Amigoe di Curacao : weekblad voor de Curacaosche eilanden

T^Pr^r26 LatiJnS Amerikaanse medewerker) Jbj ,na een eeuw van moeizaam tobben VPr 1S f °nderlinee samenwerking tussen de en h t 6n Van Noord"Amerika enerzijds -_ „,ljat3ns Amerikaanse republikeinen anderzijds emgzins op dreef gekomen. w/\.?^rSt£i tekenen daarvan vertoonden zich ak ,™ L eersts wereldoorlog, in 1910, toen v_i in „*>« van een aantal conferenties, waar- Pn i 8f reeds de eerste plaats vond, de van^Tn^aanSe Unie tot kwam. Aan_ï_S? fd die Unie niet veei mser dan eeSufL van min of meer onderon hPt t g tot stand béngen. Regelingen hnnri ï geb,Kd van postale samenwerking, van toen rier

er t e conferentie van Bogota echter trad aansl.ween stilstand in. De ministers van de bii «., °ten lar«len kwamen wel herhaaldelijk prohll ar ter bespreking van allerlei actuele ni-.-a,i!men maar met de opbouw van de orgaresolft Zelf kwaOT men niet verder meer. De zevenrleS Van Bo£°ta zijn zelfs tot op heden, eistp n -iaren na dato, nog niet door de verfic. e.cyrrmeerclerheid van veertien staten geratier "l d,e looP van die zeventien jaren nu is •*%__?... wat gebeurd, dat het op zijn minst renti u maakte om nog eens' een topconie- Politi 1, jeen te raepeo, waar het algemeen de „i , beleid, de structuur, de werkwijze en besnrfStellingen van de Ó.A.S. zou worden beuvi° •n- In de eerste plaats hebben de ge- Prohi niSsen rondom Cuba en Santo Domingo onder"?;611 opgeroepen, die noodzakelijk eens «amp - ogen moesten worden gezien. Met in „ net probleem van de mogelijkheid om grim gezamenlijke verantwoordelijkheid in te gro£fn in landen, waar communistisch gezinde te e,n zich van de regering meester dreigen n• '"aken en daarmee de zeggenschap van een mie de Amerikaanse gemeenschap behorende in B,fcndneid dreigen binnen te halen —- zuIKS ste l'agrante strijd met de alleroorspronkelyk- We van de Pan-Amerikaanse samen Mu-n g' die er volgens de leer. van president buiVr°e °P was gericht dergelijke zeggenschap zicht ■te sluiten. In de tweede plaats heeft gram m die jaren een groots ontwikkelingspromopll. gevormd, de Alliance for Progress en WeM men de vraag stellen of het niet tijd rn- . deze ontwikkelingshulp op een of andere ant er in de structuur Van de O.A.S. te ver- £ei'en. cWe * ..bleek echter geen eenvoudige zaak een gelijke topconferentie bijeen te roepen. va De Verenigde Staten en Brazilië namen er samen het initiatief toe. De conferentie zou Rio de Janeiro bijeen komen. Maar zowel de Verenigde Staten als Brazilië had boter op het hoofd. De, Verenigde Staten omdat de herinnering aan i hun nauwelijks gecamoufleerd eenzijdige interventie in de Dominicaanse Republiek nog al te vers in de herinnering ligt. Brazilië omdat daar een militair bewind is opgetreden, dat, voorlopig althans, de vorm van een sterk anti-linkse dictatuur' heeft aangenomen. Niemand was dan ook erg gelukkig met de uitnodiging. Tweemaal werd de conferentie uitgesteld en dat zij tenslotte tóch op 17 november werd geopend, kwam alleen omdat niemand meer een fatsoenlijke uitvlucht kon vinden om haar nóg eens uit te stellen. Verschillende i landen aarzelden lang of zij er wel aan zouden deelnemen, maar toen puntje bij paaltje kwam, liet tenslotte maar één het afweten: Venezuela, dat -principieel niets te

DE WERELD OM ONS HEEN

maken wilde hebben met Brazilië,- omdat daar een regering aan het wind is, die geen mandaat neett van een democratische verkiezing en omdat het — gegeven de rol, die het zelf daarin heeft gespeeld — niet graag betrokken zou worden in een pijnlijk, debat over de interventie in de Dominicaanse Republiek. De anderen echter kwamen allemaal Zij het dan ook m een stemming van: laten wij in hemelsnaam de zaken maax eens manmoedig onder het oog zien. Vroeg of laat moet dat er toch van komen en laten wij maar proberen het beste ervan te maken. Wat de Verenigde Staten hoopten ervan te maken, daarover liet president Johnson's minister van buitenlandse zaken, Dean Rusk niemand in twijfel. Hij kwam er al lang tevoren rond voor uit, dat hij de vergadering wilde voorstellen over te gaan tot de vorming van een permanente inter-Amerikaanse strijdmacht - zoiets als de NATO-strijdmacht in Europa __ die op aanwijzing van een daartoe in hot leven te roepen 0.A.5.-orgaan zou worden ingezet overal, waar in Latijns-Amerika de be staan de orde gevaar liep door geweldpleging onder de voet te worden gelopen.

Even duidelijk en onomwonden echter ai<= Dean Rusk dit voornemen te kennen gaf ver klaarden enkele andere leden van de OAS zich ook reeds voordat de conferentie goed en wel was begonnen, daar tegen. Gedeeltelijk uit theoretische gedeeltelijk uit praktische overwegingen. Theoretisch omdat zij de OA S niet wensen te zien als een supra-natiohale oreani satie en met bereid zijn ook maar een duim" Breed van hun souvereine rechten p.-jjq. te ge ven ten bate van een boven-nationaa'f orgaan* dat over legereenheden ook uit hun land zou kunnen beschikken op grond van meerderheidsbesluiten waar zij niet mee instemden Praktisch omdat zij het ondoenlijk achtten de doelstelling van een inter-Amerikaanse strijdmacht nauwkeurig te omschrijven, Wat is immers in Latijns-Amerika een gevestigde orde? Wanneer een land wordt geregeerd door een aartscon^rtieve eve kliek, die van geen sociale hervorming

wil weten en ieder, die daarvoor ijvert voor communist en terrorist uitmaakt, moet een inter- Amerikaanse strijdmacht dan een dergelijke regering in bescherming nemen? Zon geval is in Latijns-Amerika allerminst ondenkbaar. En wie krijgt de militaire leiding van die strijdmacht in handen? Moet het beslissen, over het opperbevel niet tot eindeloos geharrewar leiden? Tussen deze twee uitersten, Amerika aan de ene kant samen met Brazilië vóór en Mexico, Chili en Colombia tegen een inter-Amerikaanse strijdmacht, stonden vooral de Middenamerikaanse landen op het standpunt, dat het paraat houden van een internationale veiligheidsmacht toch wel wenselijk is, maar wellicht op een andere manier kan worden bereikt dan door de vorming van één speciaal daartoe geformeerd leger. Men. zou zich ook kunnen indenken, dat elk land voor zichzelf een deel van zijn weermacht voor inter-amerikaanse operaties bestemt en in gereedheid houdt om het slechts dan aan dergelijke operaties te doen deelnemen wanneer het met het doel daarvan instemt.

Alles hing er onder deze omstandigheden van af hoe Dean Rusk de conferentie tegemoet zou treden. Zou hij proberen het onderste uit de kan te halen en zijn voorstel tot vorming van een inter-Amerikaanse strijdmacht plompverloren op tafel te werpen, of zou hij zich weten te beheersen en tussen de klippen der uiteenlopende meningen door weten te laveren? Deed hij het eerste, dan riskeerde hij een bijzonder onaangename resolutie tegen het optreden van de Verenigde Staten in de Dominicaanse Republiek. Deed hij het laatste, dan zou hij met hulp in het bijzonder van de Middenamerikaanse landen waarschijnlijk een meerderheid kunnen vinden voor althans een eerste stap naar zijn doel.

Tot ieders opluchting deed hij het laatste Met het gevolg:

• ten eerste dat een resolutie van Colombia, die ten doel had met het oog op de publieke opinie in Latijns-Amerika het optreden van de Verenigde Staten in Santo Domingo te veroordelen onder de tafel werd gewerkt en niet eens in stemming kwam, voornamelijk door toedoen van landen als Mexico en Chili, die alle reden hadden om ontstemd te zijn over de Amerikaanse interventie, maar ook alle reden hsdden om dankbaar te zijn voor Dean Rusks tegemoetkomende houding en voor de verdere uitbreiding van de Alliance for Progress, die hij in het vooruitzicht stelde; • ten tweede, dat een resolutie, die erop uit was de O.A.S. toch een zekere verantwoordelijkheid op te leggen voor de strijd tegen ondermijnende activiteiten, zij het dan niet in de vorm van een intèr-Amerikaanse strijdmacht naar het model van Rusk, werd aangenomen;

• ten derde, dat de wenselijkheid om de O.A.S. een grondige reorganisatie te doen ondergaan, algemeen naar voren kwam en leidde tot het besluit een dergelijke reorganisatie aanstonds in voorbereiding te nemen en daarover in. het komende voorjaar reeds opnieuw te vergaderen.

De O.A.S. is dus toch op de helling gekomen — en daarmee heeft de conferentie van Rio eigenlijk bewezen, dat deze Organisatie van Amerikaanse Ststen niet zo zwak en niet zo levenloos was als men voordien al te geredelijk aannam. De heren ministers, die met een bezwaard gemoed naar Rio togen zijn er met een opgelucht hart vandaan gekomen, mag men wel zeggen. Er komt weer leven in de brouwerij.

In de heuvels rond het Franse dorp Taizé ligt een protestants klooster. Prior Roger Schutz wil daar met zijn kloostergemeenschap de oecumene een nieuwe dynamische ruimte geven. De invloed van dit weldadig streven krijgt een steeds grotere actieradius. Op een der heuvels van de Utrechtse heuvelrug, c\e Amersfoortse Berg, ligt nu ook een protestants

„kloostertje". Vier „frères" van Taizé hebben zich daar gevestigd. Ze zijn gekomen met dezelfde zendingsroeping: een zichtbare manifestatie te zijn van het streven naar broederlijke liefde en tastbare eenheid onder de christenen om hen, die niet kunnen geloven, beter te krinnen ontmoeten. Drie Nederlandse en één Franse broeder leven, bidden en

■**______*■*__________*_____________________»_■__-^a^ HET protestantse klooster Taizé vindt zijn oorsprong bij een groep theologiestudenten te Lausanne onder leiding van Roger Sclmtz. Het verlangen naar een geordend geestelijk leven, gedragen door een gebedsleven en een vruchtbaar contact met de huidige samenleving, deed deze communiteit ontstaan. Taizé ligt op tien kilometer ten noorden van de eertijds beroenide benedictijner abdij ie Cluny. Met Pasen 1949 legden zeven „freres" voor het eerst hun drievoudige professie af: een leven in dienst van God en medemens, in celibaat, gemeenschap van goederen eij aanvaarding van een gezag. Het .klooster telt nu meer dan zestig leden, afkomstig uit Frankrijk, Zwitserland, Nederland, Duitsland, Scandinavië, Schotland, Verenigde Staten en andere. De leefregel voegt zich bij de monastieke ervaringen van de oosterse en westerse christenen en heeft zijn wortels over de deformatie heen, in het leven van de eerste eeuwen der Kerk. Driemaal per dag worden de getijden gebeden en gezongen. Oecumenische ontmoetingen, theologische en sociologische studies, het aanwezig zijn onder de mensen (frères en mission) beheersen hun leven. In de Verzoeningskerk bij het klooster worden protestantse, anglicaanse, orthodoxe en rooms-katholieke diensten gehouden. De patriarch van Constantinopel richtte ler een orthodoxe cpntrum op. Prior Roger Schutz en frère Max Thurian, op wiens naam enkele zeer mooie blekwerken staan, volgen momenteel bet tweede Vaticaans concilie als waarnemers.

werken daar; ze vormen er een nieuw centrum, een nieuw hart van de oecumene. Öp.'dë vooravond van Hervormingsdag waren we samen met deze vier protestantse monniken, toen ze in hun blanke kovels het officie zongen in de BergkapeJ. De zon gloeide door het raam van frère Eric: de berg Tabor. ..Het is goed hier te zijn."

ue verzoemnoskerk te Taizé. De monniken verlaten de kerk na het officie. Aan het hoofd stichter.prior van de communiteit, Roger Schutz.

Broeder Frank, Jean-Paul, en Philippe. De leegstaande kosterwoning, die tegen de Nederlandshervormde Bergkerk ligt verscholen, is hun klooster geworden. Met nijvere hulp, zowel van katholieke als

protestantse zijde, is het huis provisorisch ingericht. Provisorisch? „Ja, in de zomermaanden verblijven alle broeders in Taizé", vertelt f rere Frank. „De tallozen, die dan daarheen komen, vragen onze volledige aandacht.

Door kampen, retraites en persoonlijke contacten, trachten wij deze bezoekers onze zielzorg, in oecumenische geest, aan te bieden. In de wintermaanden gaan we in kleinere communiteiten op trek. Gaan we samenwonen met de mensen; vooral in de steden van Europa. Er zijn ook „verborgen" fraterniteiten. In Amersfoort blijven wij tot Pasen. Twee van ons werken hier nu in een bedrijf; broeder Philippe is illustrator". Een felle prent uit de ateliers van Taizè hangt boven het hoofd van broeder Jan, die zegt: „We zorgen voor eigen levensonderhoud. Maar het accent ligt op het liturgisch gebed en het oecumenisch apostolaat".

juist verschenen Nederlandse vertalingen van twee werkjes van Roger Schutz: „Deze dag is van God en „Levensmoed en gemeenschap"-' We krijgen het advies daarin de verdere ontplooiing van deze gedachten te lezen.

„Maar hoe denkt u zich deze gedachten vanuit Amersfoort concreet te realiseren?", is onze vraag. ; „Op de eerste plaats door een doorlopend gebed voor de eenheid. We hfopen, dat steeds meer mensen, katholiek zowel als protestant, zich hierbij aansluiten. De deur van de Bergkapel staat altijd open. De officieöjden: van 7.15—7.45 uur; des middags van 12.15-12.30 uur en 's avondSs van 19.15-19.45 uur". Deze kapel! werd enige tijd geleden gebouwd; een juweel van een gebedsruimte. De negen ramen zijn voorzien van glas in lood, vervaardigd door monnfkkunstenaars van Taizé.

Broeder Jan schenkt koffie in grote kommen: „Bovendien moet onze zeker opzicht voorlopige gegevens, die geroepen zijn op de dag van de zichtbare eenheid te verdwijnen?" Broeder Frank vult aan: „We moeten consequent zijn met het engagement van onze d00p.... staan in de bepaalde realiteiten".

Protestants kloosterleven, terwijl het katholieke kloosterleven tanende is. „Ik geloof", zegt een van de broeders, „dat de houding in de katholieke Kerk te reactionair is; een houding, die in de protestantse wereld overwonnen is. De kritiek van de reformatie op het kloosterleven was wezenlijker dan de huidige roums-katholieke reactie, die dikwijls meer de buitenkant van dit leven raakt dan het essentiële".

Er wordt gebeld. Nieuwe sasten melden zich. ledereen is te allen tijde welkom. We zijn getuige van de ontvangst en denken aan het opschrift bij de ingang van de Verzieningskerk in Taizé: „Allen, die hier binnentreden, verzoent u: vader en zoon; man en vrouw in het huwelijk; gelovigen en hij die niet geloven kan; christenen en zij die in geloof van hen gescheiden zijn".

De entree tot de Taizé-Bergkapel is gemarkeerd door een hoeksteen, waarin gehakt staat: „Een stad. die op de Berg ligt. kan niet verborgen blijven". Op de Amersfoortse Berg is door deze broedergemeenschap een. teken opgericht, dat niet verborgen kan blijven. Een teken, dat noodt tot bezinning en ontmoeting in gebed en gezamenlijke daadwerkelijke bekommernis om éénheid in Chris-tus' Kerk. Een teken voor hen, die niet kunnen geloven in een christendom, dat verscheurd is.

Het complex rond de Bergkerk in Amersfoort. Hetihuis rechts dient nis kloostertje; het grote gebouw herbergt bovetn de Bergkapel.

„Ons leven in een kloostercommuniteit wil in het protestantisme een vruchtbare spanning herstellen tussen de directe zielzorg in de parochie en een leven van beschikbaarheid en liturgie in kloostervorm. We zagen het als een verwarming, dat het er niet was. We willen de kloof tussen beide kristallisatiepunten zo gering mogelijk trachten te maken.

De oecumenische is als het ware de noodzakelijke consequentie, het doortrekken van de lijn van ons leven vanuit een groep mensen, die in éénheid wil leven. Om met Onze prior te spreken: „Hoe zouden de niet-Christenen ons ernstig nemen, zolang onze broederlijke liefde niet in zijn zichtbare manifestatie doorbreekt? De eenheid gaat vooraf aan de pastorele benadering van massa's ongelovigen".

Wij trachten deze eenheid existentieel te benaderen, als een avontuur. Ze heeft geen vaste vorm. We moeten ons vandaag nog geen vragen stellen, waarop geen antwoord te geven is. Denken we teveel aan morgen, dan vergeten we hetgeen ons vandaag te doen staat. We wachten erop.... zonder te weten hoe dit vorm zal krijgen. Het verlangen naar het verlossend woord over de eenheid wordt steeds intenser. We merken dit door de vele contacten in Taizé; we merken het ook in de korte tijd van onze aanwezigheid in Amersfoort. In deze enkele weken mogen we al dankbaar ervaren, dat ons verblijf werkt als een „vonk" door heel het land".

Voor ons op tafel liggen de zoaanwezigheid hier een teken zijn: een organische zichtbare éénheid. Door een broederlijke houding openheid en een positief vooroordeel (préjugé) willen we daadwerkelijk laten zien, dat christen zijn en oecumenisch zijn samengaat. Onze kerk in Taizéj heet „Verzoeningskerk": dat zegt genoeg.

Zo mogelijk, willen we proberen ook hier de oecumene nieuwe perspectieven te geven. We denken aan gezamenlijke evangelisatie, gezamenlijk bedrijfsapostolaat. weekendhulp. Kortom: het gaat om de, vernieuwing van het christelijke leven en niet op de eerste plaats om de discussie. We moeten daarbij — als Paulus — durven hopen tegen alle hoop in. We trachten ons aan te passen vanuit dit leven bij het concrete leven van nu.

Roger Schutz spreekt van de „Dynamique du.provisoire" in zijn gelijknamige boek. Hij zegt het zo: „Waar alle ontwikkelingen steeds sneller verlopen, geeft de dynamiek van het voorlopige, die des te meer vrij laat naarmate men trouw is aan het essentiële, nog de mogelijkheid altijd opnieuw bezield te worden. Was de roeping van de hervorming in het begin niet juist dit zich in het voorlopige houden tegenover wat zij wilde hervormen: een gebeuren dat in het hart van de oude instituties doorbreekt?

Wat ons betreft in Taizé, wij weten dat wij voortdurend in het voorlopige leven. Onze liturgie en regel zijn instrumenten die ons in staat stellen in de verwachting van de eenheid vol te houden. Zijn dit niet in

DEN HAAG (ANP) — In Rotterdam is de republikeinse partij opgericht. In het bestuur werden gekozen mevr. mr A. M. Loebler-Polling, de heren Th. Evenwel uit Rotterdam, P. van Esch uit Den Haag en A. Dunnewind uit Leidsch^dam. In de grotere steden zullen binnenkort plaatselijke afdelingen worden opgericht. Ds partij zal voor de komende verkiezingen van de provinciale staten in ieder geval in Noord- en Zuid-Holland met een lijst uitkomen en zo mogelijk ook in andere provincies. Het voorlopige secretariaat voor het hoofdbestuur is gevestigd: Burg. Keijzerlaan 119, Leidschendam.

ROTTERDAM (ANP). — Bij een brand op het terrein van Shell Nederland Chemie N.V. in Rotterdam-Pernis is vanmorgen een schade aangericht van naar schatting één miljoen gulden (Ned.). Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. De oorzaak van de brand is tot dusver niet bekend.