192
VERTAALDE WERKEN
Vogelmeisje, wat romantisch, maar overigens goed — De Kleine Mademoiselle goed maar geen jeugdlectuur — Liefde, die niet wederkeert, grof, afgekeurd — Het Wollen Kleed, goed en aandoenlijk; van een edel vrouwtje, dat haar onwaardigen man tracht te behagen in alles. De strijd is te zwaar en zij sterft — Hélene Page, liefde en ontrouw; op het laatst wordt het ergste voorkomen — Het Huis, een goed boek met edele strekking — De Nieuwe Kinderkruistocht is een prachtig christelijk boek, dat de H. Communie der kinderen verheerlijkt; vol innige vroomheid en heilige geestdrift.
BOURGET (Paul) 1853. Fransch.
Het is moeielijk eene oordeel te vellen over het werk van dezen schrijver. Zijne bedoelingen zijn goed: hij wil de afwijkingen en ongerechtigheden beschrijven om er van af te schrikken. Maar daarvoor is noodig dat hij ons met allerlei zielszieken en zondaars bekend maakt en men weet: „zeg mij met wie gij omgaat en ik zal u zeggen wie gij zijt". Dit geldt ook voor de menschen uit boeken. En daaruit volgt dat men heeft kunnen zeggen: de boeken van Bourget zijn niet zedelijker dan die van Zola. Ja, Zola is grover, bruter, beestachtiger in zijn schilderingen, maar het verfijnde van Bourget stoot minder af en is daarom des te gevaarlijker.
Maar gelijk in zijn leven zijn er ook in het literaire werk van Bourget drie perioden te onderscheiden: hij was ongeloovig, hij kwam tot nadenken en hij werd katholiek. Af te keuren zijn:
Het Onherstelbare — Een Misdaad uit Liefde — Het wreede Raadsel
Tweede Liefde — André Cornélis — Gewetensbezwaren. Veel beter maar zéér ernstig voorbehouden voor ervaren lezers is De Leerling — Hei Beloofde Land, waarvan de strekking goed is; de jonge menschen -waarschuwen tegen schuldig genot. Stuitende tafereelen. — De Echtscheiding,
een pleidooi er tegen. Gezonde moraal. Voor volwassenen. (1'Etape
Cosmopolis, Monique, Le Fantöme (wij weten niet of ze vertaald werden) bevatten alle gewaagde passages).
'Onberispelijk De Twee Zusters — De Beteekenis van den Dood — Nemesis, voorbehouden — Le Démon de Midi, over liefde, die op middelbaren leeftijd voor 't laatst met verwoestende kracht begint te heerschen. Het is de geschiedenis van den man van veertig jaar. Het is een boek dat sommigen de oogen kan openen voor het leed van den hartstocht, maar het is 'ook een boek dat anderen onherstelbaar kwaad kan berokkenen. Opgegeven wordt nog als een .schoone katholieke roman voor volwassenen: Un Drame dans le Monde.