië komt de helft van de buitenlandse bezoekers uit Nederland. In Vlaanderen ligt dat percentage een beetje lager.” In tegenstelling tot 1986 bleef de groei in de kuststreek en de Ardennen vorig jaar wat achter door het tegenvallende weer: geen zon aan de kust en weinig sneeuw in de heuvels. Toch werden weer meer overnachtingen genoteerd.
Belgische kunststeden trekken Nederlanders. "Algemeen Dagblad". Rotterdam, 05-11-1988. Geraadpleegd op Delpher op 13-01-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBPERS01:003065005:mpeg21:p00053
■■■■■■ mmmm - . door PAUL KROL Porsches te kust en te keur op een proefritdag in de buurt van Stuttgart. Als je ze voor het kiezen hebt, denk je nauwelijks meer aan de prijzen. Het ging bovendien om de vernieuwde 944’s en dat zijn immers slechts de instaptypen voor beginnende Porscherijders...
Porsche heeft de 944-serie stevig onder handen genomen. De 924 waarmee de serie in 1974 begon, is uit produktie. Daarom begint de serie nu met een 944 met een tot 2,7 liter vergrote motor. Dan komt de 944 S2
met een nieuwe 3,0 liter motor. Tenslotte de 944 Turbo met 2,5 liter motor. De 944 S2 is er als coupé en cabriolet, de andere alleen als coupé. Om te beginnen een ritje met de 2,7 liter 944 van ƒ 114.250. De motor levert 121 kW bij 5800 tpm en 225 Nm bij 4200 tpm. De 1290 kg wegende auto heeft er een top van 220 km per uur en een acceleratie 0-100 van 8,2 sec. mee. Prima prestaties, maar voor de helft van het geld kun je vierpersoons sedans kopen die even snel zijn. GEHOORZAAM Al rijdend ga je echter begrijpen wat mensen bezielt om toch voor die 944 te kiezen. Ze schaffen zich rijkwaliteiten op eenzaam hoog niveau en van uitzonderlijke kwaliteit aan. Ook als je aan de pure snelheid niet veel hebt, kun je genieten van de perfectie. En wat een lieve motor bovendien, die zich desgewenst heel dociel aan het drukste stadsverkeer aanpast. De 944 S2 is het grootste nieuws, met een ongekend grote viercilinder motor, goed voor 155 kW bij 5800 tpm, 280 Nm bij 4000 tpm, 240 km per uur top en 7,1 sec. voor 0-100. Heel indrukwekkend allemaal, maar zo mooi als de 2,7 liter loopt de nieuwe 3,0 liter toch niet. Vooral de trekkracht onderin valt wat tegen, terwijl die bij zo’n zware viercilinder in principe juist extra goed zou moeten zijn. De auto kost als coupé ƒ136.000 en als cabriolet ƒ 161.250. FEL Tenslotte de 944 Turbo Coupé van ƒ 177.000. Die heeft een 2,5 liter 184 kW (bij 6000 tpm) en 350 Nm (bij 4000 tpm) motor. Top 260 km per uur en 0-100 in 5,9 sec. Voor een proefritje over een rustige route, met nog een stuk autosnelweg zonder snelheidslimiet ertussen, verreweg de amusantste 944. Héél fel, héél snel. Daarna ter controle van de herinnering nog een keer hetzelfde rondje met de ‘gewone’ 2,7 liter 944. Die viel daarbij zeker niet door de mand. Het andere nieuws van Porsche betreft de vierwielaangedreven 911 Carrera 4 van ƒ 208.000. Verder heeft de 928 S4 een interessant technisch nieuwtje, namelijk een systeem dat de bandendruk controleert en waarschuwt als die niet correct is. Porsche probeerde het systeem eerst jaren lang in de racerij.
Op PAGINA 3: de opvolger van de 9 en 11.
Renault 19 de opvolger van de 9 en 11
Renault doet de 9 en de 11 samen opvolgen door de 19. De auto wordt op zijn thuismarkt al verkocht. Hij komt nog dit jaar in ons land in de handel. Hij wordt gebouwd als drie- en vijfdeurs, maar er komen ook een sedan en een combi. Combinaties van zes motoren, twee carrosserieën en vier niveaus van uitrusting leveren nu al 22 typen op, maar dat worden er dus nog veel meer. Over de prijzen wil Renault alleen kwijt dat de serie rond de 22.000 gulden zal beginnen. Dat moet dan voor de eenvoudige TR-uitvoering zijn, met 1,4 liter A O lr\X7 «v, „lAMknl,
vvuiuuuigo xiv unvuciiug Xiljll, J 43 kW motor en vierbak. Ik kon proefrijden met een type met 1,4 liter 57,5 kW motor met vijfbak en het derde uitrustingsniveau (GTS). Je zit lekker in de auto en hij laat
zich heel gemakkelijk berijden. Wegligging en vering zijn op de bekende Franse manier prima voor elkaar. Voor het moderne verkeer zijn de prestaties die de motor deze 19 bezorgt, royaal voldoende en de motor zou wel eens heel zuinig kunnen blijken. De auto is niet alleen prettig om te besturen, maar ook plezierig om in mee te rijden. Hij biedt achterin zelfs onverwacht de ruimte. Hij heeft ook een fikse kofferbak, die door de derde/vijfde deur gemakkelijk te beladen en te lossen is, terwijl het laadvolume aanzienlijk kan worden uitgebreid door de achterbank weg te klappen. De stilering bevat elementen van de vroegere Renault 14, die toen zijn tijd te ver vooruit was en daardoor te weinig kopers vond. Dat belooft met de nieuwe 19 heel anders te worden. Renault heeft zijn crisis al overwonnen. De 19 moet de onderneming helpen haar positie verder te versterken. FIAT Fiat doet in heel West-Europa uitstekende zaken met de Tipo. Die auto slaat overal goed aan. Terwijl de produktie in de nieuwe Tipo-fabriek in Cassino, misschien wel ’s werelds modernste autofabriek, net op volle toeren draait, wordt volop gewerkt aan uitbreidingen van de serie. Volgend voorjaar komt de Tipo er ook als sedan. Verder staat er een Tipo met zestien-
kleps motor op stapel. Auto & Toerisme mocht alvast rijden met een prototype voor die Tipo 16V (V van valvole=kleppen). Met een fabrieksgeheim feitelijk, waar Fiat niet al te geheimzinnig over doet. Daar is ook niet zoveel reden toe. De Tipo en de zestienkleps motor zijn beide bekend. De motor is de tweeliter zestienklepper waarvan de Lancia Thema zojuist werd voorzien. Voor de Tipo 16V werd die motor met behulp van een andere nokkenas en een andere uitlaat nog weer iets feller gemaakt. Hij is dan goed voor 114 kW bij 6000 tpm en 185 Nm bij 4000 tpm. Dat kan veranderen, want de ontwikkeling van het nieuwe type is tenslotte nog niet afgesloten. Vandaar dat de ingenieurs heel benieuwd waren naar eerste indrukken. Werd het bewust niet verder weggewerkte motorgeluid misschien als storend ervaren? Was de vering wellicht te stijf uitgevallen? Liever standaard ABS en een hogere prijs dan ABS als extra en een lagere prijs? En wat zou op de Nederlandse markt de voorkeur verdienen, ABS of antiskid (tegen het doorslaan van de aangedreven wielen)? Of zou het beide moeten zijn? Nee, de Tipo 16V is nog lang niet definitief. Maar nu al is het een hele belevenis hem te berijden. Met een agressieve grom en een sportief-stugge wegligging gaat het in nog geen 8 sec. naar de 100 km. per uur en komt de snelheids,■
meter (op een proefbaan) over de 210 km per uur. LANCIA De vernieuwde Lancia Thema wordt in januari in ons land verwacht. In juni 1989 worden ook de nieuwe motoren met 16 kleppen leverbaar. Prijzen zijn nog niet bekend. De nieuwe grille en koplampunits geven de Thema een moderner gezicht. Binnen vallen meer houten panelen op en is de opbergruimte uitgebreid. De hoofdsteunen achter zijn neerklapbaar en er is een middenarmsteun die voorzien is van een klep voor bij voorbeeld vervoer van ski's. Ook de geluidsisolatie en het ventilatiesysteem zijn verbeterd. In hoogte verstelbare gordels voor en ook gordels achter zijn voortaan standaard. Een opzienbarende extra zijn hoofdsteunen achter die automatisch omhoog komen als op de achterbank passagiers zitten. Handig zijn de met een druk op de knop inklapbare buitenspiegels; een uitkomst in smalle straten of de wasserette. Auto & Toerisme bereed de vernieuwde Thema op de Toscaanse wegen en constateerde indrukwekkende prestaties van de nieuwe 2.5 turbodiesel met automaat en de benzineversie met 16 kleppen en turbo, die de gewone 2.0 i.e. Turbo gaat vervangen. De verbeterde geluidsisolatie bleek een succes. De bestaande motoren, behalve die van de 8.32 met Ferrari-motor, zijn allemaal onder handen genomen. Bij de turbodiesel is het vermogen verhoogd van 74 naar 85 kw en hij is evenals de Thema 2.0 i.e. 16 V leverbaar met een vernieuwde viertraps ZF-automaat met lock-up. Alle benzinemotoren van de vernieuwde Thema zijn uitgerust met een geregelde drieweg-katalysator.
De vijfdeurs Renault 19. Komt nog dit jaar op de Nederlandse markt.
Helemaal vol. De 2,0 liter zestienklepper van Fiat/Lancia in de Tipo. (Foto Guglielmo Lobera)
Porsche: ongekende perfectie. "Algemeen Dagblad". Rotterdam, 05-11-1988. Geraadpleegd op Delpher op 13-01-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBPERS01:003065005:mpeg21:p00053
Rotterdam Airport biedt u grote tijdwinst, waar uw intercontinentale vliegreis met British Airways ook naartoe gaat. U kunt op Rotterdam Airport royaal parkeren vlakbij het stationsgebouw. En inchecken kost u slechts 20 minu-
ten. Zo stapt u snel en relaxed aan boord voor één van de liefst negen vluchten per dag naar de Londense vliegvelden. Van daar leunt u dan na een minimale overstaptijd met British Airways
Rotterdam Airport BRITISH Al RWAYS The world’s favourite airline.
comfortabel doorvliegen naar meer dan 70 intercontinentale bestemmingen. Met een service aan boord die u een herhaling waard zult vinden. British Airways is tenslotte niet voor niets the
J world’s favourite airline geworden.
Advertentie. "Algemeen Dagblad". Rotterdam, 05-11-1988. Geraadpleegd op Delpher op 13-01-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBPERS01:003065005:mpeg21:p00053