Primitieve geheime genootschappen als sociaal verschijnsel

  • Kopieer en plak deze bronvermelding in je document

Onderstaande tekst is niet 100% betrouwbaar

van gelijkheid" tusschen verschillende stammen kunnen te weeg brengen. Anderzijds vormen zij een belemmering voor de ontwikkeling van een georganiseerde aaneensluiting onder leiding van een centrale macht. Voor een staatsvorming is nog iets anders noodig, n.1. de vervanging van de macht van het genootschap door die van een krachtige, het geheele gebied omvattende stamleiding. Een voorbeeld van deze vervanging heb ik echter nergens kunnen ontdekken.

Inmiddels laten reëele uitingen van de samenbindende werking der ^.lgemeene geheime vereenigingen zich zeer moeilijk vaststellen. Men kan toch niet veronderstellen, dat het tusschen de in het genootschap vertegenwoordigde groepen en stammen altijd pais en vree is.

Op één verschijnsel moet in dit verband echter de speciale aandacht worden gevestigd.

In het geval een stam of een groep van stammen, waarbij een genootschap van het eerste type voorkomt, in botsing komt met een ander volk of met een opdringende cultuur, zien wij veelal, dat het geheime genootschap de voorvechter is voor het behoud van eigen gewoonten, tradities, ceremoniën en van eigen onafhankelijkheid; en dat dientengevolge de Europeesche zending of de Mohammedaansche overheid in de geheime genootschappen haar voornaamste tegenstanders zien.

Chevrier maakt melding van den invloed, die de aanvallen van de Fulbe op de Bagas hadden. Deze aanvallen leidden tot een Fulbe-overheersching 1). De pogingen van de Fulbe de Bagas tot slaven te maken brachten dat laatste volk samen in het Simosgenootschap. De oude mannen wilden de tradities en de sociale organisatie, die met vernietiging bedreigd werden, laten voortleven 2).

De aanraking van verschillende negervolken met Mohammedanen had een overeenkomstige uitwerking. Eberl-Elber schrijft, dat de geheime bonden een voortdurenden strijd tegen de Mohammedaansche leer voeren 3).

Campbell beschrijft de verhouding tusschen de Butwa en de Europeesche overheid. De Butwa oefent, naar de opvatting van de negers, een goeden invloed uit, daar zij gelegenheid verschaft tot feestvieren en drinken, hulp verleent bij ziekte en ongeluk, en een eervolle begrafenis garandeert. Van uit het standpunt van het gouvernement is de Butwa een immoreele instelling, waarvan het lidmaatschap niet met een goed burgerschap in overeenstemming is te brengen 4).

Het Mani-genootschap van de Zande staat in scherpe tegen-

*) Chevrier, p. 366.

2) Idem, p. 367.

3) Eberl-Elber, p. 260 e.v.

ramnhpll. r». 105.