Romeinsche bronnen voor den kerkelijk-staatkundigen toestand der Nederlanden in de 16de eeuw

99

mus autem et apostolica auctoritate prefata statuimus atque decernimus, quod si non recepto a te per ipsum antistitem juramento premisso, ille munus prefatum tibi impendere et tu illud suscipere presumpseritis, dictus antistes a pontificalis officii exercitio et tam ipse quam tu ab administratione tam spiritualium quam temporalium ecclesiarum vestrarum suspensi sitis eo ipso. Ac etiam volumus, quod forma a te tune prestiti juramenti hujusmodi nobis de verbo ad verbum per tuas patentes literas tuo sigillo munitas per proprium nuncium quantocius destinare procures, ita tarnen quod per hoe venerabiii fratri nostro archiepiscopo Mecliniensi, cui dicta ecclesia metropolitico jure subesse diguoscitur, nullum imposterum prejudicium generetur, quodque infra sex menses a data presentium computandos litteras antedictas sub plumbo expedire et jura Camere apostolice propterea debita persolvere omnino tenearis. Alioquin illis lapsis, presentes litteras nullius sint roboris vel momenti dictaque ecclesia vacare censeatur eo ipso. Forma autem juramenti, quod prestabis, hec est: Ego Franciscus episcopus Buscoducensis ab hac hora in antea fidelis etc.

evangelia. Datum Romae apud sanctum Petrum etc.; die XXVIIIMaji

1561, anno secundo.

Archivalia I, n°. 548—549.

89. 1561, JUNI 7. — Verslag der drie afgevaardigden van den Keulschen aartsbisschop en diens suffraganen over den ongunstigen uitslag van hun optreden bij paus Pius IV tegen de oprichting der nieuwe Nederlandsche bisdommen.

Archivalia I, n°. 793. — Gedrukt Archief aartsb. Utrecht, XII, p. 439 vlg.

90. 1561, JUNI 14. — a. Pins IV schrijft aan den keizer, dat hij op het protest van den Keulschen aartsbisschop en diens suffraganen tegen de oprichting der nieuwe Nederlandsche bisdommen niet kan ingaan, maar bij koning Philips pogingen aanwendt, dat deze eenigermate aan hunne grieven tegemoetkome.

6—d. In denzelfden geest aan koning Philips, de landvoogden Margaretha van Parma en kardinaal Granvelle, ieder afzonderlijk.

Archivalia I, n°. 795—797. — Gedrukt Archief aartsb. Utrecht, IX, p. 313 vlg.

91. 1561, AUGUSTUS 7. — Pins IV bepaalt de grenzen van het bisdom Groningen en wijst voor deszelfs tafelgoederen en het kathedrale kapittel de vaste inkomsten aan.

Pius episcopus servus servorum Dei ad perpetuam rei memoriam.

Regimini universalis Ecclesie disponente Domino presidentes, pro ecclesiarum quarumlibet presertim cathedralium noviter erectarum illisque presidentium et in divinis serventium statu salubritér dirigendo, prout ex debito nobis injuncti pastoralis officii tenemur, sincere considerationis aciem extendimus et ad ea per que ecclesiarum ipsarum dotationi et venustati snorumque presulum, capitulorum et aliarum personarum divinis ibi laudibus insistentium statui et opportune subventioni cum divini cultus augmento et animarum Christifidelium salute consulitur, nostre sollicitationis partes libenter adhibemus, ac alias super his etiam nonnulla, que a predecessoribus nostris licet consulte gesta fuerint, ex sauiori tarnen consilio prudenter immntando disponimus, prout locorum, temporum personarumque qualitas exigit et in Domino conspicimus salubritér expedire. Cum itaque alias postquam felieis reeordationis Paulus papa quartus,