resten uitkeert, moet van deze interesten, ten laste van hem, die ze trekt, de belasting afhouden.
L i t.: Coart-Présart, Traité de la Taxe Mobilaire (1928); Ch. de Smeth en J. Cramois, Diet. Fiscal (1929); Fr. Requette, Traité des Impöts sur les Revenus (1928); G. Beatse, Impöts sur les revenus (1925); Arth. Claes eii Ed. Gilet, Les Impöts directs (1930). —W etteksten: Samengeordende wetten op de inkomstenbelastingen, in Belg. Staatsblad (23 Aug. 1931). De Weerdt]Rondou.
In Nederland is, ten gevolge van een geheel anderen opzet van het samenstel van belastingen (•> Belastingen, Nederland), een mobiliënbelasting als zoodanig niet bekend. De opbrengsten van roerend kapitaal worden in Ned. belast in de -> inkomstenbelasting; enkele dgl. opbrengsten worden bovendien nog zakelijk belast in de > couponbelasting en in de > dividend- en tantième-belasting. M. Smeets.
Mobilisatie, het geheel van maatregelen, waardoor leger en vloot uit den vredestoestand op voet van oorlog worden gebracht. Het N e d. leger is in 1870 en in 1914 gemobiliseerd. Door den langen duur der m. in 1914-’lB waren nieuwe lichtingen ingelijfd en oude met verlof gezonden. Ten einde in geval van oorlog ook over deze laatste lichtingen te kunnen beschikken, was tijdens de m. een tweede m. voorbereid. Ook het Bel g. leger is in 1870 en 1914 gemobiliseerd. Nijhoff.
Möbius, 1° August Ferdinand, Duitsch wiskundige. *l7 Nov. 1790 te Schulpforta, f 26 Sept. 1868 te Leipzig. Hoogleeraar in astronomie en directeur van de sterrenwacht te Leipzig. Hij voerde in zijn werk Der Barycentrische Calcul (Leipzig 1827) de zgn. barycentrische > coördinaten (eerste voorbeeld van homogene coördinaten) in en droeg ook verder bij tot de ontwikkeling van mechanica en meetkunde. In de getallenleer is M. bekend om de invoering van de zgn. ïunctie van Möbius, welke functie is gedefinieerd voor alle geheele positieve getallen. Is n een zoodanig getal, dan is de functie van M. voor het getal n gelijk aan nul, indien n deelbaar is door een kwadraat grooter dan 1, gelijk aan +l, als n het product is van een even aantal verschillende ondeelbare factoren en gelijk aan —l, als n het product is van een oneven aantal verschillende ondeelbare factoren, terwijl de functie van M. voor het getal 1 wordt gedefinieerd als +l. Zoo is de functie van M. voor 1,2, 3,4, 6,6, 7, 8 resp. gelijk aan +l, —l, —l, 0, —l, +l, —l, 0. Werken: Gesamm. Werke (4 dln. Leipzig 1885-’B7). Lit.: H. de Vries, Hist. Studiën (II 1934): P. Bachmann, Zahlentheorie (II 192D.
Band van Möbius (meet k.), voorbeeld van een unilateraal oppervlak, besproken in het art. > Analyse situs. Dijksterhuis-v. d. Corvut.
2° Theo d o r, Duitsch Germanist, een der grondleggers van de moderne Oud-IJslandsche philologie. * 22 Juni 1821 te Leipzig, f 26 April 1890 aldaar. Hoogleeraar te Leipzig en te Kiel.
Voorn, werken: Catalogus librorum Island. (1856); Analccta Norroena (1877); Verzoichms der. . . alt-nordischen Spraohe. .. (1880); uitg. der Fornsögur (samen met Vigtüsson) ; Hdttatal (1879-*81); Altnordisches Glossar (1866).
A. Moequereau.
Moeke!, Albe r t, Fransch-Belgisch dichter, een der leidende figuren van de Symbolistische beweging in België. * 27 Dec. 1866 te Ougrée (Luik). Stichter van het tijdschrift La Wallonië. M. vertolkt op precieuze manier zijn etherische droomen, o.a. in Chantefable un pen naïve (1891), Clartés (1902), La flamme immortelle (1924), enz. Willemyns
Moequereau, André, Fransch Benedictijn, musicoloog. * 6 Juni 1849 te La Tessoualle, f 18 Jan. 1930 te Solesmes. Op 26-jarigen leeftijd ingetreden, ontving hij zijn eerste Gregoriaansche opleiding van dom ->■ Pothier, en werd spoedig diens medewerker aan het herstel van den > Gregoriaanschen zang. M. specialiseerde zich in het begin vooral op de uitvoering en haar theorie, en kwam daardoor vanzelf op het gebied van het rhythme. Als grondeigenschap stelt hij, dat het Greg. rhythme op de eerste plaats muzikaal is, vastzit aan de muziek; daarom ook legde hij meer dan Pothier den nadruk op het eenheidbrengend karakter van het rhythme. Deze eenheid ontleedde hij in arsis- en thesisgroepen; elke groep is 2- of 3-ledig en bestaat op haar beurt weer uit arsis en thesis (rhythmiscb steunpunt); de woordklemtoon heeft met deze ordening niets uit te staan. Uit de rhythmische hss. van S. Gallen toonde hij het bestaan aan van lange en korte notenwaarden (volgens het > Mensuralisme zuiver afgemeten tijdswaarden, volgens M. eenvoudige „nuances” van verlengingen); later werden deze verlengingen in nog vier andere, geheel onafhankelijke hss.-families, ontdekt.
Werken. In de uitg. v. d. Paléographie musicale, begonnen in 1889 en nog altijd loopende, publiceerde hij de voornaamste Greg. hss. als bewijsmateriaal. Zijn rhythme-systeem heeft hij wetenschappelijk verantwoord in Le Nombre musical gregorien (I Doornik 1908, II ibid. 1927; I op meerdere plaatsen vaag en onduidelijk; II veel beter). Verder enkele Monographies grégor. en art. in de Revue eréeorienne. Bruninn.
Modalisme, dwaling van Sabellius e.a. (begin 3e eeuw), die het onderscheid der Personen in de Drieëenheid ontkenden. Zij verklaarden het verschil aldus, dat de ééne God zich op drie wijzen (modi) gemanifesteerd heeft: door de schepping, menschwording en heiligmaking. Zoo vertoonde dezelfde God zich achtereenvolgens als Vader, Zoon en H. Geest. -> Monarohianisme; Patripassianisme. In den persoon van Sabellius werd het m. door Hippolytus scherp bestreden en door paus Callistus veroordeeld. Franses
Modaliteit (= schakeering), 1° (muziek) > Gregoriaansche zang fIID.
2° Een term uit de grammatica, die gebruikt wordt als principe van zinsindeeling. Eigenlijk worden er meerdere verschijnselen onder samengevat. In het algemeen kan men onderscheid maken tusschen logische ra., ook wel objectieve of werkelijkheidsmodaliteit genoemd, en psychologische m., ook wel subjectieve of gevoelsmodaliteit. Bij de eerste speelt het verstandelijk oordeel de hoofdrol, bij de tweede het geyoelsoordeel. Natuurlijk komt ook vermenging van beide m. voor.