PRIJS 40 CENTS i— 1 ' BB 1 . M//iLU/unu – .1 DOOR levv Mumntu D aiTfiAVI o BQCIBB KBILBBUÏ DE MOSSELENSLOKKER DOOR LEVY GRUNWALD ELECTRISCHE DRUKKERIJ EGNER – HELDER DE MOSSELENSLOKKER. i. De Mosselcnslokkcr als Toovenaar. Plomp !... Een miniatuur-fonteintje spette op in den vlakken watercirkel van den zinken emmer, waaronder reeds een tiental gelig geschilde aardappelen verzonken lagen. Plomp! Het water had zijn nieuw aardappel-slachtoffer rustig opgenomen ... de fontein was uitgewerkt en tastend strekte de Mosselenslokker zijn oude, beenige hand naar den bodem, waar een aantal nog te schillen Zeeuwsche kleiaardappelen hun onverbiddellijk noodlot afwachtten. ’t Is niks gedaan van ’t jaar met de piepers sprak de Mossellenslokker zulke groote zwarte pitte as ik d’r uit mot jape ... ’t lijkt wel, of ze mottig zijne. Waarom laat je de vrouw ’t niet doen, vroeg ik heel onbescheiden. Vrouw, vrouw, kom me niet met vrouwevolk an me lijf... daar mot ik niks van hebbel Vrouwevolk deugt nergens voor. Ik ben hier zooveel as bellemeissie, kok en keukemeissie en ’t gaat goje. As je zeeman ben geweest, as je een veertig jaar over de golleve heb gezele dan ken je je behellepe. Tenminste vroeger konne ze dat. Nou zijne 't geen zeelui meer, is ’t maar een beetje an boord voor meneer speule. Vroeger, op de groote vaart, heb ik welderes voor andere dingen gestaan, as piepers jasse en koke en braje. Op de leste tocht, die ik deed, waren we bijna naar de haaie geweest, op de kust van Afrika. Verdraaid, as de golleve je schuit daar zoo tot gorrelemorrie slaan, dat je ’m van benauwdheid zit te knijpe, dan slaan daar an de wal geen mannen met gepekelde zuidwesters op d’r kop, in den storm, met de reddingboot klaar, om in zee te tjompen en naar je toe te wurremen. Onder die zwarte roetkoppen is d’r geen een, die Dorus Rijkers of Janus Kuiper of Been of Tabbie hiet, ze late je stiekum verzuipen, of vreten je, as je an land komt, met huid en haar op, wat op ’t zelfde neerkomt. Of je nou van de kat, of van de kater gebete wordt, naar den blikskater ga je en as ik ’t voor ’t kiezen had, dan wor ik nog liever dood door de schellevissche opgegeten, as eerst keurig netjes levend geroosterd, gepeperd en an mootjes gesneje door den hofkok van den koning der kannibalen. Afijn dan, mot je hooren, ik wor door de golleve van boord geslagen. Een klap water, dat er over de schuit kwam ! ’t was lillijk ! Ik ben wel een zeetje gewend. Als ik vroeger met Dorus in de Heldersche reddingboot zat, hadden we ’t ok taai genog, maar daar was ’t een hoos, of een sjiekloon, zoo as de geleerde heeren ’t noeme. Nou dan, zoo ik zei, ’t was een reuzeklap water. Ik denk jij bent er geweest, Mosseleslokker, jij zal geen pietermanne meer in den Helder hengelen, maar niks hoor ! Als een dobber an een snoer kwam ik op me zwemvest boven drijven. Ik was bijna gestikt en ik snoof en hoestte mijn longe uit as een zeeleeuw. Verdraaid, vlak voor me is land te bekennen. Jonge denk ik, wat mot ik nou doen je weet niet, wat daar huist! Ze kenne je best opvrete, as je an land komt. Je bent een fijne bek vol. Al was ik ook zoo taai als zeehondenleer, een boutje van een blanke is daar altijd t neusie van den zalm, maar alle geprakkezeer gaf niks. Ik kon toch niet op me zwemvest van Afrika naar t Marsdiep zwemme, en zoo met een hoeraatje bij de jutters komme, dus zwom ik maar naar land. Ik was net de eenigste, die over was gebleven. Het heele schip was naar den blikskater gegaan. Tjonge, denk ik, toen ik geschaafd as een plank en gebeukt as een stokvisch op ’t strand binneloods, een neutje zou niet kwaad zijn, en een lekker stukkie biefstuk, of een gedroogd scharretje, zou ook smake, maar niks hoor !. .. Ik stond daar alleenig in de brandende zon, met me ziel onder me arm. Afijn, den heelen dag heb ik als maar door geloopen, precies as Robbison Cruso, maar te bikke kreeg ik niks, me tong kleefde me teuge me verhemelte van den dorst. Teuge de middag kom ik bij een negerdorp, zoo’n soepie bijenkorven, die bij elkaar stonden . . . Komtne in eene zes zwarte kerels op me toehollen, dansen om me heen en doen niks as grijnzen en grinniken en hun witte tanden op mekaar klappen. Salut, Mosseleslokkertje, zeg ik teuge mezelf, nou word je opgevreten, maken ze biefstuk van je. Afijn, ik laat me te graze nemen. Wat kon ik doen, ik was bek af van de dorst en me maag jeukte geweldig. Brenge ze me voor zooveel, as voor hun koning. Die kijkt me an met een fasie om te bibberen. Hij zei wat teuge me, maar ik versta geen klap van wat die vent hannest. In eene begint-ie vrindelijk te worre, reuze vrindelijk. Hij wijst op me duffelsche jassie. Nou mot je wete, hadde we eres in Nieuwediep een reuze zware redding gehad. Opa Rijkers en ik wasse toen nog jonge kerels .. . Dorus was altijd een mannetjesputter, een jongen van stavast. Nou op zekeren dag worre we toen bij de burregemeester geroepe ’t was niet burregemeester Houwing, die d’r nou is, (een reuze goeie burgemeester, een echt zeeman, die met ons meeleeft) maar een heel andere, ok een goeie kerel, die zeit mannen zeit-ie, hier hei je ’t zillevere kruis van Oostenrijk, omdat jullie je zoo kranig heb gehouwe, bij de redding van die Oostenrijksche bark. Nou, dat lintje heb ik altijd op me jassie zitten. Afijn, die koning der menscheters ziet dat zilvere dingetje dan an me vessie hengele. Begint ie me in eene te lachen en te grinniken . . . tjonge denk ik, ken hij ook al de orde van ’t kruis van Oostenrijk ? Hebbe ze hier onder de nikkers en kannibalen ok al van Dorus Rijkers en de Heldersche reddingboot gehoord ? Majesteit, zeg ik, want zoo spreek je koningen an (verduidelijkte de Mosselenslokker, trotsch op zijn kennis van het hofleven). Majesteit, dat dingie heb ik cadeau gekregen van uwes kollega, keizer Frans Jozef van Oostenrijk, omdat ik met Dorus Rijkers, een soepie landslui van 'm, die op de Pannekoek*) zatte naar Nieuwediep heb geloodst, ’t Was brakkig Majesteit kouwe beene, de reddingboot had een reuze karrewei, we zijn bijna zelf verzope. ’t Was nou verdraaid, of die zwarte krullebol me verstond meneer, aldoor knikte *) Zandplaat. die maar met zijn kop, en ... lillijk keek ie heelemaal niet meer. Weer wijst ie op dat zilvere lappie, dat op me borst bungelt. Beter dat ik de medalje van Frans Jozef kwijt ben, as me corpus, denk ik en zoo deftig as ik kan, neem ik ’t spulletje van me borst en ridder daarmee zijn zwarte Majesteit. Nou ja zal je zegge, eereteekene mot je niet weggeve, maar ik zeg maar, as je op ’t punt staat opgegete te worre en zoo’n dingie kan je redde, dan prakkezeer je wel anders Vooruit met de geit Majesteit, zeg ik, hier hei je 't blikkie. Nee maar ’t was zuiver of de vent juttersch verstond. Verheel je, nauwelijks zeg ik : vooruit met de geit, of de zwarte koning wijst een van zijn lakeien een ouwe taaie geit an, die vlak bij zoo’n bijenkorf liep te grasduinen. In een oogwenk hadde ze de sik naar de andere wereld gehollepe en sneden ze ’t vleesch an reepen. Ik had reuzehonger, had zeker in zestien uur geen korreltje in mijn maag gehad, doch dat rauwe geitevleesch stond me tegen. Maar zooals ik zei, ik kan koke en braje as de beste keukenmeid, alleenig had ik geen vuurtje en me lucifers ware sliknat. Afijn, een goed zeeman weet zich te hellepe ik haal me klokkie voor de dag, hou 't glas als een brandglas bove een partijtje droog hooi. Begint me die boel te rooken, eerst heel zachies, dan in eene een reuze vlam ik gooi er me stukkie geitevleesch op .. . en na tien minuten heb ik een fijne geite-karbonnade tussche me kiezen. Zoo druk was ik met ’t bakke en braaie en kauwe bezig geweest, dat ik niet op de zwarte nikkers let maar as ik om me kijk, leit de heele troep met Zijne Majesteit vooran languit op d’r lui buiken teuge de grond te kruipen. Wat zal me nou gebeuren denk ik, maar in eene viel ’t me in 1 Ze zagge in mijn, de Mosseleslokker, de strandjutter van Nieuwediep een groot toovenaar. Nou dacht ik, de eer bevalt me zei de boer en ik liet ze allemaal deftig opstaan. Ik zeg, niet kruipe voor mijn, we zijne jonges onder elkaar, en of je nou een zwarte of blanke facie heb we zijne allemaal mensche, hier hei jullie allemaal een gebraje stukkie geitevleesch. Nou, dat mot ik zegge, ze hebbe me reuze deftig behandeld. Die zwarte lui in dat verre Afrika die weten nog eres wat een Nieuwedieper zeeman, een kameraad van Dorus Rijkers, een drager van ’t kruis van Oostenrijk toekomt! Menigeen in Holland zou daar nog een voorbeeld an kenne nemen. Nou ja, as je een soepie lui van een wrak gehaald heb, dan krijg je welderes zoo’n medalje van de regeering, das waar, maar as je, zooals wij teugeswoordig, op onze ouwe dag niet veel te bikken hebben, dan zeg ik, hei je veul meer an een ouwe taaie geit van zoo’n nikkerkoning. De eer is heel aardig maar je mot er een volle maag mee hebben. Ik zeg maar, een zwarte nikker die je voor een kruis van Frans Jozef een taaie geitebiefstuk geeft, is beter as een Nederlander die je niks geeft, op al je medaljes en je op je ouwe dag laat krepeeren . .. Krepeere . . . krepeere ... de woorden van den Mosseleslokker werden plots afgebroken en een oude man kwam ’t hekje binnen. Krepeere ! Je bent weer an ’t doorslaan as een blinde vink, as je wat te vertelle heb. as je wat op je lever heit, doe het dan asse me wat te bikke hebbe gehad. Die man, (dit ging op mij) mag gerust zien, wat we ete, komt uwe maar mee... hij kan wel aardig zitte te kappe, te klasseneere die Mosseleslokker, maar as ie over die nikkers begint, dan is ie nog lang niet an ’t end. Hou je gedekt Taaie .. . bromt de Mosselenslokker, maak geen kapsones. De lawaaisaus is klaar wat azijn met water en ons diner kan beginnen . . . kom maar gerust binnen meneer, dan kan je zien hoe Blauwe Zeeridders de boel oppruimen. 11. Hoe dc Mosselenslokker een blauwtje liep. Langzaam piekte de Taaie een aardappel uit het groote, diepe, met barsten dooraderde bord, dat de Mosselenslokker had opgediend; duwde deze dan in ’t zopie (een klontje gesmolten vet) en liet ’m dampende in zijn keelgat verdwijnen. Sinds me vrouw dood is, dat is nou, laat es kijke, zestien jaar geleje, is de Mosselenslokker hier kok, sprak de Taaie en 't gaat, dat mot ik zegge goje. We leve hier vrij en blij, nou ja, te bikke is d’r nou niet altijd eve veul, maar ik zeg maar, wij wete niet beter, we zijne ’t gewend. Vandaag een schellevisschie morrege een korsie brood. Vroeger was de Mosseleslokker op de groote vaart, later ging ie met de vlette mee, maar toen ik alleenig bleef, is ie bij me gekomme. Hij had kind nog kraai, waar ie voor te zorge had. Was je dan nooit getrouwd ? vroeg ik heel onbescheiden, aan den Mosselenslokker. Getrouwd ? Ik mot van de vrouwemensche niks hebbe, heb ik toch al gezeid, antwoord deze in z’n wiek geschoten. Eenmaal, maar dat is nou zeker veertig jaar geleje, toen zien ik 's avonds op de Heldsche zeedijk een verduveld aardig kindje op een bankie zitte. Een paar ooge had ze in d’r hoofd . . . nee ik was direct smoor op d’r. Ik gaan naast d’r zitte en begin met d’r te klasseneere. Is ’t de dochter van een timmermansbaas; ze hiette Trien. Ik kom bij m’n ouwe thuis, zoo verliefd as een ouwe aap . . . ik had ’t lillijk te pakke, maar me vader zeit: Niks voor jou, zeit-ie niks voor een zeeman. Die mot niet vrije, met de dochter van een landrot, dat gaat nooit goed, die mot een vrouw hebbe, die weet, wat een zuidwester en wat zout water is. Maar afijn, we krijge toch vaste verkeering. ’t Was een reuze meissie, dat mot ik zegge, wat d’r ooge zagge, kende d’r hande, maar die ouwe van mijn zei ho, Mosseleslokker, zeit-ie, je bent er nog niet. En . . . de ouwe had gelijk . . . Op zekeren dag, d’r was een reuzen storm in ’t Noordwesten, zit ik bij me meissie thuis, fijn te koekeloere. Komt een van me maats naar me toe, en zeit : hei je ok zin om mee te gaan, daar zit eeen Zweed om de Noord. Dorus Rijkers heb ik al over de dijk zien holle. Wat mot Leendert met die Zweed, zeit Trien, laat Dorus Rijkers maar stiekum holle. O ja, zeit me maat, as je een meissie heb, ken de reddingboot wel naar de duivel loope, das waar, nou dan gaan ik wel zonder je. As je met vrouwevolk omgaat, ben je ’t roer kwijt, maat, zei die, dat neme ze wel van je over, dus we gane maar zonder jou ? Niks hoor, zeg ik, ik ga mee. Leendert, zeit me meissie, jij gaat niet, ze zalle ’t zonder jou ok wel klare. Eerst je meissie en dan Dorus Rijkers ! Dorus gaat vóór zeg ik. Een soldaat mot zijn post niet 'in de steek late. De reddingboot uitvare zonder Leendert, bijgenaamd de Mosseleslokker, dat zal niet gaan, zeg ik en zonder d’r een zoen te geve, vlieg ik naar huis en ga me schoeie, dat is kleeje in oliejekker en in de heele mikmak. Dan tjomp ik met Dorus in de golleve. Ure en ure hebbe me over de stortzeeën gehobbeld, ’t leek wel, of we in de rutschbaan ware. Na onze handen tot bloedens toe an de riemen te hebben getrokken, kwamen we aan het wrak en haalden de lui, die dachten, dat ze om zeep zouden gaan van dat natte plekkie. Toen naar Nieuwediep terug ; maar dat was ook nog een reuzen torn (karwei). Hooge zware zeeën wipten ons iederen keer bijna onderste boven, maar Dorus Rijkers was aan 't stuur, dus niks geen nood! Wurreme en ploetere dat we gedaan hebben ’t was om de dooje dood geen lolletje. Afijn, eindelijk komen we in de haven. D’r was een reuzenbos volk, dat ons stond op te wachten en hoera schreeuwde. Ik denk schreeuwen jullie maar hoera, een stevige pakkert van Trientje vind ik veel lekkerder als al jullie geschreeuw. / ö I _ Wat zal Trien in angst over me zitte, denk ik. Ze staat vast an de haven in één benauwdheid. Maar . . . geen Trientje was daar te bekenne. Ik denk ze zal ziek zijn, en met natte spullen an, me zuidwester nog op me kop, zeg ik : saluut boys, ik mot eerst naar me meissie. Ik naar d’r huis, loop op me teene stiekum het portiekie binne . . . hoor ik prate en giechele . . . ’t is... Trientje! Wat heb ik nou op mepiervork, denk ik. Alle mensche van Nieuwediep waren in zak en asch, dachten dat we met buiken vol water onder de golleve lagen; alles komt naar de haven loopen en die lamme meid zit me daar te giggele ! Langzaam doe ik deur open, zit ze waarachtig doodkalm an een gedroogd scharretje van Neel Kraan te schranse en 10l te maken met zoo'n slungel van een knul, met pemade in zijn haar. I r\ T'y..! 11» • 1 De boot is vergaan, Dorus Rijker heb ’m niet kenne houwe, zegt die kwibus. De Mosseleslokker die niet naar je het wille luisteren, zit nou in den hemel; een engel is die, met vleugeltjes. Wij moste nou maar met elkaar gaan, Trientje! Begint ze weer te giggelen, en in eene hoor ik het geluid van een zoen. Zoo as ik daar achter de deur stond, werd ik verraaje en verkocht. Als de Mosseleslokker maar niet terugkomt, zeit ze. Wel ninnik ! zegt die lillijke landrot, daarvoor ben ik nou niks niet bang. Dooie mensche komme nooit terug . . . zonder d’r een zoen te geve, vlieg ik naar huis en ga me schoeie, dat is kleeje in oliejekker en in de heele mikmak. Dan tjomp ik met Dorus in de golleve. Ure en ure hebbe me over de stortzeeën gehobbeld, ’t leek wel, of we in de rutschbaan ware. Na onze handen tot bloedens toe an de riemen te hebben getrokken, kwamen we aan het wrak en haalden de lui, die dachten, dat ze om zeep zouden gaan van dat natte plekkie. Toen naar Nieuwediep terug: maar dat was ook nog een reuzen torn (karwei). Hooge zware zeeën wipten ons iederen keer bijna onderste boven, maar Dorus Rijkers was aan ’t stuur, dus niks geen nood 1 Wurreme en ploetere dat we gedaan hebben ’t was om de dooje dood geen lolletje. Afijn, eindelijk komen we in de haven. D’r was een reuzenbos volk, dat ons stond op te wachten en hoera schreeuwde. Ik denk schreeuwen jullie maar hoera, een stevige pakkert van Trientje vind ik veel lekkerder als al jullie geschreeuw. Wat zal Trien in angst over me zitte, denk ik. Ze staat vast an de haven in één benauwdheid. Maar . . . geen Trientje was daar te bekenne. Ik denk ze zal ziek zijn. en met natte spullen an, me zuidwester nog op me kop, zeg ik ; saluut boys, ik mot eerst naar me meissie. Ik naar d’r huis, loop op me teene stiekum het portiekie binne . . . hoor ik prate en giechele ... ’t is ... Trientje ! Wat heb ik nou op me piervork, denk ik. Alle mensche van Nieuwediep waren in zak en asch, dachten dat we met buiken vol water onder de golleve lagen: alles komt naar de haven loopen en die lamme meid zit me daar te giggele ! Langzaam doe ik deur open, zit ze waarachtig doodkalm an een gedroogd scharretje van Neel Kraan te schranse en 10l te maken met zoo n slungel van een knul, met pemade in zijn haar. De boot is vergaan, Dorus Rijker heb ’m niet kenne houwe, zegt die kwibus. De Mosseleslokker die niet naar je het wille luisteren, zit nou in den hemel; een engel is die, met vleugeltjes. Wij moste nou maar met elkaar gaan, Trientje! Begint ze weer te giggelen, en in eene hoor ik het geluid van een zoen. Zoo as ik daar achter de deur stond, werd ik verraaje en verkocht. Als de Mosseleslokker maar niet terugkomt, zeit ze. Wel ninnik ! zegt die lillijke landrot, daarvoor ben ik nou niks niet bang. Dooie mensche komme nooit terug . . . Meteen gooi ik de deur open, neem een pot stroop van tafel, en voor die d'r op verdacht is. keer ik ’t heele zaakie over zijn vette kuif. Da’s een kedootje van een dooie Engel, waar jij niet bang voor hoeft te zijn, lillijke pomaderuiter, zeg ik woedend en teuge Trientje zeg ik, van nou af an, is onze liefde an de bonte lijn. Jij kan voor mijn part hier blijve zitte, tot je een lood weegt, maar bij mijn mot je niet meer met mooie smoesies ankomme. Jij bent niks voor een zeeman ! Van dien tijd af, heb ik géén vrouw meer vertrouwd, en ik ben d’r nou nog blij om. Ik heb mans genog te doen gehad, om me eige de kost te geve. Ander mans kinderen mot ik niet meer. 111 Avonturen van de Taaie. De tafel was afgeruimd. Rinkelend had de Taaie de boel naar de keuken gebracht. Keuken was een te weidsch woord, ’t Was eigenlijk een klein donker hokje, waar je door de kieren de buitenlucht zag. Dat is voor den regen, zei de Taaie lachend, as ’t druppelt, dan komt er vanzelf bordewater, en as ’t goed weer wordt, droogt de zon later weer de boel schoon. Niks hoor. ik maak maar gekheid, vervolgt hij, de Taaie is wel geen sjieke meneer, maar op zijn spulle is-tie zuinig. Met een stuiver groene zeep, wat uit de regenton en een beetje vuur, hei je alles om de spulle om te wasschen. We motte ons behellepe, ’t is hier geen kasteel waterleiding en gas is d’r niet. . . maar afijn .. . we zijne ok geen baronne of grave . . . Neen, ’t was geen kasteel, waar de Taaie en zijn broer woonden. Een klein, laag, wit gekalkt huisje, waarvan de voordeur scheef in de hengsels hing. Als je die open deed, stond je in eene in ’t salon van de twee oude haringtrekkers. ’t Salon! de muren, jaren geleden met groene verf bestreken, zagen er uit, dat ze dringend opnieuw een kwastje noodig hadden. Tallooze groote, roestige spijkers zaten in de muur van ’t salon en daaraan hingen een paar grauwe manchester broeken. Een stoffige, oude duffelsche pijjekker, een stuk of drie netten, die een sterke teerlucht verspreidden, waren de eenige wandversieringen. Ja, kasten zijne d’r hier niet, alleen een ouwe beddekast en daar maffen we in. maar we hebben hoopies ruimte. —■ Vroeger was ’t nog heel anders, dan zaten we hier met ze, laat es kijke, de Taaie telt op zijn vingers met zijn tienen, maar toch gezond. D’r was nou wel niet altijd zooveul, dat we zat werden, maar mijn ouwe hield den moed er altijd in. We kochten een cent wortele, of klomme stiekum met andere schooljongens in een peereboom en joegen dan een partij groene, onrijpe pere met klokhuisie en al door ons keelgat. Evengoed 10l hoor, och, och, wat hebbe me den meester getreiterd, asse met die groene peertjes op ’t schoolbord pikten ! Me ouwe zei altijd : je moet nooit naar andere kijken, en dat heb ik ook nooit gedaan. Wat hei je daaran 7 Me vrouw ree twee jonges in de wagen; twee hielden d’r an de rokken vast en ’t ging bestig. As d’r niet was, dan ginge me naar de marine, naar ’t wachtschip en dan kregen we voor niks fijne snert met kluiven. Maar te beroerd om te werken was ik nooit. Was d’r wat te verdienen, dan was ik d’r bij as de haaie. Je zult wel veel hebben meegemaakt, op den dijk, Taaie, merkte ik op, het gesprek een andere richting gevende. Dat zal je glad zitten as ik dat mot vertelle, dan kom ik de eerste dage niet klaar met kappe. Kappe . . . wat is toch kappe, vroeg ik, daar dit woord in geen enkel woordenboek voorkomt. Dat is, prate, klesse, klassineere, zooals wij ’t met zoo’n term zegge, dat is kappe. Nou dan, ik gong nooit alleenig maar op den dijk kijke, öf d’r wat loos was. Kijkers zijne d’r genoeg, as d’r een schip op de Pannekoek naar de haaie gaat, zei mijn ouwe altijd. Je mot nooit alleenig kijke, maar anpakke ook. Nou ja, ze zijne hier an de kust nooit te beroerd geweest dat mot ik zeggen. Van der Ham, Klaas Duit, Cornelis Dito, Dorus Rijkers, Janus Kuiper, Jaap Been en de heele zwik, as d’r wat te doen was, dan tjompten ze in de golleve. Prakkezeere, ó£ ze ’t doen zoue, deëen ze nooit. Waarvoor had je anders een oliejekker en een zuidwester 7 Nee, als d'r wat loos was, dan was ik d’r altijd voor te porre net als de anderen. Eenmaal hebbe we deres een reuze moeielijke redding gehad. Ik zit thuis, ik denk an een ouwe aap. (dat is zoo een term (gezegde) van ons, asse we bedoele dat we nerreges an denke.) Komt een kameraad van me binne loope, zeit-ie, ga je mee d’r is wat loos ! Een mijl of wat uit de kust, zit een schuit zoo vast as een spijker, ’t Had 's nachts reuze gestormd en ‘t was nou niet 't weer, wat je Heldersche kermis noemt. Afijn, we waren niet bang voor een zeetje en asse ze riepen : een schip op strand, was ‘t voor ons direct, oliepakken en zuidwesters van de spijkers halen, schoeie, in de boot tjompen en dan op de golleve inhakken met de riemen. Bij de soldate, noemen ze dat, geloof ik, mobilisjasie. ledereen weet daar, wat ie te doen heb, as de vijand in ‘t zicht komt. Nou wij weten ‘t ook blikskater goed. ledereen heb bij ons zijn plaats. Doms was altijd an ‘t stuur en wij op de riemen. Al woei de storm of orkaan ook de pannen van de daken wij gingen. Terugmarsch blazen zonder overwinning, dat stond niet in ons kladboekie. Voorwaarts mannen, slaat er op los? Trek an de riemen boys, riep Doms, dan, en verdraaid, hij joeg den moed er altijd in. As den donder, trek op de riemen, zingen jullie een liedje en dan ginge we ! Hoera, brulden we dan teuge de golleve in, en we zongen: En garnalen, garnalen, daar hebbe we niet an. Hoera, hoera mijn boys, Hoera, hoera mijn boys. Ik heb liever een steekie van een pieterman. Falderalderiederiedera la la. Maar asse we eindelijk bij ’t schip kwamen, dat soms in twee stukken gebroken op de Pannekoek zat, dan was ’t heelemaal oppassen, dan begreep je eerst recht, wat Dorus als stuurman beteekende, want de raas en de stengen, waren vaak naar beneden gekomen en slingerden an leikant. Dan schreeuwde Dorus: pas op boys, uitscheie met versies zinge, let op de rieme, kijk uit jongens, ’t Is daar niet zuiver ! En dan was 't oppasse . . . dan was magere Hein dicht in de buurt! Want als de zee zoo hol staat, dat de vuurtoren weg loopt, (dat is een term van ons, als de golven zoo wild hoog op en neer gaan, dat je de vuurtoren duidelijk ziet, as je boven op de schuimkop van zoo’n vloed-zee zit, en ’t andere oogenblik, als je d’r wordt afgeslingerd en naar den kelder wordt gejaagd, denkt, dat de lange Jan (de Heldersche vuurtoren) weggeloopen is, dan, as dat gebeurt, is ’t op zee verdraaid brakkig. Dan kan je slecht bij zoo’n stuk geslagen schuit komme, vooral, as, zoo as ik zei, de raas en de stenge maakten, dat je d’r met de boot niet bij kon komen. Maar Dorus wist altijd raad, daar mankeerde nooit wat an. Heb ie een lijn opgegooid naar ’t schip, ’t lag op de rooie boei bij de Pannekoek, en heb-ie zeven man naar ’m toegehaald. Och, och, die Dorus was een mannetjesputter, die was altijd zoo gezond en sterk. Moet je ’m nou nog zien, hij is gauw tachentig, maar hij kan d’r nog best weze. Nooit zal ik die redding met de Renown vergeten, dat was een weertje daar werd nou iedere zeeman benauwd van ’t was bij de knorhanen af, zulk een orkaan ! Ik zeg, daar naar toe gaan om te redden, is water in een mandje doen, om zoo te zeggen, das niks gedaan, ’t Is voor ons de dood en de schipbreukelingen krijg je er nooit niet af. Maar Dorus zeit: we zullen ‘t toch probeeren, en hij zeit dat zoo rustig of ie een nieuw merk tabak wil probeeren. Vliegend stormweer, vier dagen lang! Wat we gemarteld hebben! ‘t Was koud als ijs. In dien stikdonkeren stormnacht d‘r op uit! Eindelijk, na uren en uren dobbere, ja hoor, komme me bij de Renown, ze wasse daar meer dood as levend. Maar d‘r waren d‘r veuls te veul an boord. Niet meer as dertien lui. kan ik nou meenemen schreeuwt Dorus, niet meer. anders gaan we allemaal naar de haaie, want we zitten dan al, als haringen in een ton in de reddingboot. Nou, toen we met die dertien wegvoere, denk ik, die twaalf andere zijn dood as een pier ; die zien nooit moeder de vrouw en de kindere terug, want dat was geen menschenwerk, wat we daar deeë. De menschen in de Helder, huilden van blijdschap dat ze ons terug zagge. We ware half bevroren, zatte dik onder de sneeuw en ijs, maar Dorus had geen rust, ik heb me woord gegeven, die andere stumpers ok te hale, allo boys, toon dat je een hart in je boddy heb, we zijne Hollandsche zeelui, jonges van Nieuwediep. Een zeemanswoord is een zeemanswoord. ik heb gezeid: ik kom jullie hale en ze motte d’r af. Hoe ’t in hemelsnaam mogelijk was ?. . . ’t Is gebeurd, meneer, Dorus heb ze d’r af gehaald, behalve een, die dood, bevrore, in de zaling lag, die konne we toch niet meekrijge. Ik ben niet bang voor een zeetje, verdraaid as ik leuge spreek, maar ik hoop nooit meer voor de zeejutters, datte ze noggeres zoo'n karwei as de Renown op te knappe krijge – dat was geen menschenwerk. IV. De Taaie haalt|een heel varken uit een pietrolicboot. De Taaie zwijgt; zijn verhaal, zoo vol van grootsche daden, door de Heldersche zeelui bedreven, is ten einde .. . Een oogenblik heerscht er stilte in de kleine, bedompte kamer, waarin mijn twee Blauwe Zeeridders hun avonturen vertellen. Ik kijk eens goed rond. Wat een vreeselijk armoedige boel! Niets geen comfort niet het minste, dat de mensch tegenwoordig het leven veraangenamen kan, is hier te vinden. Op de tafel walmt een klein, grauw, groezelig één-pits petroleumstelletje, waarop een met barsten dooraderde theepot, met gebroken tuit, staat te trekken. Vier wankele stoelen, van welke de rietmat ten deele is versleten, en nu vervangen is door een ruw plankje. Een tabakspot, met wat heel goedkoope pruimtabak, een bak met wat gaspenningen en drie kopjes zonder oor, zijn de grootste luxe, die valt te bespeuren. Een vloerkleed lag niet op den grond. Toch waren hier twee mannen die daden gedaan hebben, waarop ieder Vaderlander met roem zou kunnen bogen. Niettegenstaande hun uiterlijk, hun eenvoud, leeft in deze mannen een groote ziel. Zij vinden hun armoe doodgewoon, hun heldendaden niets bijzonders. De talrijke medaljes, die zij voor hun moeilijke reddingen gekregen hebben, dragen zij zonder ijdelheid. Stil staar ik voor mij heen . ~ Plots begint de Taaie te lachen. Nou mot uwe niet denken, dat 't altijd eve zuur en brakkig toeging. We hebbe wel deres bakken ook beleefd 1 Eenmaal zit d’res een boot met hars en terpetijn ! Wij dT na toe, asse we d’r na veul spul en moeite bij zijn, zien we nog geen kop aan boord. Te midde van de razende branding leit daar alleen ’t wrak van de schuit, de golleve rammen d’r tegen, dat 't overal trilt. Hallo, is d’r niemand meer hier, we zijn hier met de reddingboot, roep ik. Maar niks hoor geen asempie antwoord komt d’r van boord. Afijn, ik was toen schipper van de reddingvlet, want Doms Rijkers was toevallig niet in Nieuwediep, die was toen naar Callantsoog, ik geloof dat daar juist een Noorsche bark lag, die hiette geloof ik as ik ’t wel heb Sofletje, maar zeker weet ik ’t niet. Een mensch wordt iedere dag, een daggie ouwer en we hebbe met Dorus zooveel mensche gered ! Wel een dikke 500, zoodat je soms het roer wel deres kwijt raakt. Afijn dan, vervolgde de Taaie, wij zitte dan vlak bij die boot met terpetijn en hars . . . Ik zag direct dat ‘t een Duitsche bark was. (Later is-tie nog geloof ik met de Hercules weggesleept). Wij waren net te laat, de bemanning was al van boord gegaan. Afijn, ik bekijk de boot eres goed, ik denk : kameraad, denk ik, jou heb ik welderes meer gezien ! Jij was vroeger een Hollandsche boot, en toen hei je de Californië gehieten. Ze hebben later je zeker an de Moffe verkocht en ben je een Duitsche bark geworre. Nou kan ik deserteurs, overloopers, niet uitstaan, en daarom zeg ik : Allo boys zeg ik, ‘t schip is door de heele mikmak verlate, ‘t Is de ouwe Californië, hij is vroeger van Holland geweest, maar later is die overgeloopen naar Duitschland ‘t is een deserteur, mannen zeg ik. Hij leit hier heelemaal zonder kaptein. Ik ben nou dus kaptein van die Duitsche bark en neem ‘m weer netjes voor Holland in bezit! Afijn, wij met ons heele soepie, klesnat van het zeewater, tot op onze botte koud op die stuk geslagen schuit. Wij gane allereerst naar beneje in de kajuit en daar leit me een vaatje fijne konjak, nou dat begrijp je, dat was graze ! Effe later komt een van de maats onder een hoeraatje met een vaatje gezouten vleesch aanrolle. Nou kenne we schranse boys, roept ie. Allo, zeit me maat, geef me een schaar, dan zalle we dat vaatje open make. Effe later vinden we ook nog twee flesschen zware rooie wijn. As de zee den boel tóch naar de kelder jaagt, wil ik niet op me geweten hebben, dat de schellevissche op de zeebodem last met de pelisie krijge, denke we. Hurrie op, boys ! roepen we allemaal, we houwe feest an boord. Blauwe Gerrit was d‘r ook bij, die was zooals de Engelscfaen zeggen een tietooteler, of een geheel-onthouwer, een van de Blauwe knoop. Ik schenk een groote scheeps koffieketel vol wijn en zeg : Allo manne, zeg ik, neem der eentje voor mijn, en ik an 't schenke. Afijn, die tietoteler, was ok zoo koud als een botje, en hij zeit: geef me dit keer ok maar deres een beetje. lk ga met me koffieketel, die we erreges in ’t kombuis gevonde hadde, naar ’m toe en zeg : geneer je niet d‘r is jó. Hij ok al an t pimpele ! Jonges, jonges, wat hadden we daar an boord gegeten en gedronke. t Hoogste lied zatte me uit te zinge, sigaren reuze beste in ons hoofd. We ware niks-niet benauwd voor den storm, die over ons heen brulde. D'r was zelfs een man uit de reddingvlet bij ons met een houten been en daarmee danste die over het dek met een kommetje vol rooie wijn in z’n jatte. Hij zeit, ’t smaakt net zoo lekker uit n kommetje as uit n glasie. Santé, zeiden we teuge m. t Beroerde was, dat, toen we weer in Nieuwediep kwamen, ze zeie, dat we wijn en sigaren gejut hadden van den kapitein We mos*en betale wat we gerookt en opgedronken hadden. Afijn, zeg ik, maak niet zooveul kapsones en toen hebben we één gulden drie en twintig en een halleve cent de man betaald. Maar 10l hebbe me wel voor veertig gulden gehad. Nou ja, je hebt miezerigheid genog, dat er voor een enkele keer wel een grap bij mag. Noggeres hadde we een lolletje. Dat was met een Italiaansche bark, die hiette de Plemuda of zooiets. ‘t Was toen ok brakkig weer, reuze-brakkig ! Hebbe we de menschen d‘r allemaal met moeite (want ‘t gaat niet van een leien dakkie) afgehaald. De schuit lag midden op de Razende 801. Met spul en moeite, zooas ik zei, hebbe we de mannen gered, ‘t Wasse Oostenrijkers en Italianen. Een lillijke plek, die Razende 801, brakkig was ‘t daar, wat je noemt op z‘n juttersch, kouwe beene! Nou, dan vervolgt de Taaie, ‘t was een pietrolieboot vol met vate en tonne pietrolie. Afijn wij komme daar an boord ze magge me an een eindje pikdraad opknoope as d‘r één woord leuge is, dat ik spreek komme we beneje in ‘t ruim. Dat was volgeloopen met zeewater en peterolie dat uit de stuk gerameide vaten geloopen was. Een varreke zwom aldoor maar rond en schreeuwde groh-gro-groh. In zijn piepzak, dat-ie zat! Ik zeg ouwe jonge, kom jij maar deres bij den Taaie. Ik zwem achter zijn spek. Eindelijk krijg ik ’m met een lange haak, bij z’n ooren te pakke. Den volgenden dag was ’t feest in de ouwe Helder ; zatte ze allemaal an kippesoep en aarpele met spekvet en hadden ze allemaal een flinke kluif van 't varreke. De kapitein van de petrolieboot had ‘t cadeau gegeven ! Ja, toen boften we reusachtig ! As je altijd sagrijn heb, dan klaar je ‘t niet, een lolletje mot er bij. Soms, asse we op zoo'n wrak moste wezen, om te hellepe bergen, van wege de asseransie, dan hadde we ook reuzelol. Daar had je de Knorhaan en Sjokkie en Blauwe Teun, dat wasse rare gaste, mooie jonges ! Soms vergaten we een oogenblik, dat ‘t thuis zoo beroerd was. Och man, dan lachte je je stuk ! De Taaie lachte luid op, bij de herinnering aan die dagen. We waren maar an boord van zoo'n wrak an ‘t kappe en ‘t klesse of we an moeders pappot zatte. Al liepe de rulle en de hooge zeeën over de schuit, wij waren niks niet bang. Eenmaal heesch d'r een, ‘t was de Knorhaan, geloof ik, een teerton in de mast, zooeen als ze gebruiken om an te steken, als ze in nood zijn. Kreeg ik in eene een soepterien teer over me haren, dat ik dagen lang me kuif met peterolie heb motte wasschen. Ik leek persies een roetmop. Nou ja een lolletje mot er bij. We konne niet altijd alles op een drogie doen, dan hei je geen lef. Een zeeman moet nooit veul denke, want dan zou ie geen rustig uur meer hebben. Zoo ben je er, zoo ben je bij de krabbe en kreefte. Ze hebbe welderes wat op ons te zeggen, die landrotte, maar die weten niet wat de zee is! As ‘t er op an komt, dan zijn wij jonges van Jan de Wit, Hollandsche jonges. Als de zwarte bal geheschen was, als Dorus of Janus Kuiper ons riep, of Jaap Been zei, ga mee d‘r zitte lui in d‘r piepzak, dan dachten wij niet an varrekes of an wijn, of an 101. Dan gorden we onze oliejekkers an, zetten de zuidwesters op onze kop en dan vooruit, de stikdonkere nacht in ! Of we weerom zouwen komme, daar wisten we geen blikskater van, maar je bent nou eenmaal zeeman en as je dan een hart in je lijf heb, dan denk je : dat ken mijn ok noggeres gebeuren, dat ik op een zandplaat te pletter wor geslagen en dan zou je ‘t ook fijn vinden, als ze je uit de neste haalden. De zee is geen jonge juffrouw, as die je te grazen krijgt, as die met schuimend witte meneere je boot als een notedop op en neer dondert, dan laat je ‘t wel uit ie hart om 10l te maken. Een zeeman heeft net zoo goed zijn eer as een ander. Ze magge van me zegge wat ze wilie, maar van me zeemanseer motte ze afblijven. Wat jij Mosseleslokker? Daar ken jij in je familie over meepraten. De Mosselenslokker had weinig gesproken. De mannen van de reddingboot zeggen nooit veel. Meestentijds turen zij in de verte naar den oneindigen horizon, kijken steeds over het groote watervlak, dat onbegrensd, zich wijd-wonderlijk uitstrekt. Maar als ze loskomen, zooals de Taaie vanmiddag dan is er geen tusschenkomen aan. Nu de Taaie echter specifiek het woord tot den Mosselenslokker had gericht, kwam deze een beetje overeind. Ik heb nou geen lust meer m klassineere, ik gaan nou maar deres naar de dijk, ze zijne an t zinke. ’ Aan t zinken ? herhaalde ik verwonderd, wat is dat – aan ’t zinken ? Dat benne groote matten, gevloekte van takke, wel een twintig meter lang en een meter of tien breed en daar gooie ze groote plompsteenen op; zinkstukke noemen ze dat. Nou helpt de Mosseleslokker an de katrol : ‘t geeft altijd wat sprak de Taaie. De Mosselenslokker slurpte zijn koffie op. stak z‘n groezelige duim en wijsvinger in de tabakspot en duwde een kleine hooiberg tabak achter z‘n kiezen. De deur uitgaande, zich tot mij wendende sprak hij ; Als je nou morgenavond om acht uur verder wil kappe, ben ik tot je dienst. Nou mot ik weg, maar dan zal ik je een geschiedenis vertellen die an me eigé grootvader gebeurd is, saluut. V. Hoe de Piloot verging Zal ik je vertelle, sprak de Mosselenslokker den volgenden avond, toen ik weer bij ze in ‘t kleine kamertje gezeten was. (juster most ik d‘r van door, most ik ze hellepe an ‘t zinke. ja, dat ken je teugeswoordig niet late loopen, ‘t is veuls te brakkig. De leste tijd begint d‘r weer een beetje kleur in te komme met los werk, maar één gulde, twee gulde per dag, dat noem ik niks voor ons tweeë, daar ken me mole niet van draaje. Maar zoo as de Taaie gusteravond zei; AI valle bij ons de muize dood voor de kast, al hebbe we soms geen spieë om pietrolie te koope, we hebbe onze eer net zoo goed as ieder ander, en van onze zeemanseer motte ze met derlui fikke afblijven. Zal ik je die geschiedenis van de Piloot vertelle, daar was jare geleje me oome Piet kaptein op, die zijn vader hiette net as ik, Leendert, maar ze noemden m altijd Mosseleslokker, omdat ie zoo gek was op alikruken en mossele, dat-ie ze zoo maar rauw uitslobberde. ia 'le*3^e mi)n naar hem vernoemd en daarom hiet ik nou ook Mosseleslokker, hoewel ik niks niet van die weeke schaaldieren houd. Maar afin, luister, dan zal ik je een vreemde geschiedenis vertelle, nog raarder, dan die ik in Afrika met die nikkerkoning en die taaie sik beleefd heb. Die ouwe Mosseleslokker dan, begon zijn naamgenoot, was een rare gast. Hij was een zeeman van wie ze zeie : Geef ‘m de ruimte! Hij woonde al jaren lang in zoo'n kleinhuisie, vlak teuge de dijk, en kon ‘t met iedereen best rooie. Zijn kameraden mochten ‘m dan ook graag. Hij had veul gevaren, was zeker wel een honderdmaal met de reddingvlet in stormweer d‘r op uitgetrokken, en had zoodoende heel wat avonturen beleefd. Van zijn vak was-ie, net as wij, haringtrekker, tenminste als d r wat te trekken viel, want soms was d‘r dage lang geen visschie in ‘t net. Maar dat kon de ouwe Mosseleslokker niks bomme! Hij was geen kankeraar en maakte evengoed lolletjes. Als ie niks te bikken had . . . zei-ie ... Ik denk maar, dat ik een blikkie grauwe erwte door me keelgat heb gejaagd. As ik dan me riem maar wat stijver om me lijf haal, dan is ‘t net zoo goed of ik ‘t gehad heb. Aardappele met lawaaisaus is anders ook bestig eten! Zoolang as ik me keesie tabak nog achter me kieze kan pruime, hebbe Piet en ik niks te klage. Piet was zijn eenige zoon, die had op zoo‘n soort zeevaartschool gestudeerd en was kapitein geworre op een vrachtboot die van Huil op Harlingen voer. De ouwe Mosseleslokker was zoo grootsch op ‘m as een ouwe aap. Piet kon alles. Piet wist alles ! Piet was de beste zeeman van de kust! Al stormde ‘t nog zoo, nooit maakte de ouwe Mosseleslokker er zich een oogenblik benauwd over, als de „Piloot" niet op tijd binnenvoer. Piet is veul te veul zeeman, om voor zijn tijd naar de haaien te gaan, zei die altijd, die zal ‘t met de golleve wel klaar speule, want die kan ‘t vaarwater en alle lillijke plekkie's op zijn duimpie. De jonge Mosselenslokker zweeg een oogenblik, nam een nieuw pruimpie tabak uit een groezelig zakje dat op tafel lag en vervolgde : Op zekere nacht, het was verschrikkelijk weer, stonden me grootvader, de ouwe Mosselenslokker en zijn maats in de houten loods bij de reddingboot. Ze hadden zich allemaal al geschoeid (in oliejekker en zuidwester gekleed) om op ‘t eerste sein in zee te tjompen. Want daar moest wat gebeuren dien nacht. De zee stond hol, en de orkaan was zoo verschrikkelijk an ‘t spoken, dat ze haast niet recht overeind konden staan. In eene, recht over ze. op een mijl of drie uit de kust, zien ze een groote vlam opflikkeren, ‘t Is een teerton, die in de brand gestoken is en an de mast van een schip bungelt! Vooruit mannen, roept mijn grootvader, as de weerlichte vooruit, d’r naar toe. Tjomp in de vlet, boys, anders zijn ze naar de bliksem voor we d’r bij zijn, ‘t is daar een verdraaid lillijke plek. Dr na toe ! De ouwe Mosselenslokker had mooi praten maar de golven hadden ook nog een duit in ‘t zakkie te gooien. Tot driemaal toe werd de reddingboot weer terug, teuge de wal gesmakt... Stortzee op stortzee hoosde over hen heen, maar eindelijk, na een reuze torn (geweldige krachtsinspanning) kwamen ze door de branding en kregen ’t ruime sop te pakken, ’t Was pikdonker, maar de ouwe Mosseleslokker joeg de moed er in. Trek op, an de riemen boys, riep-ie, we moeten meer om de noord roeien, daar leit de schuit. Na uren wurreme in pikke donker zagen ze eindelijk, tegen ’t aanbreken van den dag de schuit liggen. Eerst erg onduidelijk, maar in eene riep een der mannen uit de boot: Ik geloof verdraaid dat ‘t de „Piloot" is, die daar in duigen slaat. Als duivels roeiden ze nou verder want Piet de zoon van de Mosseleslokker, een jongen van het eiland, iemand, die ze allemaal erg graag mochten; zat daar lillijk in de penarie. Met alle kracht trokken ze dan ook hun riemen door ‘t water. Eindelijk, na nog een half uur tegen geweldige stortzeeën opgetornd te hebben, komen ze dicht bij de „Piloot", ‘t Zag er leelijk genoeg uit. Als rullen liepen de golven er overheen en pootje baaien hadden ze daar voor niks. Op ‘t voorschip stond de equipage dicht bij elkaar gekropen. Of ze ‘t benauwd hadden ! Vlak vooraan stond de kaptein, onze Piet, de zoon van den ouwen Mosselenslokker. Hou je taai. Piet. riep deze door een scheepsroeper van uit de reddingboot, die als een hobbelende geit lei op en neer te dobberen. Hou je taai, we zalle jou en je mannen keurig netjes in de reddingboot overlaje. Gooi een lijn op en laat je daaraan naar beneden glije en jullie zijn pus 1 (we hebben jullie te pakken). Hurrie op, laat je als de weerlicht zakken, want de zee staat leelijk genog ! Me manne ken je opneme, ouwe, riep Piet terug, maar ik blijf an boord, ik laat me schuit niet in de steek, ‘t kam nog best opklaren en : samen uit samen thuis, zeg ik. Eerst dachten ze, dat ie maar een beetje aan ‘t opscheppe was, maar toen de manschap hals over kop van boord gegleden was langs de lijn, die ze opgegooid hadden en Piet als laatste man an boord gebleven was, toen riep de ouwe Mosselenslokker ; Wat heb ik nou op mijn piervork, vooruit met de geit Piet, zei-die kom duvekaters gauw in de boot. Vooruit met de geit, nou jij as de blikskater an de lijn naar beneje want hier is geen tijd om complimentjes te maken, dat kenne me op een andere keer welderes doen ! Ik ga d‘r niet af vader ze zalle van mijn niet zeggen, dat ik mijn schip in de steek heb gelaten . . . dat doet een goed zeeman niet die schande zou ik niet overleven ... mijn eer is me ook wat waard ! Maar je gaat naar de haaie, de boel slaat subiet an barrele, schreeuwde de Mosseleslokker terug .. . kom d'r af zeg ik je ‘t mot. . . iedereen zou ‘t doen. Maar Piet vertikte ‘t Me eer is me ook wat waard zeg ik noggeres ... Houd je taai ouwe ‘t spijt me dat ik je in de steek mot laten . maar ik ga niet mee in de boot. Toen gebeurde d‘r in eene wat geks. De ouwe Mosseleslokker staat op van zijn plaats aan ‘t stuur. Neem jij‘t roer over, zeit-ie teuge een van de maats en koers naar de wal Ik ga niet met jullie mee terug Ik heb dit keer misschien een kaartje enkele reis en geen retour gekocht. Als Piet niet mee wil ga ik ok niet terug. De jonge heb gelijk, je schip verlaten, as ‘t nog niet heelemaal noodzakelijk is, staat niet in het kladboekie van een goed zeeman, dat is deserteeren en dat doene de Mosseleslokkers nooit! Voor ze ‘m kenne teuge houwe, sliert de ouwe an de lijn en klimt als een natte kat, doorweekt van het zeewater, teuge ‘t wrak van de „Piloot" op. Haal geen gekheid uit! Is ‘t jullie nou allebei in je bol geslagen, roept Kees de Rot ‘t Is veuls te brakkig, om daar an boord te blijven ! Vooruit laat je zakken ! Zonder jullie gaan we niet terug. Jullie zullen verzuipen as baksteene en ‘t is toch voor niks, ‘t schip houwe, kenne jullie niet! Vooruit boys, vooruit, laat die lijn los, schreeuwde de Mosseleslokker terug als je nog langer vasthoudt, worden jullie zelf te pletter geslagen ! ‘t Is hier te brakkig ! Laat los die lijn, zeg ik je en roei terug schreeuwde-ie woest rukkend an de lijn, die Kees de Rot weer had vastgegrepen. Niet eerder als dat jullie naar beneden komen, in de boot, riep De Rot terug. Niks hoor, wij blijven an boord. Haal geen kapsones en Haarlemmerdijkjes uit... Wij blijven an boord van de „Piloot** Ja wij blijven, schreeuwde Piet. Ik tenminste, laat mijn schuit niet iS de steek, maar jullie hebben niet noodig me daarbij gezelschap te houden. Saluut jutters! roept-ie, ga jullie allemaal maar naar moeder de vrouw, misschien kom ik morgen ok wel eres overwaaien. Vlak bij elkaar stonden ze daar, de ouwe en zijn zoon. Alsof duizend duivels losgelaten waren, brulde de orkaan, raasde en kookte de zee. In eene buigt Piet zich voorover, en de mannen in de boot, zien hoe hij met een vlijmscherp mes de lijn doormidden jaapt. De reddingboot, heelemaal losgeraakt van de „Piloot", wordt tegelijk door een kokende stortzee opgenomen en een eind ver in zee gesmakt. Kees de Rot, wil opnieuw het roer omgooien, maar het is onmogelijk, want vlakbij komt een vloedzee antennen, een waterhoos, zoo hoog en geweldig, dat zelfs Kees de Rot, een man, die toch heel wat toertjes met de reddingboot gemaakt had, doodsbleek wordt. Pas op Boys, houdt je schrap, de stortzee doet ons de dood an ‘t is een dubbeltje op zijn kant as we ‘t kennen halen. Kokend en schuimend komt de vloedgolf dichter bij. Als een veertje neemt ie de boot op en smakt ‘m dan met een vaart in de diepte. Kees de Rot en zijn mannen, gelooven dat hun laatste uur geslagen is. Ze weten niet wat er met hen gebeurt, het zoute water heeft ze heelemaal verblind, maar in eene schreeuwt Kees de Rot weer: Hoera mannen, we zijn d‘r nog, allo boys, pak de riemen ! Ja zullie waren d‘r nog, maar toen ze de Piloot zochten, was die weg. De Mosseleslokker en zijn zoon spoelden twee dagen later aan de kust. De schande, hun boot de „Piloot" te verlaten zou een Mosseleslokker niet overleefd hebben. Dat was het einde van mijn grootvader en zijn zoon besloot de Mosselenslokker. VI. De Walrus verschijnt ten tooneele. Een oogenblik heerschte er stilte in het kamertje, toen de Mosselenslokker zijn verhaal beëindigd had, maar lang duurde het niet. Als mijn Blauwe Zeeridders eenmaal aan ‘t kappen zijn, dan, zooals ik zei, komen ze niet gauw uitgekapt. Maar op hun zeemanseer zijn ze trotsch, daar moet niemand aan komen. Ze hebben soms zooveel menschen gered, dat ze er den tel en den datum van kwijt zijn. Met scheepsnamen komen ze heelemaal in de war. Soms vallen ze over hun eigen tong, als ze die moeten uitspreken. Maar wat doet dit alles er toe? ‘t Slot is, dat menschen, die daar te midden van een woeste zee dreigen te pletter te slaan, die slechts den dood voor oogen hebben, door Koning Dorus en zijn Blauwe Ridders van een vreeselijken verstikkingsdood in de kokende golven gered werden. Weet ik allemaal precies, wie we met Dorus an wal gehaald hebben, sprak de Taaie. De pepiere en medaljes ervan, 't heele soepie, zitten in zoo'n ouwe, gele trommel, die onder dat beddekassie staat. Hij wijst met z‘n vinger zwart van carbolineum naar de muur. Wij kijken er nooit naar ! Wat heb je er eigenlijk aan ? Je deed wat je te doen had. Als ze je riepen, ging je mee, dan tjompte je in de boot en als ze niet vroegen ging je toch mee! Als de stormbal hangt, de zee hoog en hol is, dan Wasseneer je niet, dan ga je. Als je altijd mot denke: Zou ik terug komme, dan werd er geen een gered, ‘t Is anders erg brakkig, menig kameraad van me heb ‘r z‘n hachie bij ingeschoten. Ik weet nog heel goed, hoe jare geleje, de heele reddingboot van Terschelling met man en muis is omgeslagen, ‘t Was een gewone roeiboot, geen een werd d‘r van gered... Ik meen, as ik ‘t wel heb, dat de kapitein Liewe Spits hiette. Ze hebbe nog in ‘t land, geld voor d‘r lui achtergelaten kinderen opgehaald. Daarom zeg ik altijd : Je mot nooit denke, as je in de boot stapt, ‘t Beste is, om te zinge teuge de stormwind op, dat houdt de moed d‘r in. Soms hebbe we welderes met de reddingboot op een korriewagen uren langs ‘t strand gereje. ‘t Was geloof ik voor een schip, dat hiette de Strath More, Jaap Been de ouwe, die was toen de schipper. Toen is de reddinboot ok omgekanteld. Eerst zooas ik zei, hebbe me ure door ‘t zand gereje, met de reddingboot, om bij de plek te kenne komme, waar we in zee moste, toen d‘r op af bek af, ware we. In eene komt een stortzee, we slane om en drijve in de golven en hoe is ‘t mogelijk, weten toch nog op de omgekeerde boot te klauteren. Een schipbreukeling kregen we ook nog juist te pakken, we trokken ‘m op de omgekeerde vlet. Hij was zoo goed als dood .. . maar Janus Kuiper zeit: zijn hart klopt nog zwakkies en hij heb ‘m met z‘n eige lijf verwarmd. Toen is-ie weer bijgekomme. O ja, ging de Taaie verder, ‘t ging niet altijd van een leie dakkie, dat menscheredden. We hebbe al wat beleefd, al die jare, datte we hier an de kust op ’t water dobberen. Eenmaal wilden de lui, die we van een wrak haalden, toen ze goed en wel in de boot zatte, nog kapsones maken, en ons vertellen, wat we met de riemen en ‘t roer te doen en te laten hadde, maar ik zei, jullie hebbe hier niks te kommandeere, dat heit alleen Dorus Rijkers of die in zijn plaats schipper is. Verheel je, as je van jongs af, op de riemen zit, laat je je niks zeggen dat is onze eer te na. Nee, ik zeg maar, Heldersche jutters kenne met de rieme omgaan, laat je dat frisch weze ! Eenmaal hadden me deres een stelletje van een wrak gehaald, wij zitten ze naar de haven te roeien en verspeulen me door een reuzehooge stortzee bijna al onze rieme. Daar zatte we nou met de gebakke peren. Een vlet vol mensche terwijl de zee om je heen raasde en tierde! Een riem en een klein endje, dus zoo wat anderhalve riem, hadden we over om te roeien. Hoe ‘t mogelijk was, dat we den dans ontsprongen zijn, begrijp ik nou nog niet 1 We konne geen slag uitvoeren, en dreven als maar af. Eindelijk spoelen we teuge de kust van Wieringen. Doornat, tot op onze botte, kruipen we de boot uit. We loopen de eerste herberg de beste binnen en bestellen voor de schipbreukelingen een koppie warme koffie, ‘t was een duur bakkie leut, want dat grappie kostte ons maar effetjes 35 stuivers, ik mot ze nog terug hebbe. Afijn laat ik niet klage. Soms hei je van zoo‘n schuit die d‘r vastzit, nog welderes een sjouwtje as je mee mag helpen met het bergen van de lading en dat kenne we best gebruike. Eenmaal komme we na heel veel gewurm en na uren roeie, an een schip dat vastgeloopen was. Met stormweer waren we d’r op uitgegaan, maar als we er bij kommen is ’t mooi weer geworre ; zeit de kapitein, ik mot geen peultjes of blomkool, ik laat me boot niet in de steek. Komme jullie evegoed maar an boord en in ’t kombuis zeit ie verder. Daar staan nog gebraaie varrekes karbonades en een paar scheutjes jenever voor jullie allemaal en verdraaid, wij uit de reddingboot en an ’t schranse. Ik nam nog een stukkie vleesch mee voor me ouwe vrouw, want die had thuis niks anders as aarpele met lawaaisaus. Dat was een buitenkansje. Maar de volgende dag was van de schuit niks meer te zien. ’s Nachts was de storm weer opgestoken en most de kapitein ’t wrak toch verlaten. Tjonge, tjonge de tijd draait gauw vanavond, breekt de Taaie plots zijn gesprek af. ’t Is weraChies al tien uur. Anders zitten we meestal, de Mosseleslokker en ik in de loods op de dijk. Dan zitte we daar, tot ’t tijd is in de kooi te kruipe of, als t een beetje stormig is blijve we de heele nacht wakker. Over stormen gesproken, ik geloof dat’t nou ook niet zuiver is, vanmiddig hong de zwarte bal al, dat beteekent: Wees op je hoede ! Ik beloof je dat ’t buiten op zee al brakkig is. Ja ’t is de tijd weer zoo langzamerhand. Als t November is begint de Noordwester weer te huile . . . luister maar deres . . . t Is gek, vervolgt de Taaie, maar als ’t maar een beetje begint te waaien, wordt ’t me hier, in ’t steegie te benauwd ; dan mot ik d’r uit ; kijken naar de golleven . . . ’t zit in je . . . van jongs af ben ik ’t gewend geweest. Ik ben d’r nou te oud voor, maar soms, als ik de jonkies in de boot zag springen dan jeukten me vingers, dan zou ik best wel een riem willen grijpen en met hen mee d’r op los trekken maar ja, wij zijn nou te oud, we moeten ’t aan de jonkies overlaten . . . . . . Die d’r lekker voor bedanke . . . klinkt plots een ruwe stem en een man, een stoere vijftiger, komt het kamertje binnen. Hé, da s de Walrus, stelt de Taaie voor, ga maar op de turfkist zitte, vervolgt-ie, stoele hebbe we niet meer as drie. Voor mijn één. voor de Mosseleslokker één en één vooras d’r, zooals nou, hoog bezoek is . . . Maar zit asjeblief niet te hannesse en te klieme en te klage. We hebbe hier zelf al beroerdigheid genog. As de Mosseleslokker niet an de katrol bij de zinkstukke op de dijk een paar gulde verdiende, hadde we nou zelf ok ’n lillijke pijp te rooke. Als de haringvangst niet meeloopt, zit je direct in de schuld, da’s akkeraat waar. Zoo is ’t altijd geweest, vervolgde de Taaie, het gemopper van Leenders negeerend. Ik ben zeventien jaar getrouwd geweest, heb zes kindere gehad een vrouwtje van melk en bloed ik rookte geepe en pietermanne, net zoo fijn as Neeltje Kraan *) ’s Morges vroeg bracht me wijf de warreme visschies op ’t stadhuis bij de heeren, en zoo ginge me maar altijd douwe heen **) }e pakte maar an, wat d’r kwam, vlette optrekke, vissche, menscheredde . . . . . . Voor tjoema, (voor geen hallevie loon) onderbreekt plots de Walrus met nijdige stem Voor tjoema, zeg ik! As je redde gaat, as je in de boot springt, as je zegt, daar ben ik voor te porre, as je in razend stormweer je boddy waagt, dan ben je de mooie man ; maar as je tien weke met een ziek lichaam mot rondloope, zonder een cent te verdiene, dan vrage ze je niet of je op een houtje bijt, dan hebbe ze nog praatjes van je, dan zegge ze as je arremoed heb, dan is dat je eige schuld, moet je maar sparen, zegge ze. Ik mag an een eindje touw opgeknoopt worre, as ik in de leste twee jaat, één drop over me lippe heb gehad, één segaar heb gerookt. Een beetje beroerde stinktabak in me pijp, das alles ! De cente hei je veulste hard noodig voor je huishouwen. ’t Is brakkig ! Dat zeg ik ; als je je body waagt, ben je de mooie man, maar ik mot niet meer noodig ! De leste keer, met die redding van die spanjool hebbe ze mijn een lillijke kies getrokke. Ik kom van de reddingboot af, zoo nat as een haring door de klappe water die ik over me boddy kreeg. Maar das niks ! Je kan droge spulle antrekke, as je thuis komt, en af is dan de kous. Maar als je, zooals ik, an boord van de reddingboot staat, met vliegend stormweer, en er komt een witte meneer (een vloedzee) anrenne, die je lendene met een smak teuge de verschansing *) Een bekende viscKhandelaarsler in Helder. **) Rolden we door het leven. angooit, dan ben je nog lang niet klaar. Een klap van een. witte meneer, is geen aaien van een jong meisie. Ik leg er tenminste al tien weke van in duige ! Nou ja we zijne zeelui en geen jonge juffrouws, zeg ik, kleinzeerig zijne we niet! Toen ik zoo door die witte meneer met een smak tegen de verschansing wier gesmete, had ik der eerst geen erg in, maar toen ik thuis kwam, deeë me botte en alles me zeer. Weet ik dat ’t zoo erg was ? Ik neem altijd maar wat kajapoet-olie. Maar dat gaf niks. Nou ben ik zooveel as een wrak, kan ik niet meer mee in de vlet. Naar ’t armbestuur loope, is een zwaar hangijzer, daar ben ik te trotsch voor, ik zeg maar, as an een zeeman zooiets gebeurt, is ie voor goed van de vlakte. Wat kan ie overgare? en prikkel (steun trekken) daar heb ik nooit één centje van getrokke. Een oogenblik zwijgt de Walrus, maar dan gaat ie weer door ; Als ik twee kwartjes heb kenne verdienen, was ik d’r bij. We hebbe altijd onze benijers en beklagers maar daar trok ik me niks van an. Ik werkte hard en keek nooit naar anderen. Nou is ’t afgeloopen. Je mot maar geen halleve cent in kenne brenge, dan komme d’r niks als zure gezichten om je heene, vervolgt hij somber, dan ben je altijd de lijdende partij. Een beetje beuge (visschen met haken) dat gaat nog, maar anders is ’t niks gedaan. Ik zie geen kans een piervork in de grond te steken. Een piervork, onderbrak ik plots zijn droevig verhaal. Wat is dat voor een ding ? Nou da’s zoo’n ding, zoo’n vork, lichtte de Taaie in, zoo’n ding met ijzere punten, hij hangt hier bove me hoofd, boven de beuge, (lijnen met haken). Daar ga je piere mee steke, dat zijne van die zwarte mormels van beeste, van die donkere dinge, en die rijg je an hake, waarmee je vischt... Maar gelijk heb de Walrus, vervolgt de Taaie, op het gesprek terugkomend, gelijk heit-ie, as je keduuk bent, zoo als hij, dan ken je ok niet veul meer doen. Niet veul, niks is d’r meer voor mijn Taaie, jeremejeerde de Walrus opnieuw. As ik nou bij de baze kom, zegge ze bij ’t zinke, bij ’t piere, bij ’t beuge en bij ’t vissche. Niks meer voor jou Walrus, zegge ze, jij heb je tijd gehad, daarvoor ben jij niet sterk genog en dat is percies ’t zelfde, of ze teuge je zegge : ga nou gauw me deur maar uit! As je geen twee kwartjes meer thuis kan brengen, zie je zure gezichten, dat kan niet uitblijven. Een pakkie goedkoope tabak, kan ik niet eens meer verdienen. Nou ben ik heelmaal angebakke !. . . Vraag an de burgemeester, of je met een orgel mag loopen, opperde de Mosseleslokker . . . Met een orgel das me geen baantje voor iemand as ik, brak Leendert af. Al ben ik nou ok maar een halleve kerel, ik ga niet met zoo’n meziekding loope, zoo als de zigeuners doen. Waar mot je heen? Naar ’t armbestuur gaan, naar de touwbaan, das een zwaar hangijzer : as je je heele leven met eige handen je korsie heb kenne verdiene. . . En ’t is gekomme in en door de dienst. Daarvoor hei je met Dorus Rijkers door de golleve gezele, hei je zooveel mensche, die anders d'r hachie d’r bij hadde ingeschoten, in de reddingboot naar Nieuwediep gesleept. De Noordwester huilde als een duivel achter je an, de golleve sloege je haast te pletter! Ik heb d’r zeker 260 hellepe afhale ... en ik 320 viel de Taaie in en ik voltooide de Mosselleslokker 220 of 230. Dat is veel, mannen, zei ik verbaasd . . . VIL Levcnswrakkcn, Ja ’t is heel wat, sprak de Taaie maar Dorus Rijkers heb er zeker wel een half duizend gered, als ’t niet meer is ! Dorus js altijd haantje de voorste geweest... als die voor alle menschen, die ie gered had, een medalje, zoo’n zillevere of gouwe plakkie had gehad, zou ie d’r wel een zware kenonskogel van hebben kennen maken, maar ja, d’r gaat niks van af. . . dat is sebiet waar : als je mensche redt, ben je de mooie man, dat is zoo meneer ! Ik mag me ziek rooke an dit pijpie tabak, as ’t niet waar is, wendde zich de Taaie opnieuw tot mij, die het heele gesprek tusschen de drie zeebonken bijna zwijgend had aangehoord. Ik ben ’t met den Walrus eens, wat is ons voorland : De touwbaan (’t armenhuis) en das niks voor manne, die leve en sterreve bij de zee. ’t Is er goed, best, daar zal ik niks van zegge, ze zorrege in deze gemeente prachtig voor je, maar ik ontvang magere Hein maar liever hier, in me bedstee, in me hokkie, waarin me vader en me moeder nette zatte te breie, en waar we, zooals nou de storm kenne hoore raze ... Ik zeg maar, ik wacht magere Hein liever hier af. Die kan ons best meneer, Hij heb al menige kwaje pijp met ons te rooke gehad. Hij mót ons nou eenmaal komme halen, maar hij durft niet erg goed! Dorus Rijkers en wij waren hem altijd te gehaaid, te slim af! Soms dacht-ie al een heel soepie menschen op een wrak in in zijn grijpstuivers te hebbe en die schreeuwden daar dan midden in den storm moord en brand, want Magere Hein luste de mensche nou eenmaal niet. Maar dan kwam Dorus en die zei kalmpjes : Om de dooie dood niet Heintje, zei die, blijf van die mensche af met je flkke, jij heb niet noodig vrachies an te neme, voor de hemel. Je heb niet noodig ons te bekonkereere. Wij zalle ’t vrachie wel van je overneme en goed en wel naar Nieuwediep brenge ! Of de storm nou raasde, de zee als een wildeman met witte meneere ons naar de kelder wilde jagen, magere Hein zelf op de voorplecht van onze boot te grijnzen zat, en met zijn scherpe zeis zwaaide, niks hoor ! Dorus en wij waren ’m te glad af, maar ’t was vaak op ’t kantje. Soms gong d‘r wel eens een van de reddingboot naar de diepte, maar de schipbreukelingen kwamen bijna altijd veilig in Nieuwediep an, dat is subiet waar ! En daarom is magere Hein niks op ons gesteld, en laat ons liever met rust. Ondanks dat we niet zooveel bijzonders te bikken krijgen, zijn we taai, durft Heintje ons niet te halen. Kijk maar deres naar Dorus Rijkers zelf. Hij is gauw tachtig jaar, maar een jonge meid zei lest: „Is dat nou Dorus Rijkers van 't Dorus Rijkersfonds, die zooveel mensche gered heeft, 't is waarachtig nog een jonge kerel! Ik zou best zin hebbe om een avondje met m Heldersche kermis te houwe.” Nee Hein lust Dorus niet! .. . Maak jij maar 101, viel de Walrus plots den Taaie in de rede. Of magere Hein je lust of niet, met een leege maag ken je niet altijd door ’t leve gaan, je ken niet aldeur maar je riem dichter om je lijf hale èn zegge ; ik zal maar denke dat ik een blikkie grauwe erwte naar binne heb gejaagd. Waar mot ik nou heen, met me zieke lijf, wie geeft mijn een half broodje op al me medaljes en reddinge ? Als jullie aanstonds te oud zijne om een piervork in den grond te steke, of om te beuge, dan zeit de bakker ok niet: Ik geef ’t op de lat, of je erfgename zalle wel betale dan kenne jullie schooie gaan ! Schooie ! dat is ’t leste wat wij doen, daarvoor hebbe we te veul eer; Toch zal ’t er nog van motte komme. Ik ben op, heelemaal op, keduuk ! Ik ben pas vijftig, pas vijftig en nou al in duige ! Een woonhoopskreet was in de stem van den Walrus, en ook de anderen zwegen stil. . . Somber staarden zij voor zich uit. Ze doorvoelden het ten volle. Een zwaar, ellendig leven, een somberen ouden dag was voor hun en Leendert weggelegd. Werken, arbeiden met eeltige pooten de haringvletten opdraaien, netten uitwerpen, vlug de booten in zee tjompen, met de riemen op de woeste golven in houwen, naar stukgeslagen wrakken zeilen, dat was leven hun heerlijk, vrij leven .. . maar dat lag achter hen, ver, heel ver, spoedig zouden zij een prooi van de liefdadigheid worden. Zij en hun heldendaden waren vergeten. Zij hadden hun plicht, meer dan hun plicht gedaan, maar nu konden ze best gemist worden, niemand dacht meer aan hen die zoo vaak hun leven hadden opgeofferd voor andere menschen. Stil en somber zaten de mannen nu aan het wrakke tafeltje. Buiten loeide de storm . . . gierde het, alsof duizend duivels los gebroken waren .. . Als hopeloos, zat daar de man die in en door den dienst tot een wrak geworden was. En als de wind buiten gierde en kloeg zag ik dat er in zijn oogen toch slechts één verlangen was : Te gaan naar den dijk, op zijn verweerden kop een zuidwester, gepekeld door het schuimende zoute water en dan te roeien, door nacht en ontij door den wild vloekenden orkaan naar het verlaten wrak om te redden, om met Coen Bot of met Piet Bontes de nieuwe, jonge schippers van de reddingboot door hel en dood te stormen, en magere Hein zijn prooi te ontrukken. Met felle vlagen blies de storm en de mannen hoorden het. Wij gaan naar den dijk, jongens, sprak de Taaie trillend, d’r gaat daar wat gebeure, je zal zien dat Coen Bot en Pi.et Bontes uitgaan. ... Al zijne we oud, al zijne we op, ons hart is met de zee . . . Vreemd, ’t is of de gestalte van die oude mannen plots verandert. In hun oogen is nu felle schittering . . . een edele moed ... een herinnering aan lang vervlogen dagen, toen HELDEN-DER-ZEE-FONDS : „OORUS RIJKERS” ’s GRAVENHAGE Post-Qiro No. 21602 NEDERLANDERS! Bij de rampen, welke ons land in den laatsten tijd hebben getroffen, is bet zonneklaar gebleken, dat het medelijden met onze zwaarbeproefde landgenooten niet enkel betoond werd met het deemoedig buigen van het hoofd door hen, die „de klappen niet kregen”, doch dat zij in den buidel hebben getast en geholpen op de eenige wijze, welke voor de groote massa openstaat, n.l. het schenken van de geldelijke bijdragen; velen naar vermogen en ongeacht eigen zorgen. De omvang van de rampen en de slagen welke zij in breeden kring hebben toégebracht, spraken tot ons nationaal gevoel, bet Nederlandscbe volk achtte zich in zijn geheel getroffen en weldadig als het is, heeft het hulp gebracht om de ellende te verzachten. Er heersolit echter nog steeds ellende, waarvan niet op de wijze als bij groote rampen gewag wordt gemaakt, doch welke nochtans niet minder zwaar gevoeld wordt door hen, die er het slachtoffer van zijn. Dat zijn onze Helden der Zee, de blauwe ridders, stil verscholen in de plaatsjes langs onze kust, waar zij in hun levensavond neerzitten, na een leven van opoffering voor hun naaste, die zij gered hebben en teruggegeven aan leven en gezin met hun eigen ondergang voor oogen. Deze Helden der Zee verkeeren thans in armoede. Het „Doms Rijkers-Fonds” heeft zich hun lot aangetrokken en is er, met behulp van weldadige landgenooten, in geslaagd van een deel dezer helden de nood eenigermate te lenigen. Aangezien echter een nog grooter deel, wegens onvoldoende middelen van het „Doms Rijkers-Ponds” van ondersteuning verstoken is moeten blijven en het zelfs te vreezen is, dat de tot dusver verleende steun niet gehandhaafd zal kunnen worden als aan het fonds niet voldoende middelen toevloeien, wordt met vrijmoedigheid een beroep gedaan op de harten en beurzen der landgenooten om voor een niet minder nationaal doel bewijzen van medegevoel te geven. Daarom, helpt met Uw gaven, hoe klein ook. STEUNT HET DORUS RIJKERS-EONDS dat de zorg voor die oude en behoeftige redders heeft ter hand genomen en zendt Uwe gaven aan den Penningmeester, den Heer P. J. JAGER, Delistraat 38, ’s-Qravenhage, Post-Glro no. 21602. ten name van het Helden-der-Zee-Eonds „Doms Rijkers”. Helden-der-Zee-Fonds: „Dorus Rijkers” (Steunverlening aan .behoeftige redders van schipbreukelingen langs de Nederl. kust.) (Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 17 October 1923. No. 83.) Post-Giro No. 21602. te ’s-GRAVENHAGE. Ondergetekende wenseht als con.nbn.ie K dragen de Gulden Cent, en als lid der Vereeniging toe te treden *) Over het bedrag kan per quitantie worden beschikt *) Het bedrag zal per worden overgemaakt *) Adres: Datum : Woonplaats Handteekening ; Naam : *) Men gelieve door te halen wat niet bedoeld wordt. N.B. Leden der vereeniging zijn allen die instemmende met het doel, zich bij het Bestuur aanmelden en ’r.bl°den );ot een Iflksche bijdrage van f 2.80 of inééns een bedrag van f 25- storten. Secretans-Penningmeester: P. J. JAGER, Delistraat 38, Den Haag, telefoon 54166. Fost-Giro No 21602 ten name van Helden-der-Zee-Fonds: „Doms Rijkers” te ’s-Gravenhage Bankiers; Nationale Bankvereenniging Kantoor Helder.